“Nuk kemi njerëz sa duhet për revolucion “

Aktori serb Branisllav Trifunoviç, njëri nga protagonistët kryesor të protestave “1 prej 5 milionëve” në Beograd, në një intervistë për DW flet se çfarë pret nga protesta e madhe e 13 Prillit, si i vlerëson protestat në Serbi pasi i mori opozita nën kontroll dhe pse edhe më tej nuk e ka në plan të merret me politikë.

Çfarë prisni nga protesta e madhe e 13 Prillit në Beograd dhe si e vlerësoni propozimin e kryetarit të partisë “Nova stranka”, Zoran Zhivkoviç që në rrugë të qëndrojnë deri më 9 Maj?

Këto janë vetëm dëshira të bukura.  Nuk e di se çfarë pres, mendoj se ata nuk e kanë idenë se çfarë do të bëjnë atë ditë, ashtu siç nuk e kishin idenë se çfarë do të bënin atë ditë kur po protestonim para Presidencës. Mendoj se është konfirmuar teza ime, se nuk e kemi masën e duhur për një revolucion klasik. Do të ishte ideale sikur të dalim më 13 Prill dhe atje me turne të qëndrojmë deri më 9 Maj. Por, kur ishim para Presidencës, pas 2-3 orëve shumica filluan të mendojnë se ku do të pinë kafe.

Paradoks, njerëzit që kanë uri e mbështesin Vuçiçin. Janë të kënaqur dhe kanë frikë ta humbasin atë që kanë. Njerëzit që protestojnë janë kryesisht që janë në punë, aty nuk është vetëm shtresa e mesme, ka edhe studentë etj, por disi nuk janë të uritur aq sa duhet. Mendoj se në vitet ’96-’97 ishim shumë të uritur. Unë nuk besoj më në atë lloj revolucioni. Të shtunave, disa dalin por nuk është kjo lufta thelbësore. Dëshiroj që të mos kem të drejtë dhe që me 13 Prill të dalin 10.000 njerëz të cilët me turne do të qëndrojnë para Parlamentit të Serbisë, por nuk jam i sigurt se kjo do të ndodhë.

Për datën 19 Prill në Beograd është paralajmëruar një tubim i partisë SNS të Vuçiçit. Ata më 11 Prill do të jenë në Novi Sad. A keni frikë, siç janë shprehur disa, për konflikte të mundshme të ithtarëve të opsioneve të ndryshme politike?

Po, ata po bëjnë përpjekje që të shtrëngojnë ca gjëra. Ja dje, ata para Parlamentit i çuan gratë po nga ai Parlament, kur u shfaqën përfaqësuesit e aleancës “Savez za Serbiju” me kërkesën që ti pranoj kryetari i bashkisë së Beogradit, Zoran Radojçiç, këto gra nuk i kanë lejuar të futen. Kanë gërthitur sharë, i kanë quajtur fashistë.

Ata tani shkojnë në këtë kartë, sipas tyre, përfaqësuesit e opozitës janë fashistë, i urrejnë dhe rrahin gratë. Kjo është plotësisht e pakuptimtë. Ky i çmenduri menjëherë thirri një konferencë të jashtëzakonshme për vetëm dy televizione, që u transmetua nga televizioni publik RTS dhe foli për atë se çfarë ndodhi. Nuk e di nëse do të kenë guximin që të luajnë me këtë lloj antimitingu. Ai ka provuar që me tubimin e 12 Prillit në Novi Sad të frikësoj njerëzit që protestojnë atje, por nuk iu përgjigjën: Ne jemi aty, e ti shiko nëse do të vish. Për këtë arsye mendoj se atij nuk i duhet ky lloj problemi.

Pas futjes në RTS dhe ajo që ndodhi në ditët në vijim, u krijua ideja se protestat i mori nën kontroll “Savez za Srbiju” dhe u nënshtrua lideri i “Dveri”, Boshko Obradoviç. Kush është organiztaori kryesor i protestës së 13 prillit?

Është e qartë se protestën e mori nën kontroll opozita. Jo vetëm “Dveri”, por të gjithë. Obradoviç paraqitet aty si dikush që nuk është nën kontroll aq të madhe, por ndoshta ka edhe guxim pak më shumë se të tjerët. Tani gjithçka që lidhet më protestën e paralajmëron opozita. Unë vazhdoj të jem aty, do të shëtis,  do të flas nëpër qytete, edhe pse që nga fillimi kam theksuar se nuk do të jetë mirë nëse opozita e merr nën kontroll protestën. Mendoj se ata i kanë kuptuar protestat si një dozë adrenaline në zemrën që kanë marrë, dhe mendoj se ende nuk janë pozicionuar si opozitë

Unë ende nuk e di se kush është këtu opozita. Para disa ditësh, Marinika Tepiç e krijoi një grup të pavarur të deputetëve, në parlamentin të cilin opozita e bojkoton. Për këtë arsye më duke se ka raste kur nuk dinë edhe se çfarë po bëjnë. Me vite jam shprehur se ata po luftojnë vetëm për postet e tyre. Mendoj se kur e gjitha kjo të marrë fund, ata do të kthehen në ulëset e tyre, partitë dhe bizneset e tyre, e njerëzit që kanë futur diku kokat e tyre do të ngelen të vetmuar dhe nuk do të kenë kurrfarë mbrojtje. Kjo është për mua trishtim.

