Gjinushi e shpëtoi nga alergjia për Akademinë e Shkencave, Rama: Të jam mirënjohës!
Kryeministri Edi Rama sot në Akademinë e Shkencave ndonëse nuk u ku bë kurrë as Akademi dhe aq më pak e Shkencës dhe apolitike foli me superlativa ashtu si dhe për reformën e ndëmarrë nga kreu i saj që nuk e pranojnë shumica e akademikëve, Skender Gjinushi. Madje për këtë të fundit kishte një kompliment të veçantë sepse , sipas Kryeministrit, ai e kishte shpëtuar nga alergjia për Akademinë e Shkencave ndërsa kritikët e kësaj reforma i quajti sharlatanë të shkencës që në një pikë të caktuar arritën deri dhe të flasin në emër të ASH.
Duke marrë pjesë në ceremoninë e pranimit pranë këtij institucioni të 17 personaliteteve të shquara si akademikë të jashtëm, Edi Rama e nisi fjalën e rastit me batutë për kreun e Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi.
“Më lejo të të komplimentoj për këtë takim që është një ngjarje për t’u shënuar në jetën e gjatë dhe me plot të tatëpjeta të kësaj Akademie në një habitat që të rri më së mirë pas trupit si kostum i qepur për merak. Jo si kostumi i politikës që herë të shtrëngonte. Të jam mirënjohës se në një kohë të shkurtër arrite të më shpëtosh dhe mua nga alergjia për Akademinë e Shkencave,” tha Rama duke parë sot tek ky institucion, falë reformës së ndërrmarrë, se nuk është më një karabina e zhveshur.
“Shumë të nderuar akademikë, dekanë dhe rektorë. Nuk është sekret që Akademinë e Shkencave dhe unë s’kemi pasur dashuri me shikim të parë, as të dytë dhe as të tretë. Më vjen mirë që sot rikthehem në sallën e Aleks Budës pa sfidën që të përcjell fjalë që i përvidhen thelbit dhe as me pektat e një rrufjani. Më lejoni që t’ju kujtoj një moment frymëzues, diku ka shkruar vetëm budallenjëve nuk u dhëmb, ndaj është mirë që t’u dhëmbë diçka. Fjalët e mia u kanë dhembur atyre që e kanë dashur pa kushte Akademinë e Shkencave.
Dua të më besoni se edhe mua më ka dhembur shumë gjendja në të cilën e kam gjetur Akademinë e Shkencave kur e kam marrë këtë detyrë. Sot e them me bindje se reforma bën që të ndodhemi në një kapërcim real mes dy epokash për më të lartin e institucionin shkencore shqiptare. Kur them kapërcim, jemi mes një hapi të shqiptur nga bataku dhe një këmbe që po prek ngadalë por në mënyrë bindëse një breg të sigurtë nga ku patjetër mund të nisë një turravrap i ri për Akademinë e Shkencave. Kam patur dyshime të forta nëse ky institucion do mund të dilte nga agonia 30 vjecare.
Ndaj jam i gëzuar të jem këtu, dhe i kënaqur që sot nuk do e gjeja aktual një konstatim të bërë në 2017, para se të niste reforma për një inerci që ishte inercia e kalbëzimit të vazhdueshëm dhe ishte shndërruar në brengë për themeluesit e tij. Patjetër që nuk është ku duhet të jetë, por sot është një inst të paktën i zakonshëm, që nuk shquhet për keq, edhe pse nuk shquhet për mirë. Të jesh i zakonshëm, sjell mërzi por është shumë më mirë se të jesh i pari nga fundi. Më në fund Akadamia e Shkencave, nuk është një karabina në degradim të vazhdueshëm, sic ndodhi në 2008 ku cdo institucion varësie u asgjësua.
Ligji i ri produkt i një pune të përbashkët ku merita i takon kësaj skuadre akademikësh dhe profesorit të çliruar nga politika, parashikon 20 kompentenca direkte e liri të plotë në tërheqjen e financimeve shtesë. Nuk kemi më një institucion qëllimi i të cilit u katandis në ndarjen e honorarëve, pensioneve të veçanta, 85% e të cilit të jenë ribotime apo përkthime herë herë jo të denja. Janë shenja domethënëse jete, si edhe gjurmë të tjera, më në fund nga një hapësire që ka patur si qendër graviteti këtë institucion,” u shpreh Kryeministri Edi Rama ndërsa u lodhë me lavdërimet mbi këtë reformë dhe kreun e kësaj Akademie, Skënder Gjinushit i gjeti një të metë, nuk e kishte uruar për fitoren e zgjedhjeve të 25 Prillit.
