Departamenti i Mbrojtjes konfirmoi se nga nje sulm amerikan me raketa në aeroportin ndërkombëtar të Bagadit ka mbetur i vrarë gjenerali Qassem Soleiman, komandant i forcave elitë të Iranit.
Sulmi u njoftua fillimisht në mëngjes nga ushtria e Irakut. Soleimani ishte komandant i forcave revolucionare Quds të Iranit.
Pentagoni tha në një deklaratë se sulmi u ndërmor për të mbrojtur personelin amerikan jashtë vendit. Forcat shiite të mobilizimit popullor thanë në një postim në Facebook se ky ishtë një “bombardim prej frikacakësh nga ana e SHBA.”
Forca Quds është shpallur organizatë terroriste nga SHBA. Pentagoni, raporton VOA, tha se gjeneral Soleimani ishte duke përpunuar aktivisht plane për të sulmuar diplomatë dhe ushtarakë amerikanë në të gjithë rajonin.
Raketat ranë pranë terminalit të ngarkesave ajrore, duke djegur dy automjete dhe plagosur disa njerëz, tha ushtria irakiane në një deklaratë. Ndërkaq, burimet mjekësore dhe policore thanë se të paktën një person u vra dhe nëntë u plagosën.
Presidenti amerikan Donald Trump duke dal në mbrojtje të vendimit për të sulmuar e vrarë gjeneralin më të fuqishëm të Iranit, injoroi kërcënimet e Teheranit për një hakmarrje të ashpër.
Pasi zyrtarët amerikanë të mbrojtjes konfirmuan sulmin ajror në afërsi të aeroportit ndërkombëtar të Bagdadit , Presidenti Trump fajësoi komandantin e forcës elitare Quds për vdekjen e mijëra amerikanëve dhe tha se sulmi ishte i vonuar.
“Gjenerali Qassem Soleimani ka vrarë apo plagosur rëndë me mijëra amerikanë gjatë një periudhe të gjatë kohore dhe po komplotonte të vriste shumë më tepër,” thekson përmes rrjetit social Twitter Presidenti Trump duke shtuar:
“Soleimani ishte një figurë e urryer dhe e rrezikshme. Ai duhej të ishte hequr qafe vite më parë.”
Ndërkohë vrasja nga forcat amerikane e udhëheqësit të forcës elitë “Quds” të Iranit gjatë një sulmi ajror në Irak, ka nxitur thirrje nga ato për vetëpërmbatje, tek ato për hakmarrje.
Ministri iranian i Punëve të Jashtme Mohammad Javad Zarif e quajti vrasjen e gjeneralit Qassem Soleimani “një akt terrorizmi shtetëror dhe shkelje të sovranitetit të Irakut”. Sipas njoftimeve në media zoti Zarif ka thënë se Teherani ka nisur disa procedura ligjore në nivel ndërkombëtar në mënyrë që SHBA-ja siç është shprehuar ai, të mbahet përgjegjëse.
Sekretari amerikan i Shtetit, Mike Pompeo tha se vrasja e gjeneralit iranian shmangu një “sulm që pritej të ndodhte nga momenti në moment” kundër interesave amerikane. Departamenti amerikan i Mbrojtjes shtoi se Soleimani “po hartonte në mënyrë vazhdueshme plane për të sulmuar diplomatët dhe anëtarët e shërbimit amerikan në Irak, si dhe në të gjithë rajonin”. Gjenerali ishte një nga strategët kryesorë ushtarakë të Iranit.
“Martirizimi i Soleimanit do ta bëjë Iranin më të vendosur t’i rezistojë ekspansionit amerikan si dhe të mbrojë vlerat tona islamike”, tha Presidenti iranian Hassan Rouhani në një deklaratë. “Pa dyshim që Irani dhe vendet e tjera që kërkojnë liri në rajon do të hakmerren”, shtoi ai.
Ministri i jashtëm i Britanisë Dominic Raab u bëri thirrje të gjitha palëve për vetëpërmbatje.
Një zëdhënës i grupit palestinez Hamas tha se vdekja e gjeneralit “hap dyert e rajonit për të gjitha zhvillimet e mundshme, përveç qetësisë e stabilitetit”. Bassem Naim tha se “përgjegjësia për këtë është e SHBA-së”.
Një zëdhënës i qeverisë kineze tha se Kina “e kundërshton përdorimin e forcës në marrëdhëniet ndërkombëtare”. Ai tha se Pekini “u bën thirrje të gjitha palëve përkatëse, veçanërisht SHBA-së për vetëpërmbatje si dhe për parandalim të përshkallëzimit të tensioneve”.
