FT: Shqiptarët pyesin nëse BE do t’i mirëpresë ata ndonjëherë

Pasgoditjet e një tërmeti diplomatik mbi pranimin në BE, do të duan kohë të ndalojnë…

Javën e kaluar, një tërmet me madhësi 4.9 tronditi kryeqytetin shqiptar Tiranën, e nis shkrimin prestigjiozja Financial Times.

Nuk pati dëme, por njerëzit u larguan nga shtëpitë e tyre sepse vendi është akoma i traumatizuar nga një tërmet me madhësi 6.4 në fund të nëntorit, që vrau 51 njerëz dhe la 15,000 të pastrehë.

“Gjysma e dytë e vitit u mbizotërua nga tërmetet,”-tha kryetari i bashkisë së qytetit Erion Veliaj.

Tërmeti më i madh i këtij lloji diplomatik ishte vetoja e presidentit francez Emmanuel Macron në tetor në hapjen e bisedimeve të pranimit në BE me Shqipërinë (dhe Maqedoninë e Veriut).

Ndërsa Mbretëria e Bashkuar zhvendoset nga BE, Shqipëria dhe vendet e tjera në Ballkanin Perëndimor dëshirojnë dëshpërimisht të anëtarësohen. Sidoqoftë, ata tani pyesin nëse do të jenë ndonjëherë të mirëpritur në bllok.

Me shpresën e fillimit të negociatave të pranimit, Shqipëria ka kaluar një proces mjaft të ndërlikuar të verifikimit gjyqësor, i cili bllokoi në radhët e gjykatave të tij supreme dhe kushtetuese, duke i lënë ata të paaftë për mbajtjen e gjykimeve. Vendi po kërkon gjithashtu një ligj gjithëpërfshirës për krimin e organizuar, që do të lehtësojë bashkëpunimin ndërkombëtar në çështjet penale.

Maqedonia e Veriut ndërmori hapin mjaft të diskutueshëm për ndryshimin e emrit të saj për të hequr një veto nga Greqia, vetëm për t’u ‘ngjyrosur’ nga z. Macron. Ndërsa presidenti francez kërkon të reformojë BE përpara zgjerimit të tij, ata që duan të bashkohen, e gjejnë veten më larg se kurrë.

Shumica e njerëzve në Ballkan do të preferojnë t’i shohin vendet e tyre të bashkohen në BE për mundësitë ekonomike dhe standardet e jetës që ofron. Por, për një grup të konsiderueshëm, blloku, ndërsa lufton me Brexit, duke ënjtur populizëm, ankth demografik dhe rritje të ngadaltë, nuk përfaqëson më një ëndërr. Dhe me refuzimin e saj për të shpërblyer një veprim kaq të tronditshëm sa ndryshimi i emrit të një vendi, nuk arrin të përfaqësojë vlerat që aq shumë kanë dëshirë të krijojnë në rajon, që nga tronditjet e viteve 1990.

Ekziston një shaka në Ballkan që thotë nëse vendet nuk lejohen të hyjnë në BE, qytetarët do të bashkohen gjithsesi – një nga një. Po ndodh! Vendet e rajonit kanë humbur kolektivisht më shumë se 400,000 qytetarë në moshë pune në pesë vitet e fundit, sipas hulumtimeve të fundit nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal.

Ndërsa ekziston një ndjenjë e dukshme se një epokë tjetër po agon në Ballkan, askush nuk e di se si do të duket. “Tani që është 2020, është dekada e katërt e tranzicionit,” më thotë ish-ministri i Jashtëm i Shqipërisë Ditmir Bushati. “Kjo është e njëjta kohë që kishim komunizëm këtu. Dhe katër dekada pas, ekziston rreziku që BE të mund ta humbë rajonin. ”

Ndërkohë, ai vë në dukje, Kina po shtrin në heshtje dhe në mënyrë të qëndrueshme, ndikimin e saj.

Shqipëria, si pjesa tjetër e Ballkanit, ka qenë prej kohësh një vend i konkurrencës gjeopolitike. Një shekull më parë, Tirana u bë kryeqyteti shqiptar sepse të gjitha qytetet e tjera të mëdha u okupuan – në veri nga serbët dhe malazezët, në jug nga grekët, dhe në perëndim nga italianët. Sot, dëshira e Shqipërisë për një të ardhme brenda BE është e qartë, por shumë nga njerëzit e saj ndjehen të padëshiruar.

BE, thotë Luigi Soreca, ambasadori i saj në Shqipëri, mobilizoi burimet pas tërmetit të nëntorit, duke e trajtuar vendin “ashtu si një shtet anëtar”. Janë ngritur fonde emergjente në vlerë totale 15 milion euro. Ai thotë se kjo ndihmoi për të rikthyer reputacionin e bllokut, i cili kishte pësuar pas vetos së Macron. Më shumë janë premtuar, në një konferencë të donatorëve në Bruksel më vonë këtë muaj. Por ndihma është vazhdimi i një marrëdhënie donator-klient, jo domosdoshmërisht baza për një marrëdhënie më të barabartë.

Ndërsa vetëm disa qindra familje mbeten pa strehim për shkak të tërmetit të nëntorit, shërimi nga ‘dridhjet diplomatike’ të tetorit do të zgjasë më gjatë…