Çudira serbe/ Në kulmin e revoltës popullore, mbështetja për Vuçiçin nuk bie dhe e opozitës s’rritet

Protestat masive thuajse çdo ditë, bllokim të institucioneve, bllokim të të gjitha fakulteteve në mbarë vendin, që nga 1 nëntori, rënia e strehës në stacionin hekurudhor në Novi Sad ku humbën jetën 15 persona, pastaj rrahja e studentëve dhe opozitës nga mercenarët e regjimit të Aleksandar Vuçiç, dhe, sondazhet e opinionit publik që rezultojnë të jenë publike tregojnë se Presidentit të Serbisë nuk i bie mbështetja që ka ashtu siç nuk i rritet opozitës.

Lidhur me këtë fenomen të veçantë, i cili është i vështirë për t’u shpjeguar, eskpertët serbë për të përditshmen serbe Danas kanë pikëpamje të ndryshme.

“Stabiliteti relativ në mbështetjen që kanë si qeveria ashtu edhe opozita, pavarësisht bllokimeve dhe protestave, mund të shpjegohet në dy mënyra. Së pari, bllokimt dhe protestat më shumë çojnë në homogjenizim në të dy blloqet sesa në ndryshime rrënjësore të besimeve dhe kalimeve nga një bllok në tjetrin. Kjo do të thotë se blloku i të pakënaqurve dhe ata që janë kritikë ndaj qeverisë janë edhe më të bindur në pikëpamjet e tyre dhe anasjelltas,” vlerëson për Danas, Drejtori i Qendrës për Zgjedhje të Lira dhe Demokraci, Bojan Klaçar.

Një skenar i tillë, vazhdon ai, do të thotë edhe më pak mirëkuptim dhe besim se tani, prandaj ndoshta si komunitet jemi në një nivel historik të ulët mosbesimi ndaj qeverisë dhe opozitës, si dhe mbështetësve të tyre.

“Mungon artikulimi politik”

“Një arsye tjetër është se bllokimt dhe protestat vërtet çuan në një homogjenizim të fortë të pjesëmarrësve, por jo edhe deri te një artikulim politik që do të rezultonte me një opozitë të forcuar ose me një mbështetje më të madhe. Për të ndryshuar marrëdhëniet ndërmjet partive, është e domosdoshme që përmbysjet shoqërore, përkatësisht protestat, të artikulohen politikisht dhe të regjistrohen në punën e organizatave politike.

Në fund, arsye të rëndësishme për stabilitetin relativ të pushtetit janë dy tregues të tjerë nga hulumtimi, e kjo është besimi tek Presidenti, i cili simbolizon koalicionin qeverisës, dhe një përqindje relativisht të lartë të qytetarëve që mendojnë se shteti po ecën në drejtimin e duhur, kjo do të thotë se një perceptim i tillë zbeh motivimin për të marrë pjesë në protesta dhe indirekt për inkurajuar ndryshime,” përfundon Bojan Klaçar.

Të theksojmë se Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, tha se ka bërë sondazhe rreth asaj se sa ka përkrahje nga qytetarët si President i Serbisë për momentin, dhe publikoi të dhënën se ishte 63 për qind.

“Në dhjetorin e vitit të kaluar, rreth dy milionë votues votuan për qeverinë dhe 1.5 milionë për opozitën, kur mblidhen të gjitha partitë opozitare. Tani shtrohet pyetja nëse ka ndonjë rritje të elektoratit, nga 1 nëntori e deri më sot.

Është e qartë se qeveria po përpiqet të mbrojë dy milionë votues, përndryshe nuk do të kishte as arrestim të Goran Vesiçit dhe as fillim të procedurës, sikur mos të kishte vlerësuar qeveria se nga ajo pritet të tregoj përgjegjësi. Prandaj, gjithçka që po bën qeveria është t’i ruaj ata votues në bllokun e pushtetit. Dalja e përditshme e Vuçiçit në media dhe mbështetja për të rinjtë i dedikohet prindërve, gjyshërve dhe të moshuarve. Ai dëshiron t’u përcjellë atyre mesazhin se si kujdeset për fëmijët dhe të rinjtë, ndaj mos e braktisni,” tha për “Danas” studiuesi në Qendrën për Politikë Bashkëkohore, Aleksandar Ivkoviç.

Siç shton ai, narrativa për gjoja kërcënimin e shtetit, paralajmërimet për sulm nga i ashtuquajturi faktor i jashtëm, synojnë ruajtjen e trupit votues, homogjenizimin e atyre që janë të predispozuar të marrin ato lloj mesazhe.