Moshen Rezaei, ish-komandanti i Gardës Revolucionare të Iranit tha se “Teherani do të hakmarret fuqishëm ndaj SHBA-së”.
Ky aksion amerikan është mbështetur nga lidershqipi shqiptar. Partia Demokratike duke mbështet angazhimin e SHBA në luftë kundër terrorit, vendimin e Presidentit Trump për goditjen e njërit prej arkitektëve dhe drejtuesve të aktiviteteve terroriste, e vlerëson si një akt të fortë lidershipi dhe mbrojtje e vlerave demokratike e të paqes. “Partia Demokratike, në çdo kohë, qëndron në krah të SHBA,sot në opozitë duke u solidarizuar tërësisht dhe nesër në qeverisjen e vendit me angazhim total e aktiv në përmbushje tē detyrimeve e kontributeve në mbështetje të plotë të Koalicionit Global kundër Terrorit, tē udhëhequr nga SHBA.”
Ndërsa Kryeministri Edi Rama në reagimin e tij përmes rrjetit social Twitter shprehet: “Si një vend që njohu pak kohë më parë veprimtarinë e padrejtë të Iranit kundër botës së lirë dhe mori distancë të qartë nga ajo, Shqipëria aprovon me forcë qëndrimin e Donald Trump ndaj një aktivisti keqdashës të regjimit të Teheranit! Ne jemi të vendosur me SHBA dhe shpresojmë se të gjithë ta bëjnë këtë” shkruan kryeministri Rama në Twitter.
Kryeministri i Kosovës, Ramush Hardinaj, veprimet e fundit vetëmbrojtëse ndaj Gjeneral Soleimanit i konsideron mbrojtje, jo vetëm për SHBA-të por për lirinë dhe demokracinë gjithandej. “Ne dënojmë ashpër sulmet e Iranit dhe çdo shteti që kërkon të shkatërroj paqen në Irak dhe vendet tjera. Në këto tensione Irani dhe përkrahësit e këtij shteti duhet të ndërmarrin hapat e domosdoshëm që të mos eskalojnë situatën. Kosova qëndron pranë Amerikës dhe do ta shtojë përkrahjen ndaj Koalicionit Global të udhëhequr nga SHBA.”
Ndryshe, ky sulm dhe vrasja e Soleimanit vjen pasi pjestarë të grupeve paraushtarake të Irakut të mbështetura nga Irani sulmuan ambasadën e SHBA në Bagdad të martën pas goditjeve ajrore amerikane të dielën kundër bazave të milicisë Kataeb Hezbollah në shenjë hakmarrjeje për sulmet me raketa që vranë një kontraktues amerikan në Irakun e veriut javën e kaluar.
Tensioni midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit është rritur në rajon dhe lidhet me sanksionet ekonomike të SHBA që dëmtojnë ekonominë iraniane.
Të dyja palët fajësojnë njëra-tjetrën për sulmet ndaj instalimeve të naftës, depove të armëve të milicisë dhe bazave ushtarake që strehojnë forcat amerikane.
Kush ishte komandanti i Forcave Quds, Qassem Soleimani?
Gjeneral Majori iranian Qassem Soleimani, komandanti i Forcave elitë Quds të Gardës Revolucionare, ka ndihmuar Iranin të luftojë përmes palëve të treta në mbarë Lindjen e Mesme. Ai nxiste forcat paraushtarake në terren dhe negocionte me udhëheqësit politikë.
Vdekja e tij sot nga një sulm ajror ndaj autokolonës së tij në aeroportin e Bagdatit shënoi fundin e drejtuesit të operacioneve të zbulimit dhe operacioneve të fshehta ushtarake të Iranit jashtë vendit. Pentagoni tha se sulmi ajror synoi të dekurajonte sulme të ardhshme të Iranit.
Qassem Soleimani ishte drejtues i operacioneve klandestine të Iranit jashtë vendit. Ai shihej shpesh në fushëbetejë duke udhëhequr grupe shiite në luftën kundër Shtetit Islamik. Vdekja e tij të premten nga një sulm ajror ndaj autokolonës së tij në aeroportin e Bagdatit shënoi fundin e një njeriu të mirënjohur në vendin e tij dhe të mbajtur nën vëmendje nga Shtetet e Bashkuara, Izraeli dhe rivali kryesor i Teheranit, Arabia Saudite.