Shumë prej njerëzve pyesin se çfarë do të ndodhë pas 13 Prillit dhe vlerësojnë se opozita nuk ka një plan të saktë. A është radikalizimi i protestave, sipas vlerësimit tuaj, rruga e drejtë?

Nuk e di se çfarë është radikalizimi. Futja në televizionin publik RTS, të shtunën e ardhshme solli 20 % më shumë njerëz. Ky është fakt, por nuk e di nëse jam për një protestë të tillë. Ndoshta është e tepruar. Por, gjithë ai tërbim është akumuluar tek njerëz, si më 5 Tetor…

A është akumuluar  vërtetë gjithë ai tërbim tek njerëzit? Përveç kësaj, disa e kanë vlerësuar futjen në RTS si marrëzi.

Mendoj se tërbimi është akumuluar mjaftueshëm. Ndoshta jo si në vitin 2000, sepse atëherë televizioni publik RTS ishte shumë i shpifur, i tmerrshëm. Por as ky RTS që është sot nuk është më pak i shpifur. Tani ka disa rubineta shfryrëse, siç është për shembull Twitteri, por ka shumë makiazh. Por në thelb, RTS është po ai që ishte në vitin 2000. Ata ju çojnë deri në atë pikë sa të futeni atje. E përsëris, nuk e arsyetoj këtë gjë, por një tërbim ekziston në popull. Edhe më parë njerëzit gjatë protestave ishin të mendimit se duhet të futemi atje, sepse aty bëhet përçmimi dhe ofendimi i inteligjencës. Është shumë më keq se më parë, sepse na gënjejnë më shumë, na manipulojnë më shumë, vjedhin më shumë, shumë më pak mund të flasim në publik dhe pa pasoja se sa në vitet 1996-1997. Atëherë kishte më shumë gazeta të pavarura, media të lira, nuk ndaloheshin shfaqjet…

Gjatë disa javëve të para të protestave, disa herë jeni shprehur skeptik ndaj përfaqësuesve të opozitës. Keni thënë se besoni se do të fishkëlleheshin sikur të dilnin në foltore. Por kjo nuk ndodhi.

Me siguri se populli do ti fishkëllente sikur të paraqiteshin në atë moment kur unë e kam thënë këtë gjë. Sepse atëherë nuk bënin asgjë. Ndërkohë bënë Marrëveshje me popullin, filluan të punojnë diçka. Kur e kam thënë këtë gjë, shumica e njerëzve që dilnin në rrugë mendonin sikur unë. Këtë e di sepse kam biseduar me ta. Dhe, vazhdoj të mendoj se nuk e kanë merituar që të bashkohen. Patjetër që na duhet opozita, por dyshoj se këta janë të aftë që të bëjnë vërtetë diçka.

Çfarë mendoni për planin që gjatë protestave të 6 Prillit të shkohet në televizionin Pink?

Mendoj se ka probleme shumë më të mëdha. Këta po na shkatërrojnë qytetin dhe po na bëjnë ferrin nga betoni. Mendoj se kjo duhet të jetë njëra nga temat. Problemi i protestave është se nuk ka qëlluar në shenjë shumë çështje, pra nuk kemi reaguar sa duhet për disa çështje. Nuk jemi marrë aq sa duhet me çështjet siç janë Jutka, Jovanoviç, Babiç…Kishte me miliarda çështje për të cilat mund të reagonim, sepse ata çdo ditë na japin shkas.

Ne tani po shkojmë në Pink, por nuk e kam të qartë pse. Pse pronari Zhelko Mitroviç shkruante në Twitter: Hajde, ejani. E këta u përgjigjën: E, tani do të vijmë. Mendoj se kotësitë janë problemi kryesor i politikës serbe. Kështu ishte gjithmonë dhe kështu do të jetë.

Para pak kohësh jeni shprehur se shpresoni që kotësitë nuk do ti prishin këto protesta. Në disa nga javët e fundit, nuk jeni paraqitur si folës në protestat e Beogradit, por vetëm nëpër qytetet e vogla. Pse keni vendosur kështu?

