Shfrytëzimi i kapaciteteve nga biznesi, BSH: Në nivele të dobëta, përveç ndërtimit

Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve ngelet poshtë mesatares afatgjatë për shumicën e sektorëve ekonomikë.

Vrojtimi periodik i Bankës së Shqipërisë tregoi se për tremujorin e tretë të vitit, i vetmi sektor që bën përjashtim nga tendenca e përgjithshme është ndërtimi. Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve për tremujorin III rezultoi rreth 64.4%, duke qëndruar lehtësisht mbi mesataren historike.

Ky sektor duket ndër më të shëndetshmit dhe më pak të prekurit nga kriza, për një sërë arsyesh. Së pari, një faktor ngelet kontributi i përhershëm i investimeve publike. Me gjithë krizën e rëndë që pësoi buxheti nga pandemia e Covid-19, investimet e parashikuara po vijojnë, sidomos ato të lidhura me rindërtimin nga tërmeti i nëntorit 2019. Veç procesit të rindërtimit, i financuar në një pjesë të konsiderueshme edhe nga donatorë publikë dhe privatë, një faktor që do të ndikojë investimet publike janë edhe zgjedhjet e vitit të ardhshëm.

Fluksi i shtuar i investimeve në periudha elektorale nuk është surprizë; por, fakti që mazhoranca aktuale do të tentojë atë mandat të tretë që nuk e ka arritur askush në 30 vjet, pritet të stimulojë edhe më shumë shpenzimet elektorale të qeverisë.

Gjithashtu, një shtysë e fortë për ndërtimin ngelet sektori rezidencial, sidomos në kryeqytet. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se çmimet vijuan rritjen edhe në tremujorin e mbylljes së ekonomisë, ndërsa agjentët dhe firmat e ndërtimit raportuan ecuri pozitive të shitjeve. Sado që ngelet një paradoks më vete, që mund të shpjegohet vetëm me informalitetin dhe paratë e pista, tregu rezidencial ngelet një mbështetje e fortë për sektorin e ndërtimit.

Sektorët e tjerë, megjithëse në vlerë krahasuese kanë një shfrytëzim më të lartë të kapaciteteve, mbeten poshtë tendencës së tyre afatgjatë.

Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në industri u rrit me 5.3 pikë përqindje në tremujorin III dhe arriti në 69.1%, por ajo mbetet nën nivelin e shënuar një vit më parë dhe nën mesataren historike. Edhe pritjet për tremujorin e fundit të vitit rezultuan në përkeqësim.

Edhe bizneset në sektorin e shërbimeve raportojnë një normë shfrytëzimi kapacitetesh rreth 69.4%, 0.9 pikë përqindje më poshtë nivelit të një tremujori më parë dhe ndjeshëm nën mesataren historike. Edhe në sektorin e tregtisë, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (rreth 73.9%) vijon të mbetet nën mesataren historike të saj, me gjithë rritjen e shënuar si në terma tremujorë ashtu edhe në terma vjetorë. Për sa u takon pritjeve për ecurinë e biznesit në tremujorin e ardhshëm, edhe për tregtinë balanca përkatëse shënoi rënie./Monitor/