Vetëm 45.7% e të punësuarve morën pagë vitin e kaluar, të tjerët…

Në Shqipëri, vitin e kaluar u deklaruan rreth 1.2 milionë persona të punësuar, por më pak se gjysma e tyre, rreth 45.7 për qind morën pagë, sipas të dhënave zyrtare të INSTAT.
Me shumë se gjyma e tyre përllogaritën si të vetëpunësuar në bujqësi pa pagë, ndërsa një pjesë më e vogël si të punësuar pa pagesë në biznesin e familjes dhe të tjerë që punojnë në të zezë në sektorin e biznesit.
Të dhënat më të detajuara tregojnë se grup-moshat më të vjetra kanë më shumë tendence të punojnë pa pagë se ato më të rejat.
Grup-mosha që përfiton më shumë nga punësimi me pagë mbetet ajo 25-29 vjeç, ku përqindja e të punësuarve që paguhen rregullisht arrin 65.5 për qind në vitin 2024, nga 62.8 për qind që ishte një vit më parë. Po ashtu, edhe grup-mosha 25-54 vjeç ka një pjesëmarrje relativisht të lartë në punësimin formal, duke u rritur nga 53.7 për qind në vitin 2023 në 55.4 për qind në vitin 2024.
Vështirësitë e theksuara mbetën në grup-moshat më të vjetra. Në veçanti, personat mbi 65 vjeç janë më të prekurit nga punësimi i ulët me pagë. Për këtë grup-moshë, vetëm 7.6 për qind e tyre janë të punësuar me pagë në vitin 2024, një rënie e ndjeshme nga 10.3 për qind në vitin 2023.
Të dhënat mbi punësimin e pensionistëve kanë rezultuar paradoksalë vitin e kaluar. Teksa forca e punës në këtë grup-moshë u zgjerua me 44 për qind e vitin e kaluar me 120 mijë persona, punësimi me pagesë në këtë kategori ri ka rënë .
Edhe grup-mosha 55-64 vjeç paraqitet me një nivel të ulët punësimi formal, megjithëse ka një rritje të lehtë krahasuar me vitin e kaluar, duke kaluar nga 33.2 për qind në 2023 në 36.1 për qind në 2024.
Ndërkohë, të rinjtë 15-24 vjeç kanë një përqindje punësimi me pagë rreth 47.4 për qind në 2024, që mbetet pothuajse e pandryshuar krahasuar me vitin 2023, duke reflektuar sfidat e hyrjes në tregun e punës dhe nivelin ende të lartë të punësimit informal për këtë moshë.
Të dhënat tregojnë një rritje të lehtë të punësimit formal në vend, por problematika më e madhe mbetet për personat mbi 65 vjeç, të cilët përbëjnë grupin më të prekur nga punësimi pa pagë.
Të rinjtë janë më të prirur të punojnë me pagë krahasuar me moshat më të vjetra. Të rinjtë që sapo dalin nga sistemi arsimor zakonisht hyjnë drejtpërdrejt në pozicione të strukturuara, ku kontrata dhe paga janë pjesë e pandashme e marrëdhënies së punës.
Ndërsa gjeneratat më të vjetra janë mësuar më shumë me vetëpunësim, bujqësi apo aktivitete informale, që nuk lidhen gjithmonë me paga fikse./Monitor/