Turizmi, sa po fitojnë komunitetet vendase

Turizmi ka potencialin që të shndërrohet në motor të fortë të ekonomisë shqiptare, me shifra vizitorësh që po rriten çdo vit. Por përtej statistikave mbetet dilema thelbësore: A po përfitojnë komunitetet vendase nga ky zhvillim apo fitimet po përqendrohen diku tjetër? Ekspertët sugjerojnë se, nëse Shqipëria nuk ndërton një model të qëndrueshëm, rrezikon që rritja e sotme të kthehet nesër në një kurth.
Zbulimi nga turistët e huaj
Vitet e fundit, duket se Shqipëria po përjeton një zbulim nga turistët e huaj, për këtë pjesë të hartës së Ballkanit, që më parë jo të gjithë ia dinin ekzistencën.
Të dhënat tregojnë rritje të qëndrueshme të numrit të vizitorëve nga viti në vit, ndërsa vendi po bëhet pjesë e listave të mediave ndërkombëtare dhe portaleve të specializuara për destinacione të reja.
Rivierës shqiptare i kushtohen artikuj në prestigjioze botërore, ndërsa malet dhe zonat rurale përshkruhen gjithnjë e më shpesh si “perlë e fshehur” e Ballkanit. Kjo dukuri, e cila vetëm një dekadë më parë dukej e largët, sot është realitet: Shqipëria po hyn me ritme të shpejta në hartën e destinacioneve globale.
Megjithatë, entuziazmi i shifrave nuk duhet të fshehë pyetjen thelbësore: kush përfiton realisht nga ky bum turistik?
Shembujt nga vende të tjera tregojnë se turizmi masiv shpesh krijon ekonomi të përqendruar, ku fitimet rrjedhin te zinxhirë të mëdhenj hotelerie, kompani ndërkombëtare apo investitorë me kapital të fuqishëm, ndërsa komunitetet vendase, të cilat ofrojnë kulturën, peizazhin dhe mikpritjen, mbeten shpesh të margjinalizuara.
Në shumë raste, banorët përballen me çmime më të larta, me presion mbi burimet natyrore, apo me humbjen e traditave, ndërkohë që pjesa e tyre nga “torta ekonomike” është e vogël. Ekspertët paralajmërojnë se ky rrezik është real edhe për Shqipërinë.
Nëse modeli i zhvillimit turistik nuk orientohet drejt përfshirjes së komuniteteve, vendi rrezikon të përsërisë historinë e destinacioneve të tjera mesdhetare ku turizmi ka gjeneruar miliarda euro, por nuk ka sjellë domosdoshmërisht mirëqenie të shpërndarë gjerësisht.
Për këtë arsye, gjithnjë e më shumë po theksohet nevoja për një qasje të re: turizmin komunitar.
Ky model e sheh udhëtimin jo si një produkt standard, por si një marrëdhënie të dyanshme mes vizitorëve dhe banorëve vendas, ku të ardhurat, vlerat dhe përgjegjësitë ndahen në mënyrë më të drejtë.
Turizmi komunitar ofron përvoja autentike për vizitorët, nga pjesëmarrja në punët e përditshme të fshatit, deri te gatimi i recetave tradicionale apo zbulimi i trashëgimisë nga vetë banorët. Por mbi të gjitha, ai krijon mundësi të reja ekonomike për komunitetet lokale, duke u dhënë atyre mjete konkrete për zhvillim.
Në vend që të mbeten spektatorë të një industrie që i përdor si “skenografi”, banorët kthehen në aktorë të vërtetë, duke ndërtuar biznese të vogla, duke fuqizuar gratë dhe të rinjtë, dhe duke krijuar rrugë alternative jetese në zonat rurale ku shpesh emigracioni shihet si i vetmi opsion.
Në shumë vende të botës, ky transformim është bërë i prekshëm falë punës së organizatave si Planeterra. Me një rrjet prej mbi 550 komunitetesh në 80 shtete, ajo ka krijuar një platformë që e kthen turizmin në katalizator të zhvillimit social, ekonomik dhe mjedisor.
Nëpërmjet nismave që mbështesin sipërmarrjet vendore, që fuqizojnë gratë dhe të rinjtë, që mbrojnë natyrën apo trashëgiminë kulturore. Sipas këtij modeli, pritet punësim më i lartë, të ardhura të shpërndara më gjerë në zonat rurale, si dhe një rezistencë më të madhe të komuniteteve përballë sfidave të kohës, nga presionet e tregut global deri te ndryshimet klimatike.
Për herë të parë, kjo nismë po merr një dimension të ri edhe në Europë, një kontinent që prej dekadash përballet me pasojat e turizmit masiv: mbipopullim të qyteteve, degradim të ekosistemeve dhe shtrenjtime që prekin jetën e përditshme të banorëve.
Në këtë sfidë, Shqipëria, si një destinacion ende në zhvillim, ka mundësinë unike të mësojë nga gabimet e të tjerëve dhe të ndërtojë një model më të drejtë që në fillim.
