Vërtet kjo na garanton sigurinë?!

nga Andrea Tornielli

“Shtimi i burimeve ekonomike për armatimet është sërish mjet marrëdhëniesh ndërmjet shteteve, duke dëshmuar se paqja është e mundur dhe e realizueshme vetëm nëse bazohet në ekuilibrin e zotërimit të tyre. E gjithë kjo sjell frikë e terror dhe ka rrezik të cënojë seriozisht sigurinë, sepse harron që një fakt i paparashikueshëm dhe i pakontrollueshëm mund të ndezë shkëndijën, e cila vë në lëvizje aparatin e luftës”.

Këto janë fjalë të shqiptuara më pak se dy vjet më parë nga Papa Françesku për 60-vjetorin e enciklikës së shën Gjonit XXIII “Pacem në Terris”. U përshtaten më së miri ngjarjeve, që po përjeton Evropa, në këtë kohë kur Presidenca e Komisionit Evropian shpalli një plan, që parashikon përdorimin e rreth 800 miliardë eurove për mbrojtjen e BE-së. “Të riarmatoset Evropa”: kështu quhet plani, që sjell ndërmend çastet tragjike të “frikës dhe terrorit” nga e kaluara e afërt.

Gjatë tri viteve të fundit, fatkeqësisht, Evropa ka dëshmuar se është e paaftë për iniciativë dhe krijimtari diplomatike. Duket se ishte në gjendje vetëm ta furnizojë me armë Ukrainën e sulmuar padrejtësisht nga trupat ruse, por jo edhe të propozojë dhe të ndjekë shtigje konkrete bisedimesh për t’i dhënë fund konfliktit të përgjakshëm. E tani, ajo përgatitet të investojë, në vazhdën e nismave të ngjashme të ndërmarra nga fuqitë e tjera botërore, shifrën e tepruar prej 800 miliardë eurosh në armë.

Nuk e investon për të luftuar varfërinë, për të financuar programe të përmirësimit të kushteve të jetesës së atyre, që ikin nga atdheu, për shkak të dhunës dhe të varfërisë, ose për të përmirësuar mirëqenien, arsimin dhe shkollën, për të garantuar një të ardhme njerëzore për teknologjinë e, as për të ndihmuar të moshuarit. I investon për të fryrë arsenalet dhe, për rrjedhojë, xhepat e prodhuesve të vdekjes, pavarësisht se tashmë shpenzimet ushtarake të vendeve të Bashkimit Evropian i kalojnë ato të Federatës Ruse.

A është kjo me të vërtetë rruga për t’u ndjekur që t’i sigurohet e ardhmja në paqe e begati Kontinentit të Vjetër e mbarë botës? Njëmend është garanci gara e armatimeve? Njëmend, ky është çelësi për të rizbuluar rrënjët dhe vlerat tona?

Në vend që të krijohet, siç u propozua nga Papa në vitin e Jubileut, një fond global për të eliminuar përfundimisht urinë dhe për të nxitur zhvillimin e qëndrueshëm të të gjithë planetit, duke përdorur një përqindje të caktuar të parave të shpenzimeve ushtarake, planifikohet të mbushen arsenalet me armë të reja, sikur bombat atomike të ruajtura nëpër magazina të mos kërcënonin mjaftueshëm për një holokaust bërthamor, në gjendje ta shkatërrojë më se një herë krejt njerëzimin.

Sikur ajo Lufta III Botërore pjesë-pjesë, e përmendur në mënyrë profetike një dekadë më parë nga Pasardhësi i Pjetrit, të mos ishte kërcënimi i vërtetë, që duhet shmangur. Në vend të përpjekjes për një rol aktiv dhe propozitiv për paqe e bisedime, Bashkimi Evropian ka rrezik të bashkohet në shkallëzimin e riarmatimit.

Edhe një herë, mbizotëron ajo, që Françesku, në prill 2022, e pati quajtur “skema e luftës”, e cila çon në “investime për të blerë armë”, duke thënë se “kemi nevojë për to që të mbrohemi”. Papa pati vënë në dukje rënien e vullnetit “të madh e të mirë” për paqen, që pati karakterizuar periudhën menjëherë pas përfundimit të Luftës II Botërore. Pati vërejtur me hidhërim se «70 vjet më vonë i kemi harruar të gjitha këto. E kështu, imponohet skema e luftës… skema e luftës u imponua sërish.

Nuk arrijmë të mendojmë për skemë tjetër. Nuk jemi mësuar më të mendojmë për skemën e paqes”.

A nuk do të kishim nevojë për udhëheqës, të cilët, në vend që të përqendroheshin te riarmatimi, të ktheheshin tek ajo frymë, duke u impenjuar në dialog për të ndalur luftën në Ukrainë dhe luftërat e tjera? Dy vjet më parë, nga Budapesti, Françesku u bëri një pyetje vendimtare liderëve të Evropës dhe mbarë botës.

I pati bërë të vetat fjalët e shqiptuara në vitin 1950 nga Robert Schuman, politikani francez dhe një nga etërit e Evropës së bashkuar: “Kontributi që një Evropë e organizuar dhe jetike mund t’i japë qytetërimit është i domosdoshëm për ruajtjen e marrëdhënieve paqësore”, pasi “paqja botërore nuk mund të mbrohet, veçse me përpjekje krijuese, në përpjesëtim me rreziqet që e kërcënojnë”.

Pastaj, Papa pyeti: «Në këtë fazë historike ka shumë rreziqe; por, pyes, edhe duke menduar për Ukrainën e martirizuar, ku janë përpjekjet krijuese për paqen?”

Tronditja e parashikueshme dhe e parashikuar, që ka prekur strukturat gjeopolitike të botës, me ndryshimin e gardës në Shtëpinë e Bardhë, mund të kishte sjellë një nismë të përbashkët, sipas këshillave të Pasardhësit të Pjetrit, në përpjekjen për t’i dhënë fund masakrës në zemër të Evropës së krishterë.

Sekretari i Shtetit të Vatikanit, kardinali Pietro Parolin, në një intervistë të fundit, pohoi: “Paqja e vërtetë lind nga përfshirja e të gjitha palëve në lojë. Të gjithë duhet të kenë diçka, në një kompromis askush nuk mund të ketë gjithçka dhe të gjithë duhet të jenë të gatshëm të negociojnë diçka. Përndryshe paqja nuk do të jetë kurrë e qëndrueshme dhe afatgjatë. Duhet t’i kthehemi këtij stili, përndryshe bota do të bëhet xhungël dhe do të ketë vetëm konflikte, me pasojat e tyre të tmerrshme të vdekjes dhe shkatërrimit”.

I vetmi plan i vërtetë, e vetmja thirrje realiste për t’u bërë sot, në vend të «Riarmatosni Evropën», a nuk duhet të jetë «Paqe për Evropën»? E kërkojmë këtë, duke i bërë tonat fjalët e Papës, i cili të dielën e kaluar, nga dhoma e Poliklinikës Gemelli, pohoi: “Lutem sidomos për paqen. Nga ky vend, lufta duket edhe më absurde”./vaticannews/