Konferencë shkencore në ISKK: Ligjshmëria gjatë regjimit komunist!
Sot nisi punimet konferenca shkencore “Ligjshmëria gjatë regjimit komunist në Shqipëri 1944-1990″, e organizuar nga Instituti i Studimeve për Krimet dhe Pasojat e Komunizmit, ISKK.
Në seancën parë, Drejtori i ISKK, Dr.Çelo Hoxha trajtoi çështjet e konstruktit ligjor të dikaturës komuniste. Organizimi institucional i pushtetit dhe marrëdhëniet ndër institucionale në praktikë nuk përputheshin me formën e organizimit dhe marrëdhëniet që përcaktonte kushtetuta dhe ligjet e tjera, tha ai, dhe bazuar në kushtetutë, të paktën në periudhën 1946-1976, forma e shtetit shqiptar ishte demokraci përfaqësuese, ndërsa në realitet ishte diktaturë, e kontrolluar nga PPSH, e cila ishte një organ jo kushtetues dhe as e regjistruar si parti politike në përputhje me ligjin nr. 370, 6 dhjetor 1946, për krijimin e partive politike.
Dr.Engjëll Likmeta kishte në fokus të ligjëratës së tij mendimin juridik në fushën e të drejtës penale gjatë regjimit komunist. Ai trajtoi çështje si karakteristikat kryesore të legjislacionit penal, kualifikimi i veprave penale, kuptimi i viktimës sipas normave penale, veçantitë që karakterizonin mbrojtjen e viktimës sipas veprave penale, të drejtat e viktimave sipas kësaj të drejte, etj.
Mbi spekulimet ligjore që bëheshin gjatë regjimit komunist për dënimin dhe ekzekutimin e kundërshtarëve politikë të regjimit foli juristi Alfred Duka. Si ilustrim ai tarjtoi rastin e ekzekutimit të Dom Shtjefën Kurtit dhe dënimin me burg të ing. Nikollë Skana.
Seanca e dytë filloi me analizën e Dr.Afrim Krasniqi mbi lishgjmërinë në dy ekstremet kohore të regjimit komunist, vitet 1945 dhe 1990. Kushtetutat dhe konceptet kushtetuese, sipas Dr.Krasniqit, nuk kanë qenë burime referimi dhe as kanë pasur rol thelbësor në vendimmarrjet më të rëndësishme mbi sistemin qeverisës. Ato janë përdorur si instrumente apo alibi në funksion të nevojave politike të kohës, duke ushqyer modelin e një shoqërie dhe klase politike të dominuar nga koncepte minimaliste të kulturës juridike e kushtetuese, si dhe duke imponuar konceptet ideologjike dhe kultin e individit si koncepte udhëheqëse për shtetin e shoqërinë.
Dr.Erind Mërkuri ofroi një analizë të modeleve të kontrollit kushtetues në Shqipëri, qasjen e regjimit komunist, si dhe modelin kushtetues që regjimi zgjodhi. Sipa tij, vendimarrja e disa organeve shtetërore dhe gjyqësore tregojnë për një formë jo shumë të zhvilluar të ushtrimit të kontrollit kushtetues.
Në seancën e tretë, Dr.Ardian Elezi trajtoi çështjen e luftës së klasave, format e saj, si dhe mekanizmat dhe instrumentat që u përdorën për realizimin e saj.
Legjitimiteti i regjimit komunist ishte i rremë. Ky konkluzion i Dr.Erjon Dervishit u shoqërua edhe me argumente mbi shkaqet e mbështetjes që federata “Vatra” i dha regjimit komunist, sidomos Fan Noli, në fillimet e tij.
Historiani Xhafer Sadiku foli mbi ligjshmërinë e kolektivizimit të bujqësisë dhe luftën kundër kulakëve. Sipas tij, kolektivizimi i bujqësisë ishte grabitja nga ana e shtetit e pronave të fshatarëve, të cilat ua kishte njohur vet me dhënien e tokës në pronësi, në përfundim të Reformës Agrare.
Çështja e statusit të pronësisë mbi tokën në Shqipëri dhe në vendet komuniste të Evropës Lindore u trajtua nga Prof.Ass.Dr.Florian Bjanku.
Konferenca vazhdon punimet nesër me Dr.Hasan Bellon i cili Seancën e katërt pritet ta hap me trajtimin e marrëdhënieve juridike të komuniteteve fetare me shtetin komunist shqiptar.
