Të ardhurat rriten me ritme të ulëta, taksat parakalojnë me shpejtësi

Administrata fiskale muaj pas muaji po ul rendimentin fiskal, jo vetëm duke mospërmbushur detyrimet në lidhje me planin, por rritja faktike nga viti në vit sapo vjen e shuhet.

Sipas shifrave zyrtare nga Ministria e Financave totali i të ardhurave buxhetore shënoi rritje faktike me vetëm 1.8 për qind gjatë 5-mujorit (me bazë vjetore), një ritëm shumë më i dobët krahasuar me vitet e tjera dhe më i ulëti që nga viti 2013, i cili nuk ishte i zakonte për nga zhvillimet pasi ndodhi rrotacioni politik.

Të dhënat tregojnë se nga muaji në muaj ritmet e rritjes po bien gjithashtu. Të ardhurat e grumbulluar në muajin maj 2018 ishin vetëm 0.6 për qind më të larta se në muajin maj 2017. Ky rendimet i ulët vjen në një kohë ku rritja ekonomike gjatë vitit të kaluar (3.84%) ishte më e larta që nga viti 2008, ndërsa papunësia ka shënuar rënie në rekorde historike.

Nga ana tjetër barra fiskale ka ardhur në rritje dhe tatimet janë në kulmin e një aksioni antinformalitet, por duket se qeveria po vuan nga sindromi i mandatit të dytë ku konsumimi politik shfaqet fillimisht tek përformanca buxhetore, sidomos në të ardhurat.

Rritja e arkëtimeve me vetëm 1.8% në janar-maj nuk reflekton rritjen e parashikuar ekonomike (4.2% ) dhe as inflacionin që për pesëmujorin që ishte 2%. Vetëm nga rritja ekonomike dhe inflacioni pa marrë në konsideratë miradministrimin fiskal, rritja e të ardhurave buxhetore duhet të ishte së paku 6%.

Të dhënat zyrtare të Ministrisë së Financave tregojnë se qeverisë i mungojnë rreth 6.5 miliardë lekë (ose 50 milionë euro) në pesë muajt e parë të vitit në raport me planin nga të cilat 2.8 miliardë lekë nga TVSH-ja dhe 1.1 miliardë lekë nga tatimfitimi dhe 1 miliard lekë nga tatimi mbi të ardhurat personale.

Në vijim të ardhurat buxhetore mund të ndikohen negativisht nga detyrimet e prapambetura të akumuluara në vitin 2017, sidomos për TVSH-në, ku shteti duhet t’u kthejë rreth 100 milionë euro TVSH tre kompanive të mëdha, Bankers Petroleum, TAP dhe HEC i Devollit. Shifra u bë e ditur nga FMN në raportin e parë të programit të post monitorimit për Shqipërinë.

Financat kanë rënë dakord me kompanitë e mëdha që t’i shlyejnë me këste pagesat e prapambetura të TVSH-së, por kjo do të sjellë automatikisht ulje të të ardhurave të këtij viti, duke rrezikuar arritjen e planit të të ardhurave që synon të sjellë për gjithë 2018-n rreth 260 milionë euro më shumë të ardhura, sipas planifikimit fillestar të buxhetit.

Shqipëria u rendit e dyta pas Rumanisë për nivelin më të ulët në Europë të mbledhjes së taksave në raport me PBB në vitin 2016 sipas institutit EUROSTAT./Monitor