Ratko Mlladiçit i konfirmohet burgimi i përjetshëm

Gjykatësit e Kombeve të Bashkuara e mbështetën dënimin me burgim të përjetshëm ndaj ish-komandantit të ushtrisë serbe të Bosnjes, Ratko Mlladiç për organizimin e gjenocidit në Srebrenicë dhe mizorive të tjera gjatë gjithë luftës së Bosnjes më 1992-95.

Ish-komandanti serb, Ratko Mlladiç ka humbur apelin e tij kundër një dënimi të përjetshëm të vitit 2017 për gjenocid dhe krime kundër njerëzimit.

Mekanizmi Ndërkombëtar për Gjykatat Penale, mbështeti dënimin e përjetshëm për rolin e tij në vrasjen e mbi 8.000 burrave dhe djemve myslimanë boshnjakë në Srebrenicë.

Dhoma e Apelit gjithashtu hodhi poshtë apelin e prokurorisë për të fajësuar, Ratko Mlladiçin, për gjenocid në gjashtë qytetet tjera të Bosnje Hercegovinës.

Mekanizimi Ndërkombëtar për Gjykatat Penale në Hagë, është një institucion pasardhës i Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë.

Vendimi i Apelit do të thotë që ish-gjenerali 79-vjeçar do të kalojë pjesën tjetër të jetës së tij në burg.

Procesi gjyqësor i apelit është vonuar vazhdimisht për shkak të shëndetit të tij dhe së fundmi, nga pandemia e COVID-19.

Shefi politik i Mlladiçit gjatë Luftës së Bosnjes, Radovan Karaxhiç, gjithashtu po vuan një dënim të përjetshëm për gjenocid.

Reagime pas vendimit

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, e quajti “historik” konfirmimin e dënimit me burgim të përjetshëm nga gjykata e Kombeve të Bashkuara për ish-komandantin serb të Bosnjes, Ratko Mlladiç.

Presidenti amerikan përmes një deklarate thotë se mendimet e tij janë me familjet e mbijetuara të shumë viktimave nga mizoritë e Mlladiçit.

“Shpresoj që gjykimi i sotëm të jetë një ngushëllim për të gjithë ata që janë të pikëlluar, edhe pse kurrë nuk mund të fshijmë tragjedinë,” tha Biden duke shtuar:

“Ky gjykim historik tregon se ata që kryejnë krime të tmerrshme do të mbajnë përgjegjësi. Vendimi gjithashtu përforcon vendosmërinë tonë të përbashkët për të parandaluar ndodhjen e mizorive të ardhshme kudo në botë.”

Ministrja e Punëve të Jashtme e Bosnje Hercegovinës, Bisera Turkoviç, vlerësoi se vendimi kundër, Ratko Mlladiçit është përfundimtar dhe historik.

Përmes një deklarate për media ajo tha se “vendimi ka një domethënie për të ardhmen e Bosnje Hercegovinës dhe rajonit, sepse vetëm e vërteta dhe drejtësia mund të kontribojnë në ndërtimin e paqes dhe stabilitetit”.

Turkoviç shprehu shpresën se vendimi, i cili dënoi Mlladiçin me burgim të përjetshëm, do të ishte një mundësi për autoritetet e Republikës së Serbisë dhe përfaqësuesit politikë të entitetit boshnjak të Republika Srpskas, “të cilët mohojnë gjenocidin, të pranojnë të vërtetën dhe të kthehen në të ardhmen evropiane”.

Anëtari i presidencës trepalëshe të Bosnje Hercegovinës, Millorad Dodik, në reagimin e tij tha se gjykata në Hagë nuk e ka përcaktuar përgjegjësinë e drejtpërdrejtë për Ratko Mlladiçin.

“Qëllimi i gjykatës për të pajtuar popujt është një besim i rremë,” tha Dodik duke shtuar:

“Ndaj popullit serb është bërë një padrejtësi e madhe”.

Ndërkohë presidentja e Republika Srpska, Zhelka Cvijanoviç i tha Agjencisë së lajmeve Srna, se gjykata e Hagës konfirmoi rolin e një gjykate antiserbe.

Procesi gjyqësor ndaj Mlladiçit

Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë paditi Ratko Mlladiçin më 24 korrik 1995. Pas 16 vjetësh në arrati, ai u paraqit në gjykatë për herë të parë në korrik të vitit 2011.