Bashkë me të u vra një nga komandatët e milicive irakiane, Abu Mahdi al-Muhandis. Të dy shihen si heronj të luftës së Iranit dhe televizioni shtetëror i mbuloi me lëvdata menjëherë pasi u njoftua vdekja e tyre.
Televizioni tregoi pamje të tij me Udhëheqësin Suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei, si dhe në zona lufte me uniformë ushtarake, madje edhe kur sapo ishte diplomuar dhe drejtonte një njësi gjatë luftës Iran-Irak në vitet 1980-të.
Soleimani ngjiti me shpejtësi rangjet e Gardës Revolucionare të Iranit dhe u bë komandant i Forcave Quds, ku ndihmoi Iranin të krijonte aleanca në Lindjen e Mesme, ndërkohë që vendi u gjend nën presionin e sanksioneve amerikane që kanë dëmtuar ekonominë e Republikës Islamike.
Shtetet e Bashkuara e shpallën Gardën Revolucionare organizatë të huaj terroriste në 2019-tën, si pjesë e një fushate presioni maksimal për të detyruar Iranin të negocionte programin e tij të raketave dhe politikën bërthamore.
Soleimani u përgjigj në atë kohë duke thënë se: çdo negociatë me Shtetet e Bashkuara do të ishte “një dorëzim i plotë”.
Forcat e tij Quds rritën mbështetjen për Presidentin sirian Bashir al-Assad kur ai ishte pranë humbjes në luftën civile që shpërtheu në 2011-tën, si dhe ndihmuan milicitë që luftonin Shtetin Islamik në Irak.
Sukseset e këtyre forcave e zhvendosën Soleimanin në epiqendër të përpjekjes për shtrirjen e vazhdueshme të ndikimit të Iranit në Lindjen e Mesme, shtrirje të cilën janë munduar ta kufizojnë Shtetet e Bashkuara dhe kundërshtarët rajonalë të Teheranit, Arabia Saudite dhe Izraeli.
Ajatollahu Khamenei e bëri Soleimanin kreun e Forcave Quds në vitin 1998, një post ku ai ruajti një profil të ulët për shumë vite, ndërsa forconte lidhjet e Iranit me Hezbollahun në Liban, me qeverinë e Assadit në Siri, si dhe me milicitë shiite në Irak.
Gjatë viteve të fundit, ai mori një staturë më publike. Luftëtarët dhe komandatët në Irak dhe Siri postonin në mediat sociale imazhe të tij në fushëbetejë.
Autoriteti i tij në rritje brenda hierarkisë ushtarake në Iran u shpalos në 2019-tën, kur Khamenei i dha atij Urdhërin e Zolfiqar-it, medalja më e lartë ushtarake e Iranit. Kjo ishte hera e parë që medalja i jepej një komandanti ushtarak, që nga krijimi i Republikës Islamike në vitin 1979.
Në një deklaratë pas vdekjes së Soleimanit, Ajatollahu Khamenei tha se “kriminelët” që e vranë i pret një hakmarrje e ashpër. Udhëheqësi iranian shtoi se vdekja e tij, megjithëse e hidhur, do të dyfishojë rezistencën ndaj Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit.
Soleimani ishte gjithashtu drejtues i operacioneve të zbulimit dhe të operacioneve të fshehta ushtarake të kryera nga Forcat Quds. Në vitin 2018-të, ai sfidoi publikisht Presidentin amerikan Donald Trump.
Soleimani, i njohur për tonin e tij të butë, lindi në një familje bujqërish në Rabor, në juglindje të Iranit, më 11 mars 1957.
Në kulmin e luftës civile mes militantëve sunitë dhe shiitë në Irak në vitin 2007, ushtria amerikane akuzoi Forcat Quds se furnizonin me paisje shpërthyese të improvizuara militantët shiitë, të cilat morën jetët e shumë ushtarakëve amerikanë.
Soleimani pati një rol edhe më të madh në Siri. Vizita e tij në Moskë në verën e vitit 2015, ishte hapi i parë drejt planifikimit të ndërhyrjes ushtarake ruse që ndryshoi drejtimin e luftës siriane dhe krijoi një aleancë të re Iran – Rusi në mbështetje të Assadit.
Aktivitetet e tij e vendosën atë në epiqendër të sanksioneve të Departamentit amerikan të Thesarit, së bashku me Forcat Quds, për mbështetjen ndaj organizatës Hezbollah në Liban dhe ndaj grupeve të tjera të armatosura, për rolin e tij në Siri në shtypjen e lëvizjes popullore, si dhe për përfshirjen e tij në një tentativë për të vrarë ambasadorin saudit në Shtetet e Bashkuara.