Steven Spielberg sjell “West Side Story”në të tanishmen

Kineasti i Hollivudit, Steven Spielberg, e ka dëgjuar për herë të parë muzikën e “West Side Story”, kur ishte dhjetë vjeç. Që nga ajo kohë, thotë mbajtësi i Çmimit Oskar, ai ëndërron ta tregojë historinë “nga e para”.

Spielberg ka përdorur çdo lloj zhanri në filmat që ka bërë në karrierën e shkëlqyer, duke filluar që nga filmat me aksione, si “Indiana Jones” dhe “Jurassic Park” e deri tek dramat tërheqëse si “Schindlers Liste” dhe “Mynih”, me filmin “E.T.” ai e shndërroi një jashtëtokësor në yll dhe me filmin “Peshkaqeni i bardhë”, ia nxorri nga qejfi detin shumë njerëzve. Tani ai e zgjeron veprën e tij të jashtëzakonshme me zhanrin e muzikalit.

Xhirim i ri i klasikut të Bernsteinit

Versioni i Spielbergut i “West Side Story”, bazohet tek muzikali i Broduejit të vitit 1957, që u bë për herë të parë film në vitin 1961. Në atë kohë filmi mori dy Tony Awards dhe dhjetë oskar. Muzikali është krijuar nga regjisori dhe koreografi Jerome Robbins, kompozitori Leonard Bernstein, dramaturgu Arthur Laurents dhe skenaristi Stephen Sondheim, që ndërroi jetë në moshën 91 vjeçare në fund të muajit nëntor.

Për versionin e shekullit të 21-të të historisë, Spielbergu ka punuar me Sondheim dhe autorin Tony Kushner.

Fokusi tek racizmi dhe migracioni

Përveç ëndrrës fëmijërore ka pasur edhe një arsye tjetër që e bëri Steven Spielbergun të merrte në dorë “West Side Story”. Megjithëse luhet në Nju-Jorkun e viteve pesëdhjetë, historia klasike për dashurinë e ndaluar dhe dy bandat armike – një ritregim i “Romeo dhe Xhulias” – të Shekspirit nuk ka humbur aspak rëndësinë shoqërore.

“Kjo histori nuk është vetëm prodhim i asaj kohe, sepse ajo kohë është kthyer, dhe është kthyer me zemërim social,” tha Spielberg për revistën “Vanity Fair”. Ai do që të tregojë për përvojat e migrantëve, për luftën kundër ksenofobisë dhe racizmit dhe sfidën për të nxjerrë bukën e gojës.

Sharket kundër Xhetëve

Në versionin e Spielbergut çiftin fatkeq të të dashuruarve, Toni dhe Maria e luajnë Ansel Elgort dhe arstisja e re Rachel Zegler, një latine me prejardhje kolumbiane që fitoi mes 35 mijë konkurentëve nga e gjithë bota. Ata bien në dashuri me njëri tjetrin me shikim të parë, megjithëse bëjnë pjesë në klane të ndryshme: Sharket puerto-rikanë, që drejtohen nga vëllai i Marias, Bernardo (luhet nga David Alvarez), dhe xhetët e bardhë, që drejtohen nga shoku më i ngushtë i Tonit, Riffi (luhet nga Mike Faist). Riff nuk është në gjendje të kuptojë planet e Tonit për t’u larguar nga banda.

Filmi ofron sekuenca tërheqëse muzikore dhe kërcimi me këngët e Stephen Sondheimit, mes të cilave “America”, “I Feel Pretty” dhe “Somewhere” – një ode për utopinë, ku sundon dashuria dhe pranimi.

Pa fytyra të lyera me ngjyrë kafe

Spielbergu provoi një vit rresht të gjente për sharkët gra dhe burra amerikanolatinë nga e gjithë bota, për t’iu përgjigjur kërkesave të sotme të përfaqësimit dhe prezantimit kulturor. “Kjo është një pjesë e madhe e historisë sonë. Figurat në filmin tonë thonë dhe bëjnë gjëra që nuk i kanë thënë ose bërë në filmin e 1961-it,” tha regjisori në premierën e filmit në Nju Jork, në muajin nëntor.

Kritikët e filmit e kanë lëvduar shumë Spielbergun, që ka përdorur pozicionin që ka në Hollivud për të mos bërë gabimet e bëra në versionet e mëparshme të muzikalit: ku rolet e sharkeve porto-rikanë janë luajtur nga aktorë që nuk kanë pasur prejardhje amerikano-latine, por kanë lyer fytyrën me ngjyrë kafe.

Në filmin e 1961, aktorja e bardhë Natalie Wood dhe kolegu i saj George Chakiris kanë përdorur shumë makiazh në rolet që kanë luajtur të Marias dhe Bernardos.

Aktorja e lindur në Porto Riko, Rita Moreno, e cila ka fituar një Oskar për luajtjen e rolit të Anitës në vitin 1961 dhe që luan në versionin e 2021 në rolin e Valentinës, foli gjatë premierës shumë krenare, “që çdo karakter latin është luajtur nga një aktor latin, dhe që kjo është shumë e rëndësishme, sepse ne tregojmë në mënyrë autentike çfarë do të thotë të jesh latino.”

Aktorja që është sot 89 vjeç, ka treguar „sa shumë i errët” ka qenë makiazhi për disa nga aktorët e filmit të vitit 1961; edhe asaj i është lyer lëkura më errët se sa e ka vetë. Ndiheshe sikur e kishe lyer fytyrën me baltë, thotë ajo.

Dialogë në spanjisht pa titra

Me qëllim Spielberg nuk i ka shoqëruar me titra dialogjet në gjuhën spanjolle, për të nderuar komunitetin spanjishtfolës në SHBA. Pas vlerësimeve të para të bollshme, filmi shihet që tani si favorit për oskaret e ardhshme.

Por zhurmë është bërë për bojkotimin e filmin nga gjashtë vende arabe. Arsyeja është dhënia e një roli një personi transgjinor.

Rol transgjinori? Vendet arabe bojkotojnë

Në filmin e vitit 1961 një vajzë me emrin Anybodys nuk mund të bëhet anëtare e Xhetëve për shkak të gjinisë së saj. Në versionin e ri të filmit Anybodys luan një rol më të madh dhe „është një figurë, që ka lindur si burrë në trupin e një gruaje. Fund me kaq”; i tha “Hollywood Reporter-it, David Saint, administrator i veprave të autorit Arthur Laurents.

Spielberg e zuri këtë rol me Iris Menas-in, një 31 vjeçar që nuk është binar. Menas ka luajtur mes të tjerash në muzikalin e Broduejit, “Jagged Little Pill”, të inspiruar nga albumi me të njejtin emër të Alanis Morissette.

Kjo është bërë shkak që filmi të ndalohet në Arabinë Saudite, Kuvajt, Bahrejn, Oman dhe Katar dhe në Emiratet e Bashkuara Arabe. Sipas “The Hollywood Reporter”, Arabia Saudite dhe Kuvajti nuk pranuan t’i jepnin filmit lejen e distribucionit. Autoritetet që merren me filmin në vendet e tjera kërkuan shkurtimin e filmit. Firma e prodhimit të filmit, Disney, e refuzoi censurën./DW/