Arben Shkodra, nga Unioni i Prodhuesve, kërkon nga qeveria dhe Banka e Shqipërisë ngritjen e “task force” për kontrollin e flukseve valutore, të cilat ende tregtohen jashtë platformave që prodhojnë të dhëna në kohë reale.
Menjëherë pas përfundimit të zgjedhjeve, euro u forcua në tregun e brendshëm, ndërsa kishte rënë ndjeshëm në dy muajt që i paraprinë procesit të votimit, që u finalizua në 14 maj.
Nga data 15 mars deri në 11 maj, monedha e përbashkët u zhvlerësua me 3.5% në tregun e brendshëm, duke zbritur nga 114.5 lekë në 110.68 lekë, niveli më i ulët historik.
Në krahasim me fillimin e 2023-t, euro u nënçmua me 5.8%.
Me mbarimin e zgjedhjeve euro kërceu brenda pak ditësh në mbi 112 lekë. Arben Shkodra, nga Unioni i Prodhuesve, pohon se kjo vërteton teorinë e tyre se euro është zhvlerësuar si rrjedhojë e flukseve informale që hynë në vend, përfshi paratë që mund të jenë përdorur për zgjedhjet.
Z.Shkodra propozon që të ngrihet një grup i përbashkët pune, nga Ministria e Financave, Banka e Shqipërisë, Drejtoria e Parandalimit të Pastrimit të Parave dhe të monitorohet për një periudhë kohore aktiviteti i agjencive të këmbimit valutor.
Ky monitorim do të shërbente për të verifikuar nëse ka flukse të hyrjes informale të valutës.
Deri më tani, qeveria ka bërë hapa para në drejtim të dixhitalizimit të shërbimeve, sidomos në kontrollin e shitjeve me pakicë.
Nëpërmjet sistemit të fiskalizimit, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve kontrollon shitjet në kohë reale të produkteve të konsumit të përditshëm nga raportimi i faturave online.
Ndërkohë ende nuk ka një platformë unike të tregtimit të volumeve të valutës në zyrat e këmbimit valutor.
Agjencitë e këmbimit raportojnë, në mënyrë manuale, në Bankën e Shqipërisë, sipas një periodiciteti të caktuar. Kjo mënyrë raportimi krijon hapësira për nëndeklarim, thotë z. Shkodra.
Në një kohë kur është dixhitalizuar edhe shitja e specave dhe domateve, tregtimi i valutës raportohet në mënyrë manuale.
Z. Shkodra thotë se duke ditur në kohë reale volumet e tregtimit, Banka e Shqipërisë do ta ketë më të lehtë të monitorojë tregun dhe të ndërmarrë politika më efikase.
Përtej deklaratave sipërfaqësore se rënia e Euros po vjen nga faktorë të zhvillimit ekonomik, Banka Qendrore dhe qeveria duhet të bëjnë një analizë serioze për faktorët realë që po forcojnë Lekun, tha z. Shkodra.
Deri më tani, Banka e Shqipërisë nuk i ka konsideruar shqetësuese zhvillimet në kursin e këmbimit, përderisa përgjegjësia kryesore e Bankës Qendrore është të monitorojë dhe mbajë në kontroll inflacionin.
Shqipëria ka ende një raport të lartë të importeve në krahasim me eksportet, ndaj rënia e Euros i bën më të lira importet në gjykimin e Bankës së Shqipërisë.
“Niveli më i ulët i inflacionit në Shqipëri krahasuar me vendet e rajonit, pasqyron efektet lehtësuese nga mbiçmimi i kursit të këmbimit”, referoi Banka Qendrore në raportin e fundit të politikës monetare.
Ndonëse në afat të shkurtër duket se, nënçmimi i euros shëron disa pjesë të inflacionit dhe përmirëson konsumin, në afat më të gjatë i shemb themelet ekonomisë, tha z. Shkodra.
Alban Zusi, i cili drejton Shoqatën e Eksportuesve, kërkoi që zhvillimet në kursin e këmbimit të trajtohen me seriozitet, pasi sektori i eksportit është zemra e ekonomisë që siguron punësim, zhvillim, prodhimin vendas dhe hedh bazat për prosperitet ekonomik.
Qeveria është operatori më i interesuar që ta mbrojë prodhimin vendas dhe punësimin, ndaj duhet të ushtrojë kontroll për të frenuar anomalitë. Për të nxitur eksportet, vendet e zhvilluara aplikojnë nënçmim të kontrolluar të monedhës vendase.
Z. Shkodra thotë se vendi është para sezonit turistik, ku flukset e valutës do të rriten dhe logjikisht, euro pritet të zbresë më tej dhe pasojat do të jenë të pallogaritshme./Monitor/