Liderët e Bashkimit Europian, BE, janë gati të hapin një epokë të re për zgjerimin e bllokut drejt lindjes, duke ofruar statusin e vendeve kandidate për Ukrainën dhe Moldavinë, me Gjeorgjinë që nuk mbetet shumë pas.
Ky është një moment po aq historik, sa edhe i rrezikshëm.
Ndryshe nga qasja e mëparshme e bllokut ndaj shteteve ish-komuniste të Europës Lindore, secili prej vendeve të reja aplikante ka konflikte territoriale brenda kufijve, si dhe trupa ruse të vendosura në territorin e tij.
Rezistenca e vendosur e Ukrainës ndaj pushtimit të Rusisë përshpejtoi pranimin e ambicieve të saj për anëtarësim në BE nga Brukseli.
Moldavia shfrytëzoi momentin për të shtyrë përpara çështjen e saj, ashtu si dhe Gjeorgjia, e cila zhvilloi një luftë të shkurtër me Rusinë në vitn 2008.
Procesi i anëtarësimit është i gjatë, por ka pak shenja që presidenti Vladimir Putin është i gatshëm t’i kthejë trupat ruse në shtëpinë e tyre.
Kjo e përball BE-në me dilemën për të vendosur nëse zgjidhja e mosmarrëveshjeve territoriale do të përbëjë një kusht për anëtarësimin, duke i dhënë kështu Putinit të drejtën e vetos mbi vendimet e anëtarësimit të këtyre vendeve.
Optimistët përmendin rastin e Qipros si një shembull i aftësisë së bllokut për të futur në gjirin e tij edhe shtetet me konflikte të pazgjidhura, ose tërheqjen gravitacionale të mundësive që ai ofron si një forcë për paqen në Ballkan.
Por, ndryshe nga shtetet e Ballkanit apo nga Turqia në rastin e Qipros, Kremlini nuk ka shfaqur kurrë ndonjë interes për t’u anëtarësuar në BE.
Përkundrazi, ai është shumë kritik ndaj zgjerimit të bllokut drejt oborrit të tij ish-sovjetik, duke e konsideruar BE-në në thelb si krahun civil të aleancës ushtarake të NATO-s.
Ndryshe nga tre republikat baltike që u anëtarësuan në vitin 2004, procesi i anëtarësimit për Ukrainën, Moldavinë dhe Gjeorgjinë fillon në momentin më të rrezikshëm për sigurinë europiane që nga Lufta e Dytë Botërore.
BE-ja ka qenë gjithmonë një projekt që synon të demonstrojë “fuqinë e butë” të Europës në zgjidhjen e konflikteve.
Tani, ajo është gati ta testojë këtë propozim përkundrejt gatishmërisë së Rusisë për të arritur qëllimet e saj me forcë./Bloomberg/