“Nga konsumatori te bashkëpunëtori, si mund të transformohet turizmi në Shqipëri”
Me një karrierë të lidhur ngushtë me turizmin e qëndrueshëm dhe zhvillimin rural, menaxherja për Europën e “Planeterra”, Blerina Ago, sheh në këtë rol një mundësi për të sjellë në Shqipëri dhe Ballkan filozofinë e turizmit komunitar. Për të, kjo nuk është vetëm një qasje e re ndaj industrisë, por një
strategji zhvillimi afatgjatë që mund të ndryshojë marrëdhënien e vendit me turizmin.
Nëse Shqipëria do të arrijë ta bëjë këtë kapërcim,thekson ajo, vendi ynë nuk do të jetë vetëm një destinacion në rritje, por edhe një shembull i ri se si turizmi mund të kthehet në një motor të vërtetë mirëqenieje për komunitetet.
Mund të na tregoni më shumë për Planeterra-n dhe rolin tuaj si Menaxhere e Europës? Cilat janë përparësitë tuaja në këtë fazë të re?
Planeterra është organizata globale e drejtuar nga ndikimi që përdor turizmin për të zhvilluar komunitetet.
Ne i ndihmojmë organizatat dhe komunitetet lokale të shfrytëzojnë turizmin si një katalizator për të përmirësuar jetët, për të mbrojtur mjediset natyrore dhe për të festuar kulturën, duke synuar një të ardhme më të qëndrueshme dhe më të drejtë për të gjithë.
Nëpërmjet zhvillimit të Turizmit Komunitar, ne nxisim dhe mbështesim zhvillimin e përvojave të turizmit që zotërohen, drejtohen, ose bashkëkrijohen në mënyrë kuptimplotë nga komuniteti ku ato operojnë.
Këto eksperienca i japin përparësi mirëqenies së banorëve, ruajtjes së natyrës, festimit të kulturave lokale dhe një shpërndarjeje të drejtë të përfitimeve. Pjesë e “Rrjetit Global të Turizmit Komunitar” të Planeterra janë mbi 550 komunitete nga 80 vende të botës.
Marrja e rolit si Menaxhere e Rajonit të Europës është një nder për mua, pasi Planeterra mbart vlerat të cilat më kanë drejtuar gjatë gjithë karrierës sime. Turizmi komunitar zhvillon zonat e thella dhe rurale, fuqizon gratë drejt vendimmarrjes dhe të drejtave të pronësisë, ndihmon komunitetet indigjene dhe të lashta si ato shqiptare të mbrojnë kulturën e tyre duke ndërtuar të ardhme më të mirë për destinacionet pritëse turistike.
Prioritetet e Planeterra për Europën janë rritja e pranisë së sipërmarrjeve të turizmit komunitar dhe përfshirja e tyre në Rrjetin Global të Turizmit Komunitar duke përftuar trajnim, mentorship dhe mbështetje në financë kur është e nevojshme, nga një grup profesionistësh dhe kolegësh nga e gjithë bota.
Synojmë të rrisim bashkëpunime me agjenci turistike dhe së bashku të përfshijmë më shumë përvoja të turizmit komunitar në itineraret e tyre turistike.
Ngritja e bashkëpunimeve me organizata dhe donatorë nga sektorë të ndryshëm do të nxiste përmirësime më të shpejta të sektorit turistik.
Gjithashtu duam të punojmë afër me komunitete lokale, përfshirë dhe grupet indigjene për të mësuar nga ta lidhur me praktikat më të mira të zbatuara ndër shekuj, për të zhvilluar aktivitet ekonomik duke mbrojtur natyrën por paralelisht të ndajmë gjetje inovative dhe njohuri për të qenë më rezistentë ndaj ndryshimeve klimatike me të cilat është duke u përballur kontinenti europian dhe sektori i turizmit.
Çfarë është turizmi komunitar dhe pse konsiderohet një model më i drejtë dhe i qëndrueshëm në krahasim me turizmin masiv?
Planeterra e sheh turizmin si një mundësi për të ndërtuar marrëdhënie më të mira mes vizitorëve dhe vendeve. Turizmi komunitar zgjidh sfidat sociale, mjedisore dhe ekonomike duke krijuar vlerë për komunitetet, udhëtarët dhe gjithë industrinë.
Ndërsa turizmi konvencional shpesh kanalizon shumicën e të ardhurave drejt korporatave të mëdha ndërkombëtare, duke lënë pak përfitime për komunitetet lokale, Turizmi Komunitar siguron që këto përfitime të ndahen në mënyrë më të drejtë.
Përfitimet për komunitetet:
– U jep komuniteteve kontroll mbi turizmin, duke i lejuar të marrin vendime dhe të menaxhojnë vetë zhvillimin e tij.
– Siguron të ardhura të qëndrueshme, zhvillon aftësi, forcon rolin e grave dhe të rinjve dhe mbron trashëgiminë kulturore e mjedisin.
– Krijon punë me dinjitet dhe lufton diskriminimin, duke ndërtuar shoqëri më të drejta.

