KUJDES! Nesër Ballkani pa roaming por jo edhe pa kleçka…

Nesër, më 1 korrik, nisë epoka e komunikimit pa roaming në rajonin e Ballkanit Perëndimor por nuk është përjashtuar dhe epoak e kleçkave që vetëm ballkanasit dinë ti qendisin në Marrëveshje. Jas si e sqarojnë aplikimin e këtij komunikimi pa roaming Autoritetet rregullatore në Shqipëri dhe Kosovë, përkatësisht AKEP dhe AKREP.

Rregullorja e AKEP dhe metodologjia e vlerësimit 

Përdoruesit e telefonisë celulare në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi, Maqedoni të Veriut, Serbi dhe Bosnje-Hercegovinë do të mund të komunikojnë gjatë udhëtimeve në vendet e tjera, të përfshirë në marrëveshje, pa kosto shtesë dhe me të njëjtat tarifa të planit kombëtar përkatës.

Ky proces, raporton Revista Monitor, nisi në mesin e vitit 2019, me uljen e përshkallëzuar të tarifave roaming, me dy etapa, deri në heqjen e plotë të tyre, duke filluar nga 1 korriku 2021. Heqja e tarifave roaming do të lehtësojë komunikimin në lëvizjet e punës dhe turizmit të shtetasve brenda rajonit. Procesi u mundësua falë një marrëveshjeje rajonale të nënshkruar nga vendet e rajonit në vitin 2019, me ndërmjetësimin e komisioneres së Bashkimit Europian për ekonominë dhe shoqërinë dixhitale, Mariya Gabriel. Heqja e tarifave roaming u bë në modelin e ndjekur më parë nga Bashkimi Europian, që prej qershorit të vitit 2017.

Në fillim të këtij muaji, Këshilli Drejtues i AKEP miratoi edhe rregulloren që i hