Gjermani, 40 vjet azil kishtar

Prej 40 vjetësh, refugjatët në Gjermani kanë gjetur mbrojtje kundër dëbimit në azilin e kishës. Shtysa u dha nga një akt dëshpërimi në Berlin.

Incidenti tronditi Gjermaninë. Në fund të gushtit 1983, azilkërkuesi turk Cemal Kemal Altun doli përpara Gjykatës së Lartë Administrative në Berlin, detyra e së cilës ishte të vendoste nëse ai mund të kthehej në Turqi, atëherë nën sundimin ushtarak dhe ku ndiqeshin penalisht disa kundërshtarë politikë.

Kur zyrtarët i hoqën prangat 23-vjeçarit, ai u largua dhe u hodh nga dritarja e hapur e katit të 6-të të gjykatës, me pasojë vdekjen. Imazhi i mësipërm tregon varrin e tij në Mariendorf, Berlin.

Ndërtesa ku ndodhej gjykata, në Hardenbergstrasse të Berlinit, nuk ekziston më. Por një gur përkujtimor i vendosur në vitin 1996 i bën homazhe Altunit. Në një nga mesazhet e gdhendura në këtë gur, në gjermanisht dhe turqisht, thuhet: “Të përndjekurve politikë duhet t’u jepet azil”.

Ndonëse vetëvrasja e Altunit tërhoqi vëmendjen mediale, ai nuk është i vetmi azilkërkues që i ka dhënë fund jetës nga frika e dëbimit. Të paktën njëqind raste janë identifikuar, por asnjë nuk ka ndezur debate kaq të ashpra.

Angazhimi social e politik

Fati i Altunit pati një ndikim të madh në jetën e Jürgen Quandt-it, tani 79 vjeç, i cili në vitin 1983 ishte pastor i Kishës së Kryqit të Shenjtë në lagjen Kreuzberg të Berlinit.Në pranverën e atij viti, disa miq të Altunit hynë në grevë urie në sallën e kishës. Refugjatët nga Turqia, Libani dhe territoret palestineze i kishin kërkuar ndihmë kongregacionit të Quandit. “Ne donim të angazhoheshim më fort me çështjet socio-politike,” tha Quandt për DW.

Por disa javë pas vdekjes së Altunit, refugjatët nga territoret palestineze iu afruan pastorit duke kërkuar azil, duke iu drejtuar traditës së lashtë të krishterë të ofrimit të vendeve të shenjta në kisha. Kongregacioni u dha atyre mbrojtje në sallën e famullisë.

Kështu historia e Altunit krijoi traditën moderne të azilit në kisha në Gjermani. Për 40 vjet, kishat katolike, protestante dhe kishat e pavarura në Gjermani janë përpjekur të ofrojnë mbrojtje të përkohshme në rastet kur dëbimi i njerëzve që janë larguar nga vendi i origjinës rrezikon t’i vërë në rrezik. Disa mijëra njerëz janë ndihmuar në këtë mënyrë, sipas Komitetit Ikumenik Gjerman për Azilin e Kishës.

Në mes të gushtit, komiteti raportoi se të paktën 655 njerëz, përfshirë 136 fëmijë, përfitojnë aktualisht nga azili kishtar. Që nga fillimi i vitit janë mbyllur 285 dosje të azilit kishtar.

Gottfried Martens, pastor i një kishe të pavarur protestante në Berlin, aktualisht është përgjegjës për azilin kishtar. Disa iranianë të krishterë aktualisht jetojnë në bodrumin e kishës së tij luterane Trinity në lagjen Steglitz.

Një prej tyre është edhe Sasan Rezai. Një kuzhinier i trajnuar nga Irani verior, ai i tha DW se duhej të ikte nga vendi i tij sepse ishte i krishterë. Ai tha se e kishin rrahur dhe mbajtur pa ushqim apo pije në kufirin boshnjak-kroat pasi hyri ilegalisht dhe iu tha “të dilte nga ky vend”.Rezai tha se kishte pasur frikë se do të vdiste.

Kur frika zhduket

Rezai thotë se dy ditë pasi kishte mbërritur në kishën në Steglitz, frika dhe ankthi i tij u zhdukën. Ai nuk dëshiron ta ketë më atë përvojë. Mëngjesin e ditës së vizitës së DW-së, ai ka qëndruar për një kohë të gjatë në rutinën që i ka vënë në dispozicion kisha, pasi aktualisht nuk i lejohet të dalë nga godina. Më vonë, ai do gatuante për vete dhe për azilkërkuesit e tjerë që jetonin me Pastorin Martens.

Fati i Sasan Rezait është tipik për shumë njerëz që aktualisht jetojnë në Gjermani në strehimore fetare. Ai gjithashtu ilustron pasojat e dështimit të përpjekjes për të arritur një marrëveshje për rregullat e të drejtës për azil në nivel të Bashkimit Evropian.

Sipas rregullave aktuale të BE, kërkesat për azil duhet të trajtohen në vendin e BE ku refugjati arrin i pari. Kjo do të thotë se, formalisht, Gjermania mund të dëbojë njerëz si Rezai. Megjithatë, ekziston një përjashtim nëse azilkërkuesi ka jetuar në Gjermani për të paktën gjashtë muaj.

“Mbrojtja e refugjatëve është një shprehje e besimit tonë,” tha Quandt për DW. Për 40 vjet, kjo çështje ka qenë një temë e rregullt e debatit brenda Kishës, megjithëse disa aspekte të nismës kanë ndryshuar që nga viti 1983. Fillimisht, bëhej fjalë për të mbrojtur refugjatët nga dëbimi në vendin e tyre të origjinës, gjë që shpesh sillte me vete strehimin e tyre në ambientet e kishës për një periudhë të gjatë kohore. Sot, shumica e rasteve kanë të bëjnë me mbrojtjen kundër dëbimit në vendet e tjera të BE, që do të thotë se qëndrimet në teori duhet të jenë më të shkurtra.

Azili në kisha mbetet i diskutueshëm. Herë pas here, politikanët akuzojnë komunitetet e famullisë për shkelje të ligjit dhe ndonjëherë pastorët ose laikët duhet të justifikojnë angazhimin e tyre në gjykatë. Në korrik, në qytetin perëndimor të Viersen-it, zyrtarët e imigracionit hynë në një sallë kishe protestante dhe dëbuan një çift kurd që jetonte atje që nga maji 2023. Komuna, ndoshta duke u përballur me zemërimin publik kombëtar, vendosi më pas të mos e kthejë çiftin në Poloni.

Përkujtim i Cemal Kemal Altunit

Komiteti Ikumenik Gjerman për Azilin e Kishës me qendër në Berlin festoi 40 vjetorin e tij në fund të gushtit. Programi përfshinte një përkujtim për Cemal Kamal Altun, i cili sot do të mbushte 63 vjeç. Ai u varros në varrezat III të Kishës së Trinitetit në Berlin-Mariendorf. Kjo varrezë nuk përdoret më, shumica e varreve të dekadave të mëparshme janë zhdukur dhe ky me siguri do të zhvillohet më tej. Megjithatë, varri i Altunit është ende aty dhe së fundmi është stolisur me një kornizë të re me foton e tij dhe me një buqetë me lule, dëshmi se ajo është ende i vizituar./DW/