Përfitimet për turistët:
– Ofron përvoja autentike dhe të paharrueshme që shkojnë përtej thjesht vizitës sipërfaqësore të vendeve.
– U jep mundësinë të lidhen me njerëzit dhe historitë lokale, duke nxitur ndjeshmëri dhe një udhëtim më të ndërgjegjshëm.
– Plotëson kërkesat e udhëtarëve modernë për përvoja domethënëse dhe me vlerë.

Përfitimet për industrinë e turizmit:
– Është një strategji fitimprurëse që plotëson kërkesat në rritje për turizëm të përgjegjshëm dhe autentik.
– Krijon një avantazh konkurrues duke ofruar produkte unike dhe të pasura kulturalisht.
– Mbështet qëllimet e bizneseve për zhvillim të qëndrueshëm dhe përmirëson reputacionin e markës së tyre.
– Ndihmon në luftimin e “mbingarkesës turistike” duke shpërndarë vizitorët dhe duke
forcuar zinxhirët lokalë të furnizimit.
– Rrit besnikërinë e klientëve dhe siguron qëndrueshmëri afatgjatë për bizneset.
– Mbron mjedisin duke promovuar një qasje me ndikim të ulët, e cila fokusohet te menaxhimi ekologjik dhe qëndrueshmëria klimatike, duke u transformuar në një mjet për ruajtjen e ekosistemeve dhe biodiversitetit.

Efekti zinxhir në turizmin komunitar shpjegon se si paratë e shpenzuara nga një turist kanë ndikim të shumëfishtë dhe të gjerë në një komunitet lokal.
Ky efekt funksionon në tre faza:

1. Ndikimi i drejtpërdrejtë: Paratë shkojnë direkt te komuniteti, duke aktivizuar sipërmarrjet sociale apo organizata komunitare që ofrojnë akomodim, vakte, aktivitete, transport dhe produkte artizanale.

2. Ndikimi i tërthortë: Këto sipërmarrje komunitare përdorin të ardhurat e tyre për të forcuar nismat lokale, për të mbrojtur ekosistemet natyrore dhe për të siguruar produkte e shërbime nga furnitorë të afërt, si fermerë, blegtorë dhe prodhues të vegjël.