Mlladiç, një ish-gjeneral serb, ka qenë pjesëmarrës në luftën e Bosnje Hercegovinës në vitet 1992-1995 si komandant i ushtrisë së serbëve të Bosnjes.

Në vitin 2017, Haga e ka dënuar Mlladiçin, në shkallë të parë, me burgim të përjetshëm, pasi është shpallur fajtor për gjenocid, krime kundër njerëzimit dhe shkelje të ligjeve të luftës.

Gjyqi kundër tij kishte filluar në vitin 2012 dhe ka zgjatur gjithsej 530 ditë.

Pas shpalljes së vendimit, mbrojtja dhe prokurorët apeluan vendimin, dhe shpallja e vendimit përfundimtar u bë më 8 qershor.

Mbrojtja kishte kërkuar që ai të lirohej ose që lënda të kthehej në rigjykim. Ndërsa, prokuroria kishte kërkuar që Mlladiq të shpallet fajtor për gjenocid edhe në gjashtë komuna të tjera të Bosnje Hercegovinës, përveç Srebrenicës.

Mlladiç ishte dënuar për gjenocid ndaj boshnjakëve në Srebrenicë, në verën e vitit 1995, kur forcat serbe të Bosnjes kanë vrarë mbi 8.000 burra dhe djem, për përndjekje të myslimanëve dhe kroatëve nga Bosnja, për terrorizim të civilëve gjatë rrethimit të Sarajevës dhe marrje peng të pjesëtarëve të misionit të huaj, UNPROFOR, gjatë luftës në Bosnje.

Deri më tani, në qytetin e Srebrenicës janë gërmuar 94 varre masive dhe janë identifikuar eshtrat e më shumë se 6.900 personave të vrarë nga forcat e ushtrisë serbe. Më shumë se 1.000 banorë të zhdukur të Srebrenicës, kërkohen ende.

Dëshmia e krimeve të luftës

Ratko Mlladiç ishte komandant i përgjithshëm i Ushtrisë së Republika Srpska. Ushtria e tij e kishte mbajtur të rrethuar Sarajevën për 1.460 ditë duke hedhur qindra mijëra granata dhe sulme tjera mbi qytet. Më shumë se 11.500 njerëz u vranë. Numri i fëmijëve të vrarë gjatë rrethimit të Sarajevës është rreth 1.600.

Mlladiç, në shkallën e parë u gjykua nga Gjykata në Hagë për: gjenocid në Srebrenicë, persekutim, shfarosje, krime kundër njerëzimit, shkelje të ligjeve dhe zakoneve të luftës, dëbim, Zhvendosje të detyruar, terrorizëm, sulm ndaj civilëve dhe marrje e pengjeve.

Ai u dënua për 10 nga 11 akuzat. Ai u lirua nga akuza për gjenocid në gjashtë komuna të Bosnjes gjatë vitit 1992.

Në atë kohë, gjykatësi kryesues, Alphons Orie, duke folur në lidhje me akuzën për gjenocid në Srebrenicë, tha se “Dhoma zbuloi se anëtarët e ushtrisë së Republika Srpska kishin për qëllim shkatërrimin e myslimanëve boshnjakë”.

“Dhoma erdhi në përfundim se ndaj myslimanëve boshnjakë në dhe përreth Srebrenicës ishin kryer krime të gjenocidit, persekutimit, shfarosjes dhe vrasjes dhe akte çnjerëzore akte të zhvendosjes së detyruar,” ishte shprehur Orie.

Në vendimin e shkallë së parë thuhej se forcat e ushtrisë serbe, më parë kishin krijuar një atmosferë të pasigurisë dhe jotolerancës në Srebrenicë.

“Ata ndanë burrat, midis të cilëve kishte edhe të mitur. Gjykata gjeti se disa mijëra ishin vrarë sistematikisht”, thuhej në vendimin e Gjykatës.

Mlladiç ishte dënuar në mungesë nga gjykatat kroate si komandant i Armatës Popullore të Jugosllavisë, JNA, me 20 vjet burg për krime lufte të kryera gjatë luftërave në ish-Jugosllavi.

Përveç Mlladiqit, Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë në Hagë ka dënuar edhe 13 ish-anëtarë të tjerë të ushtrisë dhe policisë serbe për të njëjtat krime.

Nga të gjitha krimet e kryera gjatë luftimeve në ish-Jugosllavi, gjykatat ndërkombëtare e kanë karakterizuar vetëm krimin në Srebrenicë si gjenocid. Gjenocidi është konfirmuar me vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë, në shkurt të vitit 2007./RFE/