Hill dhe Harçenko mbështesin Vuçiçin! A po përputhen interesat amerikane dhe ruse, apo…

Nëse bazohemi tek përshtypjet atëherë mund të konstatohet se ambasadori amerikan dhe ambasadori rus llogarisin në Presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiç, por nëse gërvishtet pak konstatohet se interesat gjeopolitike i kanë të ndryshme dhe dominojnë mbi parimet.

Kështu shprehen ekspertet e njohura serbe për të përditshmen serbe “Danas” duke u përgjigjur në pyetjen nëse mbështetja e ambasadorëve Christopher Hill dhe Aleksandar Bocan Harçenko për Vuçiçin, do të thotë se interesat e tyre po përputhen.

Mesazhi më bindës i ambasadorit amerikan Hill në daljen e tij të parë pas zgjedhjeve të 17 dhjetorit dhe rrethanave të krijuara me krizën pazgjedhore ishte se është i gëzuar për bashkëpunimin me qeverinë e re, dhe pas përpjekjes së futjes së opozitës në Pallatin e Vjetër dhe ndërhyrjes së policisë, duke befasuar publikun opozitar tha se protestat e dhunshme nuk kanë vend në shoqëritë demokratike.

Ambasadori rus Bocan Harçenko gjithashtu i gëzohet bashkëpunimit me Vuçiçin dhe zbulon se gjatë takimit pas trazirave para Pallatit të Vjetër, tha se prapa tyre qëndron Perëndimi.

Presidentja e Lëvizjes evropiane në Serbi, Jelica Miniç, vlerëson se nëse bazohemi në përshtypjen e publikut në Serbi atëherë mund të konfirmohet hipoteza në këtë pyetje.

“Mirëpo, kemi diferenca në nuansa. Departamenti i Shtetit, pas përplasjes me policinë, i cili siç duket është inskenuar nga policia para bashkisë së Beogradit, dha një deklaratë të rreptë. Shumë më e ashpër se sa që është shprehur ambasadori Hill për zgjedhjet. Kërkohet të analizohen të gjitha vërejtjet dhe konkluzionet e OSBE ose misionit të saj vëzhgues.

Që mangësitë e shumëta, siç është sulmi ndaj nëpunësve publik, keqpërdorimit të burimeve publike, futjes së votave të parregullta në kuti, sjelljes së votuesve fantazmë që të votojnë, lejeqëndrimet falso, të analizohen dhe të veprohet bazuar në bazë këtyre rezultateve. Dhuna ndaj gazetarëve, organeve zgjedhore dhe vëzhguesve të akredituar, Departamenti i Shtetit i konsideron të papranueshme,” thekson Miniç për të përitshmen serbe “Danas” duke shtuar se kemi gjithashtu dhe intervistën me ish-ambasadorin amerikan Michael Kirby i cili e bënë një analizë të ashpër.

“Zoti Kirby tha diçka që shpreh qëndrimin e përgjithshëm aktual të Perëndimit, pra, se ai vlerëson se nuk ekziston masë e duhur e qytetarëve në Serbi e cila është e gatshme që praktikisht ta rrëzoj pushtetin e Aleksandar Vuçiçit, dhe përkundër të gjithave që kanë ndodhur, partia e tij është më popullore.

Këto janë dallime thelbësore ndryshe nga ne se si e shohim situatën në të cilën ndodhemi dhe si e shohin ata nga jashtë. Por vlerësimi është se në Serbi nuk ka opozitë të fortë mjaftueshëm, dhe se kjo opozitë nuk ndihmohet dhe nuk mbështetet. Thjeshtë, Perëndimi sikur po përzgjedhë që Vuçiç të ngelet partner i besueshëm,” shprehet Presidentja e Lëvizjes evropiane në Serbi, Jelica Miniç.

Rusia kërcënon opozitën

Mirëpo, sipas Miniç, ka qëndrime të ndryshme në Evropë ku mund të shohim dallimet mes demokratëve, socialistëve, të gjelbërve ose liberalëve, dhe këtu mund të shihet një shqyrtim shumë serioz i problemit të manipulimeve zgjedhore në Serbi dhe dënimi i këtyre parregullsive.

Kur është fjala për qëndrimin rus, ai thotë se Rusia ishte njëra ndër shtetet e para që i uroi presidentit Vuçiç suksesin në zgjedhje dhe e cila hedhë poshtë parregullsitë. Rusia, thotë, identifikon situatën në Serbi, me ato në Ukrainë, Gjeorgji, Kirgistan, se opozita po bënë përpjekje që dhunshëm të ndryshoj pushtetin, që po mundohet ta majdanizoj situatën e cila Serbinë e çon në katastrofë.