3. Ndikimi i induktuar: Të ardhurat e fituara nga banorët e komunitetit shpenzohen sërish brenda zonës, duke mbështetur nisma dhe sipërmarrje të ndryshme dhe duke përmirësuar cilësinë e jetesës në përgjithësi në respekt të natyrës.

Keni publikuar së fundmi raportin e ndikimit të turizmit komunitar. Cilat janë disa nga gjetjet kryesore që vlen të ndahen me lexuesit tanë?
Ashtu si shkruan presidenti i Planeterra, Jamie Sweeting, në hapje të raportit: “Turizmi është një industri me vlerë disa trilionë dollarë, por shumë nga komunitetet lokale që i bëjnë udhëtimet kaq kuptimplota ende nuk përfitojnë sa duhet prej tij. Ne te Planeterra, jemi të përkushtuar ta ndryshojmë këtë, dhe viti 2024 ka qenë një tjetër dëshmi e fortë se si turizmi mund të përmirësojë jetën e komuniteteve anembanë botës”.
Raporti i ndikimit i Planeterra ndan këto gjetje kryesore të vitit 2024:
– 119 sipërmarrje të turizmit komunitar u lidhën drejtpërdrejt dhe nisën shitjet me kompanitë turistike
– 30.694 njerëz përftuan nga programet e Planeterra
– Bashkëpunuam me G Adventures dhe Flight Centre për të mbjellë 2.65 milionë pemë, duke krijuar të ardhura mbi 858.000 dollarë amerikanë, në mbështetje të përmirësimit të jetesës së komuniteteve lokale dhe përpjekjeve të tyre për rritjen e pyllëzimit
– 191.764 njerëz përjetuan efektin zinxhir të turizmit komunitar, nga ekonomi lokale më të forta drejt përmirësimit të mirëqenies së komuniteteve
– 133.340 turistë përjetuan përvoja të turizmit komunitar duke zgjedhur të udhëtojnë me qëllim

Ky është vetëm fillimi pasi së bashku me komunitetet tona, kompanitë e udhëtimeve, donatorëve dhe rrjetit tonë globalë po tregojmë se çfarë është e mundur kur turizmi punon për komunitetet dhe planetin.

Sa i përfshirë është rajoni i Ballkanit dhe konkretisht Shqipëria në këtë model turizmi? A ka potencial për zgjerim?
Prania e Planeterra në rajon është e shtrirë në Shqipëri, Greqi dhe Kroaci, duke reflektuar potencialin e madh që ka Ballkani për zhvillimin e turizmit komunitar. Jemi të përkushtuar të punojmë me komunitetet që dëshirojnë të ndërtojnë një model turizmi më të qëndrueshëm dhe me ndikim pozitiv.

Në Shqipëri, kemi nisur bashkëpunime të fuqishme me partnerin tonë të udhëtimeve Evaneos.
Fokusi ynë aktual është te zhvillimi i përvojave turistike komunitare pranë dy destinacioneve të përzgjedhura fillimisht dhe me potencial të veçantë: Përmeti dhe Lazarati.

