Sulmi rus në Ukrainë trondit tregjet globale; nafta kalon mbi 100 dollarë për fuçi
Fillimi i sulmeve ruse ndaj Ukrainës ka shkaktuar tronditje të bursave globale. Efekti më i fortë ishte në çmimet e gazit dhe të naftës.
Nafta u rrit mbi 100 dollarë për fuçi për herë të parë që nga viti 2014 të enjten pasi Rusia zhvendosi trupat në Ukrainë, duke shkaktuar shqetësime se një luftë në Europë mund të ndikojë negativisht furnizimet globale të energjisë.
Rusia ka nisur një pushtim në shkallë të plotë të Ukrainës dhe po sulmon me armë qytete, tha ministri i Jashtëm Dmytro Kuleba në një postim në Twitter.
Financial Times shkruan se mungesa e investimeve ka kufizuar aftësinë e prodhuesve të naftës dhe gazit për të rritur prodhimin, duke e lënë botën me pak mundësi për të lehtësuar çmimet e energjisë pasi inkursioni rus në Ukrainë çoi çmimet e naftës mbi 100 dollarë për fuçi.
Standardi ndërkombëtar i naftës Brent u rrit në 102 dollarë herët të enjten, niveli më i lartë që nga viti 2014. Çmimet e gazit janë rritur gjithashtu nga tensionet e shtuara në Evropën Lindore.
Rritja mund të përshpejtohet, thonë analistët, duke pasur parasysh kapacitetin e kufizuar të prodhuesve të mëdhenj për të shtuar furnizimet në përgjigje të ndërprerjeve të mëtejshme të mundshme. Rusia është prodhuesi i tretë më i madh në botë i naftës së papërpunuar dhe furnizuesi më i rëndësishëm i gazit natyror në Evropë.
“Kapaciteti i rezervuar po bie dhe tregu i [naftës] duhet të rivlerësojë mungesën e marzhit të sigurisë,” tha Christyan Malek, kreu i strategjisë globale të energjisë në JPMorgan, i cili parashikon se Brent mund të rritet deri në 125 dollarë për fuçi në tremujorin e dytë të vitit.
Reuters shkruan se çmimet e naftës janë rritur më shumë se 20 dollarë për fuçi që nga fillimi i vitit 2022 nga frika se Shtetet e Bashkuara dhe Europa do të vendosin sanksione ndaj sektorit energjetik të Rusisë, duke ndërprerë furnizimet.
Si rrjedhojë e shqetësimeve të ofertës, primi i Brent-it për kontratat e të ardhmes për dy muaj u rrit me 75 cent në 3.54 dollarë për fuçi, më e larta që nga viti 2011.
“Kjo pasiguri në rritje gjatë një kohe kur tregu i naftës është tashmë i shtrënguar e bën atë të brishtë dhe kështu çmimet ka të ngjarë të mbeten të paqëndrueshme dhe të ngritura,” tha Warren Patterson, kreu i kërkimit të mallrave të ING.
Tronditja e bursave
Të enjten aksionet globale dhe yield-et e obligacioneve amerikane shënuan rënie, ndërsa çmimet e dollarit, arit dhe naftës u rritën pasi forcat ruse qëlluan me raketa disa qytete të Ukrainës dhe zbarkuan trupat në bregdetin jugor të saj.
Rënia filloi me tregjet aziatike. Nasdaq u tkurr me 2.8% është 20% më poshtë se niveli historik që u arrit në nëntor të vitit të kaluar.
Kontratat e të ardhmes së Euro Stoxx 50 dhe ato gjermane DAX ranë më shumë se 3.5% në tregtimet e hershme, ndërsa kontratat e së ardhmes FTSE ishin 2% më të ulëta.
E njëjta tendencë pritet dhe me hapjen e bursave amerikane./Monitor/
