Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave, DPA, feston 75-vjetorin e themelimit të saj.
Duke përshëndetur të pranishmit në ceremoninë kremtuese me rastin e këtij përvjetori jubilar, Drejtori i Përgjithshëm i Arkivave, Ardit Bido, foli për mosekzistencën, konsolidimin dhe arkivin që është sot, që falë procesit të digjitalizimit të dokumenteve, krahas ruajtjes së lëndës arkivore, bën të mundur aksesin e barabartë të qytetarëve në informacion, pavarësisht vendodhjes.
“Nëse do të shohësh konsolidimin real të një vendi duhet të shohësh pasqyrën e vet, vendin ku ruhen aktet administrative. Ndaj, nuk është rastësore që arkivi ka kaluar fazat e veta. Mosekzistencën fillestare, mbylljen totale gjatë regjimit komunist dhe një kalim të ngadaltë drejt konsolidimit pas viteve 1990. Sikurse Shqipëria, edhe Arkivi në vitet e fundit është në rrugën e konsolidimit total, duke vijuar përpjekjet e nisura më herët. Nëse në vitin 2018 kishte 500 mijë dokumente të skanuara, sot ka 15 milionë në vetëm pak vite,” tha Ardit Bido duke shtuar se ky proces digjitalizimi ka bërë të mundur që të shmanget shërbimi i lëndës arkivore në original për studiuesit dhe të shtohet mundësia e shërbimit të dokumenteve edhe jashtë, pavarësisht vendit se ku studiuesi ndodhet.
“Sot kemi nga Haniaja në Kretë e deri në Mitrovicë dhe nga Palermo e Cosenza e arbëreshëve deri në Manastirin e Alfabetit, nga Saranda deri në Istog, sallat tona të studimit. Aktualisht janë mbi 60 salla studimi të hapura në Ballkan dhe në Italinë e Jugut, që mundësojnë shërbimin e lëndës arkivore njësoj si në Sallën e Studimit në Tiranë,” tha Drejtori i Përgjithshëm i Arkivave duke mos harruar të flas dhe për Konferencën Mbarëkombëtare të Arkivistikës e cila nga viti 2017 organizohet çdo vit, në bashkëpunim me Agjencinë Shtetërore të Arkivave të Kosovës, Institutin për Trashëgiminë Kulturore dhe Shpirtërore të Shqiptarëve në Shkup, si dhe institucione akademike, Konferencë e cila publikon dhe revistën e përbashkët unikale në shqip mbi arkivistikën.
Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, tha me këtë rast se investimi në kujtesë kolektive, në infrastrukturën dhe burimet njerëzore të arkivave, është imperativë për kombin tonë, për shqiptarinë, për të ardhmen
“Institucioni juaj ka një peshë të veçantë dhe të rëndësishme në krijimin e kujtesës sonë kolektive dhe të ndërgjegjes kombëtare. Kjo kujtesë e sistemuar në mbi 100 milionë dokumente, në 13 arkiva të shtetit, ku gjenden xhavahirë të rrallë, si Fondi i Kodikëve Mesjetarë të Beratit, janë lidhja jonë me lashtësinë dhe traditën e vendeve të tjera europiane. Studimi i tyre nga studiuesit dhe historianët, vendas dhe të huaj, na ndihmon të kuptojmë rrënjët tona, të vlerësojmë përpjekjet e brezave të mëparshëm dhe të ndërtojmë një të ardhme më të mirë mbi këtë bazë të fortë,” tha Presidenti Begaj derisa Kryetarja e Parlamentit, Lindita Nikolla, vlerësoi aplikimin e teknologjive bashkëkohore prej DPA-së, që u shërben pa dallim institucioneve shtetërore dhe qytetarëve të zakonshëm.
“75 vitet që kanë kaluar dëshmuan se arkivat shqiptare kanë shërbyer si një burim i jashtëzakonshëm për dokumentimin e ngjarjeve madhore të historisë tonë kombëtare. Teknologjitë bashkëkohore që ju po aplikoni në ruajtjen e dokumentacionit dhe modernizimi i shërbimeve arkivore, i ka bërë arkivat shqiptare një institucion modern, dinjitoz, të admiruar dhe të vlerësuar, jo vetëm nga ne shqiptarët, por edhe nga institucionet dhe agjencitë partnere me të cilat ju bashkëpunoni,” tha Kryeparlamentarja Nikolla.
Në përmbyllje të aktivitetit, u shfaq një dokumentar i realizuar enkas për këtë përvjetor domethënës të institucionit më të lartë arkivor në vend si dhe u mbajt një tryezë e rrumbullakët, ku përfaqësuesit e arkivave në rajon e më gjerë, diskutuan mbi nevojën e thellimit të bashkëpunimit për përballimim e sfidave të së ardhmes.
Ndryshe, në ceremoninë kremtuese me rastin e këtij përvjetori jubilar, përveç Presidentit të Republikës, Bajram Begaj, dhe Kryetares së Parlamentit, Lindita Nikolla, morën pjesë dhe drejtues të institucioneve bashkëpunëtore, krerët e arkivave të Egjiptit, Turqisë, Izraelit, vendeve të Ballkanit, Europës Lindore dhe Jugore, studiues dhe shumë personalitete të tjera.
Në kuadrin e kësaj date të shënuar për kujtesën e kombit, DPA nënshkroi marrëveshje bashkëpunimi me Ukrainën dhe me Bosnje Hercegovinën, duke siguruar shkëmbimin e përvojave, të ekspertizës dhe të dokumenteve me interes për publikun shqiptar.
Ndërkaq, nesër më 9 Qershor do të organizohet Konferenca e VIII-të Mbarëkombëtare e Arkivistikës dhe të hënën më 10 Qershor, do të nënshkruhet një marrëveshje tjetër bashkëpunimi me Moldavinë.
Në bilancin e këtij 75-vjetori, DPA ka ndryshuar krejtësisht faqe, duke u shndërruar në një kompleks të mirëfilltë kulturor. Me çeljen e Kinemasë Verore, e cila zotëron një kapacitet prej 140 ulësesh, DPA-ja i adresohet veçanërisht të rinjve, përmes një shërbimi që ndërthur edukimin me zbavitjen. Së bashku me Hapësirën e Studimit në Natyrë, me sallën shumëfunksionale të përuruar së fundmi, si edhe me Muzeun Arkivor që pritet të hapë dyert së afërmi, DPA-ja ofron një alternativë kulturore bashkëkohore.