Vala e katërt e pandemisë, FT: Sa efektive po rezultojnë vaksinat?!

Në një artikull të gazetës Financial Times analizohet ecuria e valës së re të pandemisë në vendin më të vaksinuar të botës, Izraelin. Sipas artikullit, për shkak se Izraeli u vaksinua që në fillim me Pfizer, tashmë pas 6-8 muajsh mbrojtja nga vaksinat ka rënë, sidomos për popullsinë mbi 50 vjeç, duke bërë që vendi të përjetojë një ashpërsim të valës pandemike….

Që nga fundi i vitit të kaluar, Izraeli ka qenë një laborator për botën. Pasi fitoi aksesin e hershëm në furnizimet e vaksinës BioNTech / Pfizer në këmbim të shkëmbimit të të dhënave mbi efektet e tij, Izraeli ishte vendi i parë që festoi rihapjen e plotë të të gjithë ekonomisë së tij, pasi kishte vaksinuar me dy doza 70 për qind të popullsisë së tij deri në fillim të prillit. Tani, një nga kombet më të vaksinuar në botë është ndër të parët që përjetoi një valë të katërt alarmante të infeksioneve – dhe shtrimeve në spital – dhe po nxiton të japë doza përforcuese. Pjesa tjetër e botës duhet të marrë parasysh.

Infeksionet e reja në Izrael kanë arritur në nivelin më të lartë në gjashtë muaj, duke dhënë shenja se mbrojtja kundër sëmundjeve të rënda ka rënë ndjeshëm për të moshuarit e vaksinuar në fillim të këtij viti. Të dhënat janë paraprake, por tendenca është e qartë: gjashtë deri në tetë muaj pas dozave të dyta, imuniteti fillon të dobësohet. Kohët e fundit, ministria e shëndetësisë zbuloi se për personat mbi 65 vjeç që morën një dozë të dytë në janar, mbrojtja kundër sëmundjeve të rënda nga varianti tashmë dominues Delta kishte rënë deri në 55 për qind, megjithëse disa analistë e vënë në dyshim këtë shifër.

Qeveria gjithashtu vlerësoi kohët e fundit se efektiviteti i vaksinës në ndalimin e infeksioneve të reja mes atyre që morën dozën e dytë në janar kishte rënë ndjeshëm. Megjithatë ai mbeti 82 për qind efektiv, në parandalimin e sëmundjeve të rënda dhe 86 për qind efektiv në ndalimin e shtrimeve në spital.

Ndërsa të pavaksinuarit kanë pesë deri në gjashtë herë më shumë të ngjarë të përfundojnë të sëmurë rëndë, 90 për qind e infeksioneve të reja të Izraelit janë ndër popullsinë relativisht shumë të vaksinuar mbi 50 vjeç. Zyrtarët shëndetësorë kanë paralajmëruar se, me ritmet aktuale, të paktën 5,000 njerëz do të kenë nevojë për shtretër spitalor deri në fillim të shtatorit, gjysma me nevoja të rënda mjekësore – dy herë më shumë sesa Izraeli është i pajisur për të trajtuar. Izraeli ka filluar të ofrojë një dozë të tretë për personat mbi të 60-at, dhe së shpejti edhe mbi të 50-at. Nëse kjo rezulton joefektive, qeveria ka paralajmëruar se një bllokim i ri mund të jetë i pashmangshëm.

Rasti i Izraelit mund të pasqyrojë një kombinim të veçantë faktorësh, dhe mund të mos përsëritet saktësisht diku tjetër. Ai përdori pothuajse ekskluzivisht vaksinën mRNA të Pfizer, me intervale tre javore midis dozave. Imuniteti nga vaksinat e Oxford / AstraZeneca ose Moderna mund të jetë më afatgjatë. Disa vende, si Britania e Madhe, e zgjeruan hendekun midis dozave në 12 javë – kështu që dozat e dyta u morën më vonë. Jo të gjithë ndoqën një politikë të rreptë të vaksinimit më parë të të moshuarve.

Në SHBA, ku varianti Delta është rritur gjithashtu muajin e kaluar, administrata e Biden ka vendosur të rekomandojë doza përforcuese tetë muaj pas të dytës – pjesërisht pasi shikoi të dhënat izraelite. Vendi po përgatitet të fillojë dozat shtesë nga muaji tjetër.

Por përvoja e Izraelit ka ende implikime. Derisa të dihet më shumë për qëndrueshmërinë e mbrojtjes nga vaksinat e ndryshme, sugjerohet që edhe vendet me shumë vaksina duhet të mbajnë disa masa parandaluese, të tilla si mbajtja e maskave në vende publike./Monitor/