Stabilizimi i çmimit të energjisë, pas ofertës ruse bie çmimi i gazit

Pas çmimeve rekord të gazit, për shkak të kërkesës evropiane dhe rritjes së kërkesës aziatike, Rusia do të rris furnizimin me gaz të Evropës, në mënyrë që të zbus ndikimin e krizës aktuale energjetike. Ky paralajmërim u pasqyrua menjëherë në çmimin e gazit. Pas rritjes së madhe që nga fillimi i vitit, ai filloi të bie.

Tregu i gazit shënoi një ndryshim të madh pasi presidenti rus Vladimir Putin tha se vendi i tij është i gatshëm të stabilizoj çmimet globale të energjisë, që kërcënojnë akivitetet industriale dhe rritjen e madhe të inflacionit.

Çmimi i gazit në Britaninë dhe Madhe dhe Evropë u rritë gjatë ditës së mërkurë duke arritur dhe 10 fishin e çmimit të shitjes së fillimit të vitit. Por, çmimi pësoi një ndryshim të madh dje vetëm disa orë pas këtij kaosi, pasi Putin paralajmëroi që eksportuesi rus dhe monopolisti i gazsjellësit që shkon drejtë Evropës, e të cilin e mbështet shteti, Gasprom, mund ti rris furnizimet, në mënyrë që të ndihmoj Evropën të shmang krizën energjetike.

Kontratat britanike për furnizimin e gazit për muajin nëntor janë rritur për 40 për qind pasi tregtimi arriti mbi 4 paund për term. Por, pas ndërhyrjes së Putinit ky çmim ra në 2.71 paund për term.

Detyrimet kontraktuale

“Po mendojmë për rritjen e furnizimit të tregut. Vetëm, këtë gjë duhet ta bëjmë me kujdes. Bini dakord me Gaspromin dhe bisedoni lidhur me këtë çështje. Kjo çmenduri spekulative nuk na hynë në punë fare,” tha Putin.

Tregtarët e gazit thonë se ajo që lëvizi çmimin e gazit ishte kufizimi që bëri Rusia për furnizimet evropiane të gazit në nivel të kontratave afatgjate dhe lejoi që depot e Gaspromit në Evropë të bien në nivele shumë të ulëta.

Për këtë situatë, Putin tha se Gasprom ka tejkaluar detyrimet kontraktuale për furnizim të gazit përmes Ukrainës.

Vërejtjet e tij, siç duket, kishin për qëllim që të parandalojnë kritikat nga Evropa se Rusia po ndalon furnizimin duke pritur miratimin për gazsjellësinë e ri të Veriut 2, i cili shmang Ukrainën, për të dërguar gazin në Gjermani; Projekt i cili po realizohet fal mendimit të gjykatës në BE.

SHBA po përcjell sjelljen e Rusisë

Industria e gazit është tronditur nga ndryshimi i çmimeve. Tom Marzec-Manser nga kompania këshillëdhënëse ICIS tha se “kjo ishte dita më urgjente dhe më e paparashikueshme ku shumë prej atyre që i takojnë kësaj industrie do të marrin pjesë.”

Sekretarja amerikane për Energjetikë, Jennifer Granholm, tha për Financial Times, se SHBA me kujdes po përcjell rolin e Rusisë në krizën evropaine të gazit dhe përpjekjet që po bëjnë të gjejnë mënyra që të ndihmojnë njëra tjetrën, duke përfshirë vlerësimin nëse Gasprom po manipulon tregun.

“Nuk duam që energjia të shndërrohet në armë,“ tha Granholm.

Kremlin: Rusia nuk është fajtore!

Ukraina dhe shtetet tjera të Evropës lindore kanë akuzuar Rusinë se po mundohet të “armatos” sasi të gazit.

Ministri polak për klimë, Adam Guibourge-Czetvertinski i bëri thirrje Komisionit Evropian që të shqyrtoj, siç tha Granholm “shenjat e qarta të manipulimit të tregut”, nga Gasprom. Duke folur në takimin e ministrave të BE, Czetvertinski tha:

“Duhet të jemi të vetëdijshëm para shtrëngimit rus.”

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitrij Peskov tha se “Rusia nuk ka kurrfarë roli në atë çfarë po ndodhë në tregun e gazit”. Siç duket, Angela Merkel ka mbështetur Moskën duke thënë se kjo “nuk është e saktë” se ekzistojnë porosi për gazin që Rusia nuk i ka realizuar.

“Rusia mund të dërgoj gaz vetëm në bazë të detyrimeve kontraktuale. Për këtë arsye duhet të shtrojmë pyetjen: a është porositur sasi e mjaftueshme  e gazit ose është çmimi i lartë në këtë moment ndoshta arsye që mos të porosisim këtë sasi?” tha kancelarja gjermane.

A është Evropa  në prag të krizës energjetike?

Çmimet rekord të gazit janë njëri nga simptomat e betejës globale për sigurimin e energjentëve, pasi kërkesa është rritur shpejtë nën ndikimin e tejkalimit të pandemisë. Çmimi i qymyrit, i cili përdoret për prodhimin e energjisë elektrike dhe ngrohjes, gjithashtu ka tejkaluar rekordin i cili ishte vendosur në vitin 2008.

“Kriza energjetike po zhvillohet me dimrin në hemisferën veriore, i cili po fillon,” tha Stefen Brennock nga PVM, ndërmjetës ky energjetik në Londër.

Prodhimi vendas i gazit në Evropë ka pësuar një rënie të menjëhershme. Njëkohësisht kërkesa në Azi është rritur, sepse vendet gjithnjë e më shumë po kërkojnë si alternativë qymyrin, gjë që ka shkaktuar “luftë” në garën për sasitë e gazit të lëngshëm natyror.

Çmimet në rritje të energjisë nxiten, gjithashtu, shqetësimin për shkak të inflacionit, që ka ulur çmimet e letrave me vlerë, në veçanti në Britaninë e Madhe.

Vlerësohet se Britania e Madhe është goditur më shumë nga çmimet rekord të gazit se sa disa shtete në Evropë. Ky vend ka kapacitete të kufizuara të depozitimit, dhe për këtë arsye kjo mbështetet në sistemin e drejtë të prodhimit vendor dhe importimin me gazsjellës me transit ujor (tanker për LNG). Shumica e shtëpive në Britaninë e Madhe ngrohjen e ka me gaz. Vendi ka mbyllur HEC-et me qymyr, duke i ndërruar me burime tjera të energjisë, siç janë ato me erë. Në ditët e qeta, kur prodhimi i energjisë me erë bie, gazi mund të arrijë deri në 50 për qind të prodhimit të energjisë elektrike.