Rajoni i Ballkanit po shfaqet si një destinacion turistik kyç, duke tërhequr vizitorë me bukuritë natyrore të paprekura dhe historinë e pasur.
Për t’u siguruar që ky fluks vizitorësh të sjellë përfitime afatgjata, praktikat e turizmit të qëndrueshëm po luajnë një rol thelbësor.
Vende si Shqipëria dhe Mali i Zi po shënojnë rritje të madhe të numrit të vizitorëve. Si përgjigje ndaj kësaj, qeveritë e tyre po e orientojnë zhvillimin turistik drejt një modeli që integron komunitetet lokale. Kjo qasje siguron që komunitetet të jenë jo vetëm të përfshira, por edhe pronare të përvojave turistike, duke ndërtuar një industri më të fortë dhe më të qëndrueshme për të gjithë.
Një moment i bukur i ruajtjes së natyrës nga komuniteti: Pas 8 muajsh kujdesi, një breshkë e re e llojit ‘loggerhead’ me emrin Lena u lëshua sërish në det nga Sophia Lykouropoulou, anëtare e ekipit të Mbrojtjes së Kafshëve të Egra në Naxos, Greqi – partneri komunitar i Planeterra-s. Lena u shpëtua pasi kishte gëlltitur një rrjetë peshkimi.
Në Shqipëri, cilët janë disa shembuj që sipas jush përfaqësojnë më së miri filozofinë e turizmit komunitar? Çfarë i bën ata të veçantë?
“Mrizi i Zanave” në Fishtë konsiderohet një model suksesi në turizmin komunitar sepse ka fuqizuar ekonominë lokale, ka mbrojtur trashëgiminë kulturore dhe ka zbatuar praktika të qëndrueshme mjedisore.
Kjo sipërmarrje siguron punësim të qëndrueshëm për banorët dhe krijon një treg për produktet e fermerëve dhe artizanëve vendas, duke nxitur zhvillimin e të gjithë rajonit. Nëpërmjet promovimit të kuzhinës dhe traditave shqiptare, “Mrizi i Zanave” mbron identitetin kulturor dhe rrit krenarinë e komunitetit.
Për më tepër, duke përdorur produkte “zero kilometër”, ai tregon një qasje të përgjegjshme ndaj mjedisit. Në këtë mënyrë, suksesi i tij dëshmon se kur një sipërmarrje udhëhiqet nga komuniteti, ajo mund të transformojë një rajon të tërë.
Çfarë do të thotë për komunitetet lokale kur bëhen pjesë e këtij modeli? A mund të ndajmë një histori suksesi konkrete?
Një shembull i fuqishëm vjen nga nisma indiane “Women With Wheels” (Gratë me Rrota), ku që nga viti 2008 janë trajnuar më shumë se 5,500 gra si shoferë profesionistë.
Planeterra mbështeti një sipërmarrjeje të përbashkët sociale me Fondacionin Azad dhe Sakha Consulting Wings, 46 gra, kryesisht nga zonat nënurbane të varfra të Nju Delhi dhe Jaipur, u punësuan direkt.
Këto gra, të përjashtuara nga jeta ekonomike, u trajnuan dhe u pajisën me leje drejtimi si shofere të kualifikuara. Më pas, ato ofruan një shërbim transporti të sigurt për gratë lokale që kishin nevojë për transport.
Më pas, lindi mundësia për t’u përfshirë në fushën e turizmit, përmes një partneriteti me Planeterra dhe G Adventures, ku Sakha Cabs u punësuan për të gjitha transfertat nga aeroporti për udhëtarët e G Adventures.
Deri më sot, shoferet e Sakhas kanë realizuar mbi 4.5 milionë udhëtime të sigurta, një arritje e jashtëzakonshme që ka promovuar lëvizshmërinë dhe barazinë gjinore.
Cilat janë disa nga sfidat kryesore me të cilat përballen bizneset lokale që duan të zhvillohen në këtë drejtim në Shqipëri?
Sipërmarrjet që synojnë të zhvillojnë turizmin komunitar në Shqipëri përballen me disa sfida kryesore. Së pari, mungesa e infrastrukturës thelbësore, si rrugët dhe transporti publik pengon aksesin e turistëve larg zonave urbane.
Së dyti, ato kanë vështirësi në gjetjen e fondeve dhe në trajnimet e nevojshme për zhvillimin e biznesit, gjë që i bën të vështira për t’u shfaqur në tregun ndërkombëtar.
Së treti, sezonaliteti i lartë i industrisë së turizmit e bën të vështirë sigurimin e të ardhurave të qëndrueshme gjatë gjithë vitit, ndërsa burokracia dhe procedurat e komplikuara ligjore mund të jenë dekurajuese për sipërmarrjet e vogla komunitare.
A ka mbështetje të mjaftueshme nga shteti apo nga aktorë të tjerë për ta promovuar turizmin komunitar si një model zhvillimi?
Është e vërtetë që dokumentet zyrtare, si Strategjia Kombëtare e Turizmit 2025-2030 (e sapo miratuar) dhe programet me mbështetje ndërkombëtare, tregojnë një angazhim të qartë për zhvillimin e turizmit të qëndrueshëm dhe atij komunitar.
Ky është një sinjal pozitiv që tregon se ky model po vlerësohet në nivelet më të larta të vendimmarrjes.
Megjithatë, sfida qëndron në zbatimin efektiv të këtyre politikave. Për të shfrytëzuar plotësisht potencialin, ka nevojë për t’u adresuar disa pika kyçe:

