As insektet në ishujt e izoluar nuk janë imunë ndaj ndikimit njerëzor që i ka shtyrë të ngjashmit e tyre në të gjithë botën në prag të mbijetesës, thekson një studim i ri mbi popullatat e milingonave në Fixhi.
Analiza e ADN-së e mostrave endemike nga muzeu zbuloi se deri në 79 për qind e popullatës së milingonave në këtë arkipelag të Paqësorit po zvogëlohet, shkruan The Guardian.
Qindra mijëra lloje insektesh vlerësohet se janë zhdukur gjatë 150 viteve të fundit, dhe bota aktualisht besohet se po humbet midis 1 për qind dhe 2.5 për qind të biomasës së mbetur të insekteve çdo vit. Rënia është aq drastike sa shumë entomologë flasin për një “apokalips insektesh”.
Pavarësisht shifrave alarmante, të dhënat afatgjata për popullatat individuale të insekteve janë ende të rralla dhe të fragmentuara.
Prova nga koleksionet e muzeut
Studimi, i botuar në revistën Science, hedh dritë të re mbi fatin e insekteve në disa nga vendet më të largëta të planetit.
“Ekziston shqetësim global në lidhje me ‘apokalipsin e insekteve’, por edhe shumë pasiguri dhe debat rreth asaj që po ndodh në të vërtetë”, tha Evan Economo, një entomolog në Institutin e Shkencës dhe Teknologjisë Okinawa të Japonisë dhe bashkautor i studimit.
“Tani kemi një lloj të ri provash për diçka që e kemi dyshuar prej kohësh: se speciet e insekteve endemike në ishujt e largët janë në rënie.”
Economo dhe ekipi i tij analizuan gjenomet e popullatave të milingonave nga arkipelagu fixhian, duke përdorur ekzemplarë të mbledhur gjatë dekadave të fundit dhe të ruajtur në koleksionet muzeale. Bazuar në ndryshimet në sekuencat e ADN-së midis individëve, ata arritin në konkluzionin nëse popullatat po rriteshin apo po zvogëloheshin.
Gjetjet janë alarmante: 79 për qind e specieve endemike të milingonave në Fixhi janë në rënie. Ndikimet filluan me mbërritjen e njerëzve në ishuj rreth 3,000 vjet më parë dhe janë përshpejtuar në mënyrë dramatike në 300 vitet e fundit, që përkon me kontaktin evropian, tregtinë globale dhe zhvillimin e bujqësisë moderne.
Një problem global
Përcaktimi i ndikimeve njerëzore te insektet në ishujt e largët tropikalë, ku vëzhgimet historike janë të rralla, është një sfidë e madhe, por është thelbësore. Për shkak të izolimit të tyre, ishujt janë pika të nxehta të vërteta të biodiversitetit, gjë që i bën ata gjithashtu jashtëzakonisht të prekshëm nga zhdukja.
“Ishujt e largët oqeanikë si Galapagos, Hawaii dhe Fixhi janë shtëpi e specieve që evoluan në izolim dhe shpesh kanë dallime spektakolare nga të afërmit e tyre tokësorë”, shpjegoi Economo.
Ky studim plotëson një mori gjetjesh të ngjashme nga ekosistemet në të gjithë botën. Në Gjermani, për shembull, popullatat e insekteve fluturuese në 63 rezervate natyrore kanë rënë me 75 për qind në më pak se 30 vjet. Në SHBA, popullatat e brumbujve kanë rënë me 83 për qind në 45 vjet, ndërsa në Evropë, popullatat e fluturave në kullota kanë rënë me 36 për qind në dekadën e fundit.