KLSH: “Reforma e Pensioneve” nuk e ka përmirësuar qëndrueshmërinë financiare

Buxheti i shtetit vit pas viti po rrit financimet nga buxheti i shtetit për të përballuar pagesën e pensioneve edhe pse të ardhurat nga kontributet po rriten. Nga të dhënat e audituara, Kontrolli i Lartë i Shtetit, KLSH, arriti në konkluzionin se me gjithë përpjekjet u konstatuan përsëri problematika, që kanë ndikuar negativisht në treguesit financiar dhe në qëndrueshmërinë fiskale të sistemit publik të pensioneve.

Kështu, për vitin 2019 dhe për vitin 2020 financimi nga buxheti i shtetit për të balancuar buxhetin e përgjithshëm të sigurimeve shoqërore ashtu si në vitet e mëparshme mbetet përsëri tepër i lartë.

Konkretisht për vitin 2019, shpenzimet e përgjithshme të sistemit të sigurimit shoqëror (përfitime dhe administrimi) janë në shumën 131.2 miliardë lekë. Nga këto, të ardhurat nga kontributet janë në shumën 84.2 miliardë lekë, të cilat mbulojnë vetëm 64% të shpenzimeve. Diferenca prej 46.9 miliardë lekë është financuar nga buxheti i shtetit. Në këtë financim, vetëm deficiti neto i sistemit të pensioneve që subvencionohet direkt nga buxheti i shtetit është në masën 37.7 miliardë lekë dhe zë 33 % të shpenzimeve neto të pensioneve publike ose 2.24 % të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB).

Për vitin 2020, shpenzimet e përgjithshme të sistemit të sigurimit shoqëror janë në shumën 134.2 miliardë lekë, ndërsa të ardhurat janë në shumën 141.6 miliardë lekë me një rezultat fiskal pozitiv prej + 7.5 miliardë lekë. Nga këto të ardhura, të ardhurat nga kontributet janë në shumën 82.4 miliardë lekë, të cilat mbulojnë vetëm 61% të këtyre shpenzimeve. Diferenca prej 58.2 miliardë lekë është financuar nga buxheti i shtetit dhe në këtë financim, vetëm deficiti neto i sistemit të pensioneve që subvencionohet direkt nga buxheti i shtetit është në masën 39.8 miliardë lekë dhe zë 35 % të shpenzimeve neto të pensioneve publik ose 2.54 % të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB).

Nisur nga gjendja e treguesve fiskalë të skemës së sigurimeve shoqërore në kuadër dhe në vazhdim të strategjisë së reformës së sigurimeve shoqërore e cila ka filluar të implementimet që nga viti 2015 dhe parashikohet të shtrihet deri në vitin 2056, KLSH vlerëson se, deri në vitin 2020 ndikimet pozitive, që ka sjellë zbatimi i kësaj reforme, janë ende larg pritshmërisë apo larg një skenari optimist.

KLSH rekomandoi marrjen e masave ligjore dhe organizative të tilla si, minimizimin e evazionit fiskal; mënyrën dhe rregullat e indeksimit të pensioneve; skemat shtetërore të veçanta dhe suplementare.

KLSH rekomandoi zgjidhje ligjore për skemën e fshatit për lënë të hapur pagesa më të larta për ata që duan dhe kanë mundësi të paguajnë më shumë kontribute.

Gjithashtu u vlerësua si urgjente pagesa e borxheve që bizneset dhe entet publike kanë në formën e kontributeve të papaguara për punonjësit./Monitor/