– Zbatimi në Praktikë: Proceset burokratike për të përfituar nga fondet dhe grantet mund të jenë komplekse dhe të vështira për t’u ndjekur nga sipërmarrjet e vogla komunitare, të cilat nuk kanë burimet e nevojshme.
– Sinkronizimi i Politikave: Është e rëndësishme të sigurohet një sinkronizim më i mirë midis politikave të nivelit qendror dhe lokal dhe nevojave specifike të komuniteteve në terren, në mënyrë që mbështetja të jetë sa më efikase.
– Mbrojtja e Mjedisit: Ndërsa politikat theksojnë mbrojtjen e mjedisit, shpesh mungojnë mekanizmat konkretë për të siguruar që zhvillimi turistik, sidomos ai në zonat bregdetare, të jetë me ndikim të ulët. Kjo kërkon rregullore më të qarta dhe mbështetje praktike për menaxhimin e mbetjeve dhe ruajtjen e ekosistemeve lokale.
– Promovimi dhe Marketimi: Ndërsa bashkëpunimi rajonal po shton vlerë, marketimi i turizmit komunitar nga institucionet shtetërore ka nevojë për t’u forcuar më tej. Kjo do të plotësonte përpjekjet e vlefshme që po bëhen nga aktorë të tjerë, duke i dhënë një shtysë më të madhe zhvillimit të këtij sektori.
Në fund të fundit për të ndërtuar një destinacion turistik vërtet të qëndrueshëm dhe me vlerë, është thelbësore që angazhimi strategjik të shoqërohet me veprime konkrete dhe mbështetje më të drejtpërdrejtë për komunitetet.
Si e shihni të ardhmen e turizmit të qëndrueshëm në Shqipëri në 5-10 vitet e ardhshme? Ku duhet të fokusohemi si ekonomi turistike?
E ardhmja e turizmit të qëndrueshëm në Shqipëri duket shumë premtuese, por suksesi varet nga zgjedhjet strategjike që do të bëhen në 5-10 vitet e ardhshme. Nëse e menaxhojmë si duhet, turizmi mund të shndërrohet nga një sektor me varësi të madhe nga masivizimi veror në një model ekonomik, të gjithanshëm dhe të qëndrueshëm, të fokusuar te cilësia dhe autenticiteti.
Unë dëshiroj të shoh një Shqipëri ku destinacionet rurale dhe malore bëhen po aq të kërkuara sa edhe ato bregdetare dhe ku udhëtarët vijnë gjatë gjithë vitit për të zbuluar traditat, historinë dhe mbrojtur natyrën.
Për të arritur këtë vizion, duhet të fokusohemi në disa pika kyçe:

1. Fuqizimi i komuniteteve lokale: Suksesi i qëndrueshëm i turizmit varet nga pjesëmarrja e komuniteteve lokale. Duhet të sigurojmë që sipërmarrjet e turizmit komunitar të kenë akses te trajnimet, financimi dhe platformat e marketingut, në mënyrë që fitimet të mbeten në dorën e njerëzve vendas. Komunitetet duhet të jenë në qendër të vendimmarrjes, duke pasur një rol aktiv në menaxhimin dhe ofrimin e shërbimeve turistike.