Unë thjeshtë jam larguar. Nuk dua ta përjetoj fatin e Çedomir Jovanoviçit ose Branisllav Lleçiçit. Mendoj se kjo protestë është shumë më e rëndësishme se unë ose çfarëdo lloj folësi. Nuk kam dashur që protesta të lidhet vetëm me mua. Ndërkohë vëllai im filloi të merret me politikë dhe mendoj se do të ishte skizofrenike që nga ai pozicion unë ta kritikoj opozitën. Mund të dukej se po vjeli pikë politike për vëllain. Jam përpjekur që kjo protestë të ngelet qytetare. Mendoj se kështu do të ishte më mirë për të gjithë ne. Për fat të keq kjo nuk ndodhi.

Në protestën e 23 Marsit në Kragujevc, vetëm pak ditë pas dënimit të Karaxhiçit nga Gjykata e Hagës, ju i kërkuat falje gjeneratave të reja, ndër të tjera pse Serbia, thatë ju “i ka mbrojtur kriminelët”. A mendonit në ato momente për këtë dënim?

Po askush nuk tha asgjë në Serbi, as pushteti dhe as opozita. Partia Demokratike lëshoi një komunikatë koherente. Isha para pak kohësh në një tribunë ko politikania e partisë “Narodna Stranka” të Vuk Jeremiçit tha se më as që duhet të flasim për kriminelët. Unë nuk jam dakord. Thelbi është se po flasim për kriminelë.

Pra, në fjalimin e juaj në Kragujev keni aluduar për këtë dënim?

Absolutisht. Këtë e bëra sepse askush nuk tha asnjë fjalë përveç Boshko Obradoviçit i cili tha se ky është presion ndaj Serbisë etj, duke harruar se ne po e zgjatim agoninë duke mos i dënuar kriminelët tanë. Ky vend me vite të tëra e ka ruajtur Mlladiçin dhe Karaxhiçin. Ne e kemi më të lehtë të mbrojmë “heronjtë”, kuazi gjeneralët dhe liderët që kanë bërë krime. Ai nuk do të dal nga burgu, sepse është dënuar për Srebrenicën, për bombardimin e Sarajevës, dhe kjo është ajo që ne vazhdojmë dhe nuk mund t’ia pranojmë vetes. Për këtë arsye dhe nuk do të përparojmë  si shoqëri, sepse nuk dimë të ndahemi nga e keqja.

Në Beograd, të shtunën e fundit foli Çedomir Antiç. U prezantua si profesor dhe njëri nga autorët e librit “Historia e Republikës Srpska“. Të pranishmit i përshëndeti “Rroftë Serbia dhe tokat serbe”. Çfarë mendoni për idenë që ai të thirret të mbajë fjalim? Dhe si e vlerësoni faktin se kur në tubim përmendet Kosova dëgjohen thirrjet “Tradhti, tradhti”?

Po këta janë të djathtë që vazhdojnë të merren me këto gjëra. Shumica prej tyre kurrë nuk kanë qenë në Kosovë. Mua më vjen turp kur thuhet “Rroftë Serbia dhe tokat serbe“. Kjo do të thotë se kjo ide e çmendur vazhdon  të ekzistojë. Për fat të keq, ka ende njerëz që do të na shtyjnë në ca luftëra.

Kurrë nuk do të luftoja as për Republikën Srpska, dhe as për Kosovën. Kjo Bosnja u shkretua dhe shërben ende për llogari të ideve nacionaliste. Kroacia po lufton për Hercegovinën, ne këtu bëjmë flirt me Dodikun. Miqtë e mi më të mirë jetojnë në Sarajevë, ku asnjëherë kurrë nuk kam pasur asnjë problem. Askush nuk më ka shikuar me sy të keq. Sarajeva është e vuajtur, e shkatërruar, është e vërtetë se atje nuk ka serbë por mendoj se si aty dhe në gjithë Bosnjes ka shumë ndarje. Në kantonin e Sarajevës nuk ka asnjë parti kombëtare  në pushtet. Shpresoj që ky virus të shpërndahet edhe tutje.

Kur filluan protestat keni deklaruar se nuk mendoni të merreni me politikë dhe se aktrimi ngelet puna juaj e vetme. Vazhdoni ti qëndroni këtij vendimi? Vëllai juaj, dhe tani edhe Volodimir Zelenski në Ukrainë, po merren me politikë?

I qëndroj, natyrisht. Këtu nuk ka diskutim. Mendoj se futja në politikë, në sistemin e tyre politik, është futje në baltë prej së cilës nuk dilni dot dhe se në thelb nuk bëni dot asgjë. Tani madje nuk e di edhe për kë do të votoja.

Branislav Trifunoviç ka lindur më 1978 në Krushevc. Ka diplomuar në aktrim në Akademinë e Arteve në Novi Sad. Nga viti 2010 është anëtar i përhershëm i teatrit Atelje 212. Ka luajtur në dhjetëra shfaqje dhe dhjetëra filma. Fitues i shumë çmimeve ndër të cilat edhe Çmimi për aktrim të jashtëzakonshëm, për rolin në filmin “Jesen stiže dunjo moja“.