Drafti i Statutit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe të cilin e publikoi Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, pa u konsultuar fare me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, dhe në kulmin e tensioneve në veri të shkaktuara nga Beogradi zyrtar me në krye Pesidentin serb Aeksandar Vuçiç, u shoqërua me një përpjekje nga Tirana zyrtare që të shitet si një kontribut i liderit global në zgjidhjen e problemit!
Ndonëse realisht, Drafti i Statutit të Asociacionit si problem mund të konsiderohet vetëm nga ata që janë ulur afër Edi Ramës, ndërhyrja e këtij lloji e Tiranës zyrtare në Kosovë nuk bëhet për herë të parë dhe gjithmonë i shërben Beogradit zyrtar në dëm të Prishtinës zyrtare!
Nga koha e Shaban Pollluzhës e deri më sot kur fjalën kryesore përballë negociatave me Serbinë e ka Albin Kurti, jo rastësisht, Tirana zyrtare ishte dhe është në shërbim të Serbisë!
E drejta për Vetëvendosje
Më 25 dhjetor të vitit 1943 ose një javë para Konferencës së Bujanit, Mit’hat Frashërit në një letërkëmbim me Bajraktarin e Krasniqes, Sali Mani, në kullën e të cilit u mbajtë dhe Konferenca, i tha qartë se.Komunizmi është i rrezikshëm për Shqipërinë sepse punon nën urdhërat e serbëve dhe të huajëve që po mundohen ta humbin kombin dhe familejn shqiptare, por vetëm me përgjigjen e Bajraktarit të Krasniqes, por pesë muaj pas mbledhjes së Mukjes, dy muaj e gjysëm pas vendimit të Parlamentit të Shqipërisë për bashkimin e tokave shqiptare në Ish-Jugosllavi,dhe një muaj pas Mbledhjes së AVNOJ-it, ishte vendosur se në Malësinë e Gjakovës do të vuloset fati i Kosovës.
Rezultat i kësaj Konference, padyshim ngelet Rezoluta e cila edhe sot reflekton një dokument modern, e pjesa më e rëndësishme, ishte dhe ngelet pjesa që bën fjalë për të drejtën e patjetërsueshme të popullit për vetvendosje por kush e bëri nul.
“Rruga e vetme që populli shqiptar I Kosovës dhe Rrafshit të Dukagjinit të bashkohet me Shqipërinë është lufta e përbashkët me popujt tjerë të Jugosllavisë kundër okupatorit, sepse kjo është e vetmja rrugë për ta fituar lirinë në të cilën të gjithë popujt, pra edhe populli shqiptar do t ëkenë mundësin me vetvendos mbi fatin me të drejtën e vetvednsojes deri në shkëputje,” thuhej në dokumentin e Konferencës nga e cila hoqi dorë në minutën e fundit Enver Hoxha, madje as në letrën që i dërgon Komandantit të Shtabit Kryesor të UNÇ-së për Kosovën, Fadil Hoxha, nuk do të përmendet asnjë fjalë mbi vetëvendosjen.
Në Konferencën ku ishin dy serbë si përfaqësues të Titos dhe u miratua kjo Rezolutë ndërsa u hodhë poshtë nga Tirana, më vonë rezultoi se ishte reagim i Beogradit zyrtar dhe jo hyzmeqarit të tyre Enver Hoxha.
Serbët këmbëkryq në Tiranë
Edhe pse fati i shqiptarëve në luftën e përbashkët do të filloj të sqarohet në Tetorin e vitit 1944, atëherë kur Titoja dhe Jugosllavia do të fillojnë trathtinë kundër Britanisë së Madhe dhe afrimin me Rusinë e Stalinit, kjo nuk do ti bëj përshtypje liderëve të verbër shqiptarë, të kryesuar nga Enver Hoxha. Me pikësynimin e vetëm të arrdhjes në pushtet, do të luftojnë të gjitha vlerat, do të përmbysin gjithcka kombëtare dhe do të kënaqen me dekoratata që pa kursim do të vijnë nga Beogradi.
