Vendet e punës në Shqipëri po transferohen jashtë

Shqipëria jo vetëm që nuk po përfiton nga tendenca e nearshoring (delegimi i prodhimit në tregje të tjera), por përkundrazi dhe ato vende pune që janë po mbyllen e proceset po transferohen jashtë.

Rritja e kostove të punës dhe humbjet që solli rënia e euros bëri që shumë fabrika që prodhojnë në Shqipëri veshje, këpucë, ushqime etj të transferohen jashtë vendit.

“21 për qind punëtorë shqiptarë thonë se një pjesë e punës së bërë në vendin e tyre të punës është zhvendosur në një vendndodhje ose shtet tjetër, 14 për qind në Ballkanin Perëndimor dhe 16 për qind në BE,” thuhet në rezultatet e Anketës Europiane për Aftësitë dhe vendet e Punës për vitin 2023.

Transferimi i vendeve të punës për shkak të rritjes së kostove në Shqipëri ishte shumë më i lartë se në vendet e tjera të Ballkanit dhe të Europës.

Siç tregon anketa, tregu i punës në Shqipëri po përjeton një tranzicion të madh. Rreth një e treta e punëtorëve shqiptarë kanë përjetuar futjen e teknologjive të reja digjitale në vendin e tyre të punës.

Të anketuarit u pyetën për ndryshimet që kishin ndodhur në vendin e tyre të punës gjatë 12 muajve të fundit për sa i përket menaxhimit, vetë punës, teknologjive të reja digjitale, produkteve ose shërbimeve të reja, apo zhvendosjes së prodhimit.

Për shembull, rreth një në tre ose 35 për qind, tregojnë se janë prezantuar teknologjitë e reja digjitale, 26 për qind në wB5 dhe 43 për qind në BE. Për më tepër, gati gjysma e tyre, 47 për qind, thonë se janë zhvilluar produkte ose shërbime të reja në vendin e tyre të punës, 38 për qind në WB5 dhe 37 për qind në BE, dhe janë integruar metoda të reja të menaxhimit, 45 për qind kundrejt 30 për qind në WB5 dhe 35 për qind në BE.

Futja e teknologjive të reja digjitale raportohet më shpesh nga punëtorët më të rinj, 53 për qind e atyre të moshës 25-34 vjeç kundrejt 21 për qind – 35 për qind në grup moshat e tjera.

Në mënyrë të ngjashme, 66 për qind e atyre në profesione të kualifikuara raportojnë për një ndryshim të tillë. Ndryshime të tilla ndodhën gjithashtu më shpesh në sektorin publik, arsim dhe shëndetësi 44 për qind dhe shërbime 42 për qind sesa në bujqësi ose industri 24 për qind.

Rritja e teknologjive digjitale ka transformuar ekonominë dhe mënyrën se si njerëzit punojnë, duke nxitur një interes në rritje për të ardhmen e punës. Ndërkohë që pasojat e digjitalizimit për punësimin kanë qenë subjekt i shumë debateve, është më pak e njohur se si digjitalizimi po ndikon në atë që bëjnë punëtorët dhe nëse dhe si zhvillimi i arsimit dhe aftësive mund t’u mundësojë individëve të përfitojnë, në vend që të kërcënohen nga ndryshimi teknologjik.

Anketa Evropiane për Aftësitë dhe vendet e Punës1, ESJS, mbledh informacion mbi kërkesat për aftësitë dhe vendet e punës, mospërputhjet e aftësive dhe kualifikimeve, si dhe pjesëmarrjen e punëtorëve të moshës madhore në arsimimin dhe trajnimin e mëtejshëm. Një vëmendje e veçantë i kushtohet edhe evidencës mbi ekspozimin e punëtorëve ndaj teknologjive digjitale dhe ndikimit të tyre në nevojat për aftësi./Monitor/