2. Diversifikimi i destinacioneve dhe zgjatja sezonit turistik: Ekonomia jonë turistike nuk duhet të varet vetëm nga disa plazhe gjatë verës. Duhet të investojmë në zhvillimin e turizmit malor, kulturor dhe agroturistik, duke e bërë Shqipërinë një destinacion tërheqës në çdo stinë. Promovimi i shtigjeve të ecjes, festivaleve lokale dhe përvojave me bazë komunitare mund të tërheqë vizitorë gjatë gjithë vitit.

3. Përmirësimi i infrastrukturës dhe dixhitalizimi: Për të zhvilluar zonat rurale, investimi në infrastrukturë është bazë, si rrugët dhe sigurimi i një transporti publik modern dhe sa më të gjelbër, furnizimi me ujë dhe energji, është thelbësor. Po kaq e rëndësishme është edhe dixhitalizimi, duke siguruar internet të shpejtë dhe mjete dixhitale për marketing dhe rezervime.

4. Mbrojtja e mjedisit dhe rritja e cilësisë: Zhvillimi i turizmit nuk duhet të vijë në kurriz të natyrës. Duhet të zbatohen politika të qarta për mbrojtjen e mjedisit, menaxhimin e mbetjeve dhe ndërtimin e objekteve me ndikim të ulët mjedisor. Cilësia e shërbimeve dhe autenticiteti i përvojave duhet të jenë prioritet mbi sasinë e vizitorëve.

5. Promovim i bazuar te përvoja: Duhet të kalojmë nga marketingu i plazheve dhe maleve te tregimi i historive të njerëzve dhe komunitetit. Promovimi i Shqipërisë si një destinacion ku udhëtarët mund të lidhen me kulturën, të mësojnë mbi një zanat apo të shijojnë një vakt të përgatitur me dashuri nga një familje lokale, do të krijojë një identitet unik dhe të fortë. I takon komuniteteve të vendosin si dhe çfarë të tregojnë për veten dhe vendin e tyre dhe si t’i mirëpresin vizitorët.
Mesazhi juaj për lexuesit – sidomos ata që janë të përfshirë në sektorin e turizmit dhe zhvillimit rural?
Jemi në një moment kritik dhe të artë për turizmin shqiptar. Rritja e ndjeshme e numrit të vizitorëve tregon se bota po zbulon bukuritë e Shqipërisë, por tani është momenti kyç për të zgjedhur modelin e duhur të zhvillimit.
Turizmi komunitar është thjesht një alternativë ndaj turizmit masiv, por është një strategji e qëndrueshme dhe e mençur që ofron zgjidhje për shumë sfida.
Duke u fokusuar te vlerat, traditat dhe produktet lokale, ne mund të shmangim “mbingarkesën turistike”, të ruajmë natyrën dhe të sigurojmë që përfitimet ekonomike të shpërndahen në të gjithë vendin, duke përfshirë edhe zonat rurale.
Për të ndërtuar këtë të ardhme, do të inkurajoja një fokus në këto pika:

1. Investoni te komuniteti: Shqipëria ka nevojë për sipërmarrës të përgatitur, jo vetëm për hotele të reja. Investoni në trajnimin e grave, të rinjve dhe të gjithë banorëve përfshirë zonat rurale si shoqërues turistikë, kuzhinierë, artizanë dhe menaxherë të mirëpaguar dhe me kushte pune dinjitoze.

2. Bashkëpunoni, mos konkurroni: Turizmi komunitar është një ekosistem. Lidhni hotelet dhe bujtinat tuaja me fermerët, artizanët dhe ofruesit e tjerë të shërbimeve. Krijimi i një rrjeti të fortë lokal do të rrisë cilësinë dhe do të ndërtojë një destinacion të besueshëm dhe tërheqës.
3. Mbroni atë që ju bën unikë: Mos imitoni modelet e huaja. Përmirësoni atë që ju keni më të çmuar: traditat, historinë, mikpritjen e veçantë dhe produktet autoktone. Mbroni natyrën. Këto janë arsyet pse turistët zgjedhin Shqipërinë.

E ardhmja e turizmit shqiptar nuk matet me numrin e vizitorëve, por me trashëgiminë që ne dhe vizitorët lëmë pas!/Monitor/