Pse na kundërshtojnë?

nga Ismet Toto

E vërteta duhet përsëritur, se pse dëndur përsëritet edhe gënjeshtra. Goethe

Qëllimi ynë në qëllimet që ndjekim është i tillë që shigjetat helmonjëse dhe jargët që kërkon të na hedhë ndonji i ndytë s’na bëjnë as nji përshtypje sikundër s’na shkaktohet ndonjë gëzim kur kemi një sukses të vogël. Na e shohim se puna e jonë është e rëndë, por dimë se punët e rënda na përkasin neve të rijve dhe prandaj s’trëmbemi kur shpërvishemi të përmbushim detyrat t’ona ndaj Atdheut. Na e dimë fare mirë se midis shqiptarëve të sotmë janë ca që dëshërojnë të mos dilnim në dritë ne, se pse puna e tyre ashtu e do. Këta na shikojnë si shikohet nji i pa fe prej fanatikut. Këta i kemi bërë armiq dhe armiq të fortë, se pse ndahemi prej tyre nga ideali dhe ata ndahen prej nesh nga interesi.

Me ndërgjegjen fare të pastër e me qëllim më të lartë në jetë, ne flasim e veprojmë burrërisht. I themi të vërtetat të çveshura pa konsiderata të mëtejshme, se pse i tillë është interesi i Shtetit t’onë. Në qoftë se kjo punë dikujt i qëndron e tharët keq, është për hesap të tij. Po të rinim të llogaritmim se sa njerëz do të dëshpëroheshin e sa është dhe mund të jetë fuqia e tyre kundrejt nesh, do të na duhej të rronim në botën e “dolce far niente”. Gëzimi ynë e gjën mbështetjen në vullnetin t’onë, në sigurinë e meritës dhe të dobisë së punës t’onë.

Na nuk ndjehemi të lidhur ngushtë me këtë vend vetëm se pse këtu mund të rrojmë, por e dashurojmë Atdhenë se pse jemi të bijt e tij e pse në gjakun t’onë na rri sedra e fuqishme se si të bëjmë që Shqipëria jonë të jetë më e lumtur, më e bukur e më krenare. Ne që e kemi për nder të quhemi shqiptarë duam të shohim një Shqipëri ideale. Këto ndjenja na shtyjnë të veprojmë dhe këto sigurisht do të na drejtojnë në gjithë jetën.

Na kërkojmë të bëjmë një lidhje shpirtnore midis të mirëve e të vlefshëmve, jo vetëm për të vënë në një thyerje definitive njerëzit e pa merituarshëm, por për të punuar me shpirt për zhvillimin kulturor e ca më tepër moral të shoqërisë shqiptare. Të veprojë në një mënyrë kjo lidhje e të mirëve që të mos ketë vënd korrupsioni, hypokrizia dhe pa ndershmënia. Të vihemi të gjithë në një konkurencë të lavdishme se kush mund të bëjë punë më të dobishme për kolektivitetin, kush mund të marrë inisjativa bujare më parë, kush mund të thotë një të vërtetë më të duhur. Të gjithë të lidhur me sinqeritetin q’imponon natyra e qytetarit të mbaruar dhe ndjenja e fortë e Atdhe-dashurisë, të vëmë dhe të kristalizojmë një besë morale të shëndoshë që kështu Shqipëria e re të ngrihet mbi blloke mermeri.

Disa dyshojnë nga nisjativa e jonë dhe s’nginjen së çfaquri një tok ndjenjash sarkazme, të veshura me cipën e pretenduar të satirës ose të mendimit të thellë. Na u japim të drejtë se pse s’janë stërvitur me një tjetër mënyrë në tërë jetën e tyre. Ndërsa ne besojmë se ka pasur dhe ka idealistë shqiptarë, se ka njerëz që sakrifikojnë shumë interesa kur e do e mira e përgjithshme, se dikush dhe sot është gati të japë dhe jetën për këtë Shqipëri, ata nuk munt të vihen në të tilla mendime. Pikërisht këtu qëndron ndryshimi i ynë me ta.

Por neve na mjafton të na dëgjojë e të na besojë pjesa më e mirë, më e zgjedhur dhe më e kulluar midis Shqiptarëve. Arësyetimi më i hollë kur nuk është mbështetur në sinqeritet dhe në një shpirt të lartë, është më i pa nevojshmi. Mbi të gjitha gjërat na mund të shoqërohemi në mendimet dhe punët t’ona vetëm e vetëm me ata që kanë një shpirt të pastër dhe të lartë.

Dhe ideja Neoshqiptare do të triumfojë me do-e-mos…

“Arbënia”, 8 janar 1931