“Kur bëhet fjalë për elektoratin e opozitës, mund të thuhet se demonstruesit dhe studentët që janë çdo ditë në rrugë i përkasin atij një milion e gjysmë votuesish, përkatësisht se gjithsesi nuk kanë votuar më parë për qeverinë, ashtu siç nuk e kanë në plan ta bëjnë në zgjedhjet e ardhshme. Shohim që mbështetja e tyre nuk po lëviz shumë. Nga ana tjetër, nuk do të thotë domosdoshmërisht se ata nuk po lëvizin, vetëm bazuar në sondazhet që kanë dal në publik.

Unë do të vë në dyshim besueshmërinë e disa sondazheve, duke pasur parasysh se ato kishin shumë gabime. Le të themi sondazhi i Faktor plus, i cili doli para disa ditësh, ata para zgjedhjeve të 2022, kishin një sondazh që i dha SNS-së 53 për qind, dhe në fund fituan 43 për qind,” kujton Aleksandar Ivkoviç.

Por, thekson më tej, sikur edhe nëse supozojmë se kanë të drejtë, dhe se vlerësimet janë pak a shumë të pandryshuara në raport me zgjedhjet e dhjetorit 2023, ajo që na mungon në atë sondazh, thotë ai, është se sa votues të vendosur. ka në kampionin e tyre.

“Pra, kur ata bëjnë pyetjen për kë do të votonit në zgjedhjet e ardhshme dhe rendisin të gjitha partitë, sa të anketuar në të vërtetë zgjedhin një parti dhe sa prej tyre mbeten të pavendosur. Nëse vetëm 50 për qind e të anketuarve zgjedhin njërën nga palët, dhe 50 për qind e tjera mbeten të pavendosur. Ne do të dinim se kemi të paktën 20 për qind të njerëzve që deri në zgjedhjet e ardhshme do të zgjidhnin një opsion, gjë që do të ndryshonte ndjeshëm këto vlerësime nga studimi,” vlerëson eksperti serbë duke shtuar se pjesëmarrja në Serbi është realisht rreth 70 për qind ose më shumë.

“Është krejt reale që nga këta dy milionë votues të pushtetit, një pjesë e tyre tani është e pavendosur për shkak të këtyre ngjarjeve, por nuk ka zgjedhur asnjë parti opozitare të cilën do t’a mbështeste. Është e vështirë të presësh që dikush që votoi për SNS-në do të votojë për SSP-në, për shembull, një opozitë e ashpër, por kanë nevojë për dikë që di t’iu drejtohet. Le të kujtojmë, këtë e ka bërë doktor Miliç në Nish, dhe mori shumë votues të butë të SNS-së. Por ai, për shembull, as që u përfshi në këtë hulumtim,” thotë Ivkoviç.

Gjithashtu, shton ai, opozita ende nuk po përçon mesazhe të qarta nëse do të marrë pjesë në zgjedhje dhe në cilat koalicione, gjë që u vështirëson jo vetëm ish-votuesve të SNS-së, por edhe opozitës, sepse nuk e dinë nëse do të bëjnë thirrje për bojkot të zgjedhjeve eventuale.

“Ratingu dhe bllokadë mediatike”
Sipas Ish-Kryeministrit të Vojvodinës dhe profesorit të Fakultetit Juridik në Novi Sad, e vetmja arsye që Vuçiç arrin të mbajë një vlerësim të konsiderueshëm është bllokada mediatike nën të cilën të paktën është një e treta e qytetarëve serbë që nuk kanë qasje në media të lira, dhe nuk informohen përmes internetit.

“Nëse mediat e kontrolluara nga regjimi nuk do të formonin një lloj konsorciumi propagandistiko-mafioz, por do të ishin në thelb objektive dhe të lira, ai nuk do të kishte as mbështetje dyshifrore, për shkak të aferave dhe krimeve të përditshme të SNS.

Mirëpo, pushteti të cilin vetëm pesë për qind e qytetarëve e braktisin, sipas disa teorive, është i paqëndrueshëm. Regjimin e Vuçiçit, 50 për qind e qytetarëve me asnjë çmim më nuk duan ta durojnë. Pushteti që antagonizoi kaq shumë njerëz nuk mund të menaxhojë një sistem kaq kompleks siç është shteti, përfundon Bojan Pajtiç./Danas/