“Pra, Rusia në mënyrë indirekte kërcënon opozitën në Serbi. Mirëpo, mund të shohim sërish se të gjithë llogarisin në atë që deri më tani ishte partner i sigurt. Në këtë mënyrë Rusia ka disa interesa, dhe Amerika të tjera. Interesat e tyre nuk janë identike, por duket se interesat dominojnë mbi parimet,” përfundon ajo.

E pyetur se cilat janë ato interesa, ajo thotë se interesi rus është që Serbia për momentin të jetë faktor përçarës në Ballkan sepse me këtë shpërqendrohet vemendja nga Ukraina.

Si të injorohen hapat e gabuar

“Kur është fjala për Amerikën, futja e Serbisë në BE dhe NATO do ishte ideale, por deri sa kjo të mos bëhet realitet, Vuçiç vazhdon të luaj rolin sepse përmes tij në Kosovë po arrihen zgjidhje të parashikuara me marrëveshjet e fundit. Pushteti mburret sepse janë pranuar targat e Kosovës dhe zgjedhjet lokale. Të gjitha këto për të cilat vetëm sa nuk shpërtheu lufta. Për shpërndarjen dhe pagesën e energjisë elektrike është gjetur zgjidhja.

Serbia, me sa mund të zbulohet nga këto qarqe, ishte pozitive rreth draftit të Statutit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe. Sjellja e Serbisë tani, pas Banjskës, sërish vlerësohet si e pranueshme edhe pse nuk nuk është ndëshkuar pas kësaj ngjarje. Por, të gjitha hapat e gabuar thjeshtë po injorohen,” konstaton Presidentja e Lëvizjes evropiane në Serbi, Jelica Miniç.

Edhe ish-ambasadorja në OSBE, Branka Latinoviç, thotë për të përditshmen serbe “Danas” se mbështetja është e hapur, ka interesa por synimet e tyre gjeostrategjike nuk janë të ngjashme.

“Më shumë se më parë, mesazhet e ndryshme e konfirmojnë këtë gjë. Deklarata e ambasadorit rus, para së gjithash, me natyrë mbrojtëse me qëllim që Serbia të mbrohet nga rreziku që ‘të ndodhë Mejdani i ri’. Përdorimi i këtij termi dhe konteksti ku përdoret, ka potencial destabilizues në fazën e ardhshme të marrëdhënieve me Perëndimin. Deklarata e ambasadorit Harçenko, dhënë për mediat ruse, është e pashembulltë, e pazakonshme për një ambasador të akredituar. Dhe atë shumëfish, sepse ai hapur kritikon, diskrediton ato parti politike dhe me këtë edhe një pjesë të elektoratit të këtij vendi i cili votën e tij nuk i ka dhënë partisë politike e cila ka marrë më shumë vota. Me fjalë të tjera, shprehu paragjykimin,” tha Latinoviç.

Derisa, deklaratën e ambasadorit Hilla, shton ajo, duhet shikuar në kontekst të përpjekjeve të tij që i ka përkufizuar si qëllim strategjik që nga fillimi i marrjes së postit, përafrim më të fortë dhe gjithëpërfshirës të Serbisë me SHBA, por, pa ‘thyerje’ të mëdha, të realizohet ky qëllim hap pas hapi, përshkallëzuar por besueshëm dhe qëndrueshëm.

“Në momentin kur përfundon procesi i ndryshimit të targave në Kosovë, Hill nuk dëshiron që ky qëllim i tij të vihet në pikëpyetje. Prej aty vjen dhe deklarata të cilën e dha, i ndërgjegjshëm nga fakti se këtë mund ta realizojë vetëm me vazhdimin e bashkëpunimit të plotë dhe të padiskutueshëm me presidentin Vuçiç,” sqaron Latinoviç.

SHBA nuk duan surpriza

Ajo mendon se SHBA, përkatësisht Perëndimi, nuk dëshiron surpriza në këtë hapësirë, por ruajtjen e paqes, sigurisë dhe stabilitetit, të cilat shumë lehtë mund të bëhen të brishta.

“Deklarata e Daprtamentit të Shtetit nga ana tjetër, thekson nevojën që të gjitha parregullsitë e konstatuara të sqarohen në bashkëpunim me misionin vëzhgues OSBE/ODIHR. Kjo nuk është rastësi sepse SHBA, nga Karta e Atlantikut në vitin 1941, rëndësi të veçantë i kanë dhënë zgjedhjeve, deri sa nga ana tjetër vetë ODIHR/Office për zgjedhjet e lira dhe të drejtat e njeriut, institucion i veçantë i OSBE-së, bebe amerikane sepse ky ishte propozim i tyre në Samitin e OSBE në Paris më 1990,” kujton Latinoviç.

Në fund, ish-ambasadorja në OSBE, Branka Latinoviç shprehet se që nga themelimi, SHBA i jep rëndësi të veçantë punës dhe integritetit të këtij institucioni të OSBE./Danas/