Por çfarë ndodhi me partizanët shqiptarë dhe ato forca shqiptare që po mbronin pragun e derës dhe pse Titoja vendosi të bashkëpunoj me Shaban Polluzhën i cili deri dje quhej armik dhe kaçak.
Ndoshta ata që po mbronin familjet e tyre nga forcat serbo-çetnike edhe nuk ishin në dijeni të projekteve të Beogradit, por ata shqiptarë që kishin nën komandë dhjetëra mijëra ushtarë të armatosur ishin të informuar për arsyen e prezencës së aleatëve britaniko-amerikanë në tokën shqiptare, përvec se asaj antifashiste. Madje orientimi anti-imperialist i çlirimtarëve shqiptarë do të ç’orienton jo vetëm ata që nuk ishin pjesë e komunistëve të Titos, por edhe ata qytetarë të thjeshtë shqiptarë që kishin filluar të shijojnë lirinë për herë të parë.
Dhe derisa Titoja e kishte mendjen tek shteti i ri i Jugosllavisë me sa më pak shqiptarë, e Enveri mendonte se proletarët e të gjitha vendeve edhe mund të bashkohen, shqiptarët e Kosovës ishin të bindur se lufta që po zhvillonin kundër okupatorit fashist do të kurorëzohej me VETVENDOSJE, duke pasur parasysh vendimet e Konferencës së Bujanit.
Por masivizimi i rradhëve antifashiste shqiptare, dhe përaqfimi i kësaj ideje nga këto rradhë, nga Beogradi zyrtar do të konsiderohet kryengritje. Për Titon dhe Enverin, Kosova mund ti takonte Serbisë dhe Malit të Zi, por jo edhe Shqipërisë, sepse për Titon kjo e fundit ishte pjesë e Jugosllavisë.
Kështu, në dhjetorin e vitit 1944, derisa forcat aleate britaniko-amerikane-ruse ishin duke përparuar në të gjitha frontet e luftës kundër ushtrisë naziste, qendra e rezistencës shqiptare ishte përqëndruar në Drenicë, aty ku ushtria jugosllave po vazhdonte me vrasjet e shqiptarëve. Dita kur Shaban Polluzha do ta refuzoj urdhërin e Shtabit Operativ të Kosmetit për të luftuar në Serbi ishte dhe dita kur shqiptarët e Kosovës duhej ta kuptonin se cili ishte fati I tyre, dhe ajo që do ti ndodhë Drenicës më 25 Janar do të jenë një ogur i zi, për shqiptarët e kësaj zone dhe kudo në Kosovë.
Kur Shaban Polluzha urdhërohet që me forcat e tijë ti bashkangjittet Brigadës së VII-të që po marshonte drejtë Serbisë, largimi nga Kosova u kushtëzua me ndërprerjen e vrasjeve dhe të plaçkitjeve mbi popullsinë civile nga ana e ushtrisë jugosllave, mirëpo e gjitha dështoi dhe operacionet antishqiptare tashmë ishin shtrirë në Drenicë për çka dhe vendosin të kthehen.
Për të shuar konfliktin serbo-shqiptar, për të cilin Begradi pretendonte se kishte filluar për shkak të kërkesave shqiptare për bashkim me Shqipërinë, u angazhua edhe një oficer i lartë i Britanisë së Madhe. Por kundër këtij angazhimi po punonte shef i misionit ushtarak në Shqipëri, Velimiri Sotijiniç, konfirmon një dokumenti i sigluar SEKRET i Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Jugosllavisë,
Angazhimet e Stojiniçit ishin të shumëta, ndërsa rezultatet do të reflektohen edhe në Kosovë, për vetëm një muaj, pasi edhe pesë oficer serbë arrijnë në Janarin e vitit 1945 në Tiranë, për siç theksohet forcimin e këtij misioni.
Më 8 Shkurt 1945 vendos adiministrimin ushtarak në Kosovë. Kjo vjen vetëm një ditë pas takimit që Komandanti Suprem i Ushtrisë Nacionçlirimtare të Jugosllavisë, Josip Broz Tito zhvilloi takimin me ushtarakë serbë, kur pushteti politik, ekzekutiv dhe gjyqësor do të kaloj në duar të nëj grupi të ushtarakëve serbo-malazez me në krye Savo Dërleviçin. Kështu Savo Dërleviç zëvendëson Fadil Hoxhën i cili do të emërohet si zëvends i tij ose siç u quajtë Zv/shef I Shtabit të Ri Operativ. Por jo vetëm kaq. Sot faktet dëshmojnë se përveç këtij emërimi, në takimin e 7 shkurtit të vitit 1945, Gjenerali Dërleviç kishte porosi të qarta nga Tito .
“Tito është i prerë, kur i thotë Gjeneralit Savo Dërleviç, me rastin e emërimit të tij si komandant I Administrimit ushtarak në Kosovë, se britanikët qëndrojnë mbrapa kësaj kryengritje shqiptare,” konfirmon studiuesi i njohur serb, Prof.Dr.Branko Petranoviç, kryengritje e cila u trajtua nga komunistët serbë seriozisht por nuk ishte dhe shqetësim për Tiranën sepse drejt saj po derdheshin dekorata nga Beogradi.
Luftëtarët shqiptarë arritën ti rezistojnë kësaj fushate të egër të ushtrisë serbe deri më 22 shkurt kur dhe u vra në Tërstenik, komandanti i tyre Shaban Polluzha ndërsa ata u shpërndanë për tu mbledhur më vonë nga partizanët serbë pranë Shtabit të Brigadës së VI-të “S” në Vushtrri.
Të ç’armatosur këta vullnetar pa vullnetin e tyre, do të shofin tmerret e botës gjatë gjithë këtij rrugëtimi në këmbë, për itinerarin e të cilin ishin kujdesur ushtarakët serbë përmes urdhërvae duke filluar nga 13 marsi me urdhërin Nr.23, dhe atë të 17 marsit Nr.49, dhe ndonëse Komisar Ramiz Alia në urdhërin e sigluar nga ai dhe N/Kolonel Rahman Parlllaku, quheshin të dorëzuar dhe vullnetar, ata nuk ishin asgjë tjetër vetëm se të arrestuar dhe vullnetar.
Ajo çfarë ndodhi në Tivar dihet, dhe flitet për një masakrim të më shumë se 3000 shqiptarëve, por ku janë të tjerët meqë nga Prizreni janë nisur 7.600 shqiptarë?!
Divizioi I V-të , VI-të dhe VIII-të do të vazhdojnë luftimet, ndërsa oficerët shqiptarë të këtyre divizioneve do të hartojnë raporte për shetësime të çuditshme partizane vetëm 3 ditë pas kësaj masakre. Në një raport të Seksionit Politik të Divizionit të V-të, që mbanë firmën e kreut Reis Malile dhe i drejtohet Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Shqipërisë ndër të tjera kërkojnë edhe udhëzime për situtaën e krijuar në Kosovë
“Shokët e Komitetit Qarkor të Kosmetit na thanë se Komiteti Qendror I Partisë Komuniste të Jugosllavisë ka lëshuar parrullën se Kosovë bën pjesë definitivisht në federatën jugosllave duke tërhequr parrullën e parë të Vetvendosjes. Na duke mos pasur një udhëzim zyrtar në kohët e fundit kemi punuar në këtë drejtim: për vëllazrim-bashkimin e popujve shqiptar, malazez dhe serb, në organizatat ku pozitat demokratike janë më të forta.”
Asgjë për të vrarët në rrugëtimin drejtë Tivarit dhe në Tivar, të mbijetuarit dhe ata shqiptarë të Kosovës që nuk i kapi plumbi, por arritën të ikin malevet përreth këtij qyteti të vogël malazez. Edhe pse nuk dihej se ku vajtën dhe nëse ishin arrestuar si dezertor apo të plagosur, raportete pakuptimta komuniste drejtuar Enver Hoxhës nuk kishin të ndalur. Madje Komisari i Brigadës së VI-të, Abaz Selimi ka dhe një shqetësim të çuditshmë ndërsa raporton për Gjendjen Ushtarake të Brigadës së gjashtë.
“Kohët e fundit, gjendja e veshmbathjes që më parë ka qenë shumë e keqe është përmirësuar pak tek partizanët e vjetër, ndërsa tek të riardhurit kosovarë është e keqe mbasi të gjtihë janë të veshur me petka të vendit dhe me kësule të bardha; dhe meqë janë gati 500 veta në Brigadë, po thuaj se krejtë Brigada duket sikur është kosovare.”
Kështu me ose pa kësulë, partizanët shqiptarë të Kosovës ose siç i quante Enveri me shokë, partizanë të Kosmetit, do të fillojnë të paraqitën në radhët partizane nëpër Shqipëri, kryesisht në Divizonin V dhe VI-të. Krerët e këtyre divizoioneve kërkojnë ndihmën e Komandës së Përgjtishme dhe deri në përgjigjen e marr, për fat të keq ata nuk do të mirëpriten si shqiptarë por vetëm si dezertor që nuk dëshiruan të luftojnë në Serbi ose Greqi. Por asgjë për mirë nuk do të ndryshoj për këta partizanë të mjerë edhe më 29 Maj të vitit 1945 kur paraqitet përmes një letre dërguar Divizionit V-të, Enver Hoxha, i cili vetëm sa kërkon.
“Na lajmroni sa bëhet numri i të arratisurëve që janë dorëzuar në Divizionin tuaj dhe sa bëhet numri I kosovarëve që keni mobilizuar në terren”
Deri në përitje të përgjigjes nga Komanda e Përgjithshme krerët e Divizionit të V-të dhe VI-të janë në hall të madh. Ata përvec të ardhurëve marrin edhe urdhëra nga Shtabi i ri Operativ I Kosmetit, aty ku Dërleviç me shokë vepronte me urdhërat e Titos në Kosovë, ndërsa Fadil e Enver Hoxha po i bënin temena. Këtë e dëshmon edhe shkresa Nr.541/32 e 30 Majit të vitit 1945 e Divizionit V-të drejtuar Komandës së Përgjithshme
“Shtabi operativ i Kosmetit prap na I kërkon të gjithë të dorëzuarit ose të kapurit që sot janë në Dvizionin tonë, t’ia dorëzojmë Divizonit 52. Me këta të Shtabit operativ të Kosmetit mezi merremi vesh se bëjnë gjithsecili pas kokës, e përshembull oficeri i artilerisë na dëgorj një urdhër.”
Dhe, edhe më skandaloze ajo Nr.135 e 1 Qershorit, kur raportojnë për numrin e shqiptarëve të Kosovës të arratisur vetëm në Divizonin e V-të
“Numri I të arratisurëve që janë dorëzuar në repartet tona arrinë deri në 155 me përjashtim të disa kriminelëve që ja kemi dorëzuar sipas kërkesës së tyre. Numri i kosovarëve që janë mobilizuar është 1.398.”
Nuk dihet se sa është numri i kosovarëve të vrarë nga okupaotri gjerman dhe sa nga partizanët serbo-shqiptarë, por, përgjigja që i është dhënë Divizionit V-të nga ana e Enver Hoxhës dëshmon shumë.
“Gjegjja e telit tuaj Nr.135 të Datës 1 Qershor të vitit 1945.
Të arratisurit e dorëzuar në Divizionin tuaj dërgojani Divizionit 52.”