“Një tjetër aspekt shumë i rëndësishëm që mundësohet nga reforma e ndërmarrë është dhe përligjja e një marrëdhënie të drejtpërdrejt me universitetet. E pabesueshme që për kaq shumë vite ASH dhe universitet jetuan totalisht të ndara. Përfshirja e universiteteve garanton edhe të paktën fillimin e ndarjes nga një kohë e cila fatkeqësisht vazhdon, kur titujt akademikë shpërndaheshin si ato dekoratat presidenciale dhe prej shumë vitesh me emrin e Skënderbeut, Naim Frashërit apo Nënë Terezës në një kohë kur aq sa mund të ndjehesh krenar aq mund të ndihesh i poshtëruar kur sheh që të nesërmen merr të njëjtën gjë një usta i tallavasë. Jemi një vit larg nga një ngjarje e rëndësishëm 50-vjetor i themelimit të ASH,” tha Kryeministri duke shtuar se sot pranimi i 17 anëtarëve të jashtëm, krijimi i komisioneve të përhershme, hulumtimi në shkenca të reja, ngritja e qendrës së botimeve enciklopedike janë një arsye për të mos e pritur 50-vjetorin e këtij institucioni me kokën ulur dhe pse nuk janë mjaft për ta pritur me kokën lart.
“Meqë ra fjala sot kam ardhur dhe për t’i kërkuar profesorit pas mbledhjes mendim për ligjin e ri të medaljeve që është i domosdoshëm për të integruar Shqipërinë në botën e shteteve ku sundon racionaliteti dhe jo irracionaliteti. Dhe jo vetëm për ligjin e ri të medaljeve por edhe të tjera punë që besoj se kjo Akademi është e gatshme t’i marrë përsipër, jo sepse këtu kanë munguar njerëzit e ditur por përkundrazi se ka munguar lidershipi, organizimi dhe dëshira për tua vënë dijen e këtyre njerëzve në dispozicion sfidave të vendit përmes një institucioni serioz dhe unë them që duhet pranuar që nuk është pak, përkundrazi është shumë që në kaq pak kohë inercia e frikshme degraduese, poshtëruese, ia ka lënë vendin një inercie të re të qëndrueshme, përpjekjes për t’u transformuar,” tha Rama ndërsa u mundua të pranishmit dhe opinionin e gjërë se tashmë kemi një pavarësi të Akademisë së Shkencave.
“Dua t’i kthehem për një sekondë momentit kur si qeveri u bindëm për reformën. Nuk kam asnjë aluzion se ligji i miratuar është më i përsosuri i mundshëm, por i ka kthyer vendin kërkuesve të vërtetë dhe besoj se i ka dekurajuar sharlatanët e shkencës që në një pikë të caktuar arritën deri dhe të flasin në emër të ASH. Në fund të fundit ky ishte dhe qëllimi kryesor. Sot kjo akademi bazohet në disa parime.
Për herë të parë Skënder Gjinushi nuk ma ka uruar fitoren e zgjedhjeve. Domethënë pavarësisht se është i kënaqur që unë kam fituar zgjedhjet ka menduar dhe për ata anëtarë që janë të pakënaqur që unë kam fituar zgjedhjet. Duke qenë se janë pakica, për herë të parë është bërë me pakicën. Kështu që nuk besoj se ka efekt më të madh të reformës. Kur u arrit dhe depolitizimi i Skënder Gjinushit e ardhmja është e sigurt.
E ardhmja është e sigurt dhe se për herë të parë anëtarët kanë në dorë çelësat e Akademisë. Vetë Zot, vetë shkop. Mos e keqkuptoni si fakt për t’i ikur përgjegjësisë. Është nder për qeverinë tonë të mbështesë Akademinë në mënyrë sistematike duke rritur çdo vit mbështetjen. barrën e këtij ndryshimi e keni marrë vetë përsipër siç është legjitime por jemi gati ta ndajmë me ju për një pjesë, pa kërkuar asnjëherë asgjë tjetër përveçse së bashku kur të kthejmë kohën nuk lamë pas hijet e turpit në këtë godinë të vlerave më të respektuara dhe më të lavdishme të dijes shqiptare,” tha Edi Rama duke njollosur me përmendjen e emrave të miqëve të tij që sot i bashkohen botës akademike, që ndoshta do të ishin pranuar si anëtar të rinj edhe mos të ishin të miqë të Kryeministrit:
“Përpjekja për t’u afruar si anëtarë të rinj, tregon se këtu ka rilindur shpresa dhe është shfaqur vullneti i përbashkët i njerëz të dijes. Është përpjekje për rilindje reale e serioze, e prandaj, afirmimi jo vetëm simbolik i përpjekjeve të anëtarëve që i bashkohen Akademisë së Shkencave ka një vlerë, një vlerë të madhe. Dua t’i ndihmoj me një zemër shëndet dhe sukses në këtë përpjekje të tyre, që nga Ardian Vehbiu, një mik i vjetër, armik i dashur. Kemi arsyet të jemi krenar e të jetojmë në kohën e tyre. I siguroj ata që nuk kanë dashur të fitoj zgjedhjet, kjo akademi do e ketë qeverinë më pranë se në të gjithë historinë e pluralizmit, nuk do të thoja në të gjithë historinë e saj se do të bëja një bast të pamundur, por për të gjithë historinë e pluralizmit!”