Pra, më kot ishin shqetësuar krerët e këtyre divizioneve pse serbët në një farë mënyre po u rrëmbenin bashkëluftëtarët e tyre kosovarë duke i dërguar në drejtim të paditur kur edhe vetë Enver Hoxha ishte në të njejtën linjë. Ose më mirë të themi zbatonte urdhërat e po të njejtëve njerëz që kishin urdhëruar edhe krerët e Divizoneve V dhe VI për trajtimin e shqiptarëve të Kosovës. Dhe jo vetëm kaq. Beogradi më 12 Qershor të vitit 1945 do të informoj shefin e misionit serb në Shqipëri, Velimir Sotjiniçin se është vendosur që ushtria shqiptare të ndihmohet me armatim dhe municion, dhe kjo ndihmë ushtarake ashtu si edh enë Jugosllavi do të vinte nga Bashkimi Sovjetik.
Nuk dihet se sa partizanë shqiptarë të Kosovës janë vrarë dhe sa prej tyre janë dorëzuar në duart e Gjeneral Drleviçit dhe Shtabit Operativ I Kosmetit deri më 30 Korrik të vitit 1945, por kjo nuk e shqetësoi Enver Hoxhën, ballëhapur të futet në Tiranë përkrah kriminelëve tjerë partizanë.
Ndërkohë një dokument i Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Jugosllavisë, i sigluar I SEKRET dëshmon se Josip Broz Tito ishte ai i cili nxiti dhe organizoi si përfshirjen e Shaban Polluzhës në forcat çlirimtare ashtu edhe konfliktin me Brigadën e Drenicës.
“Tito si Komandant i Përgjithshëm i Ushtrisë Nacional Çlirimtare i ka propozuar më 2 shtator të vitit 1944, Komandantit të Përgjithshëm të Ushtrisë Nacional Çlirimtare të Shqipërisë që të dërgoj dy brigade në veri të Lumit Drin në mënyrë që të bashkëveprojnë së bashku me njësitë e Ushtrisë Nacional Çlirimtare të Jugosllavisë në Kosovë e Metohi. Fjala është për brigadat e Divizonit V-të. Tito përsëri më 1 Dhjetor të vitit 1944 i propozon shqiptarëve që në territorin e malit të Zit ë dërgoj edhe një njësi shqiptare. Kështu në territorin e Malit të Zi është dërguar Divizioni i VI-të shqiptarë.”
Sot…
Si përfundoi Rezoluta e Konferencës së Bujanit pas çlirimit dihet, kur Këshilli Krahinor Popullor i Krahinës Autonome të Kosovës, e bëri nul dhe vendosi që Kosova ti bashkohet Jugosllavisë.
Ky vendim, nuk do të jetë i pranueshëm kurrë nga populli shqiptar, edhe pse politika serbe vazhdoi edhe sot me propagandën e saj të egër ta luftoj Kosovën dhe statusin e saj, por bazuar në Rezolutën e miratuar, Konferenca e Bujanit është marr si referencë kryesore e mëvetësisë së Kosovës.
Se sa është i shqetësuar Edi Rama për kosovarët tregon dhe ky fakt! Shqipëria ka Institut për Studimin e krimeve dhe pasojave të komunizmit, Autoritetin e dosjeve të Ish-Sigurimit të Shtetit dhe Bashkia Tiranë ka formuar komision të posaçëm për emërtimin e rrugëve, dhe ditë më parë njërës ndër rrugëve kryesore në kryeqytetin shqiptar i është vënë emri i Komandantit që firmosi dërgimin e kosovarëve në Tivar, Rrahman Parllaku!
Në fund, duhet pranuar se Beogradi zyrtar ka ecur shumë përpara, nga një shef të misionit ushtarak në Shqipëri, Velimiri Stoijiniç, sot ka vetë Kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama!
Por, sot, Kosova nuk ka problem Draft Statutin e Asociacionit dhe as ndërkombëtarët, siç vlerëson i dërguari i Beogradit në Tiranë, Edi Rama!
Sot, Kosova, problemin e vetëm e ka Serbinë, e cila vazhdon dhe krijon tensione në tokën kosovare me Presidentin e saj Aleksandar Vuçiç, dhe propagandon një shtet jostabël dhe problematik përmes përfaqësuesit të saj në Tiranë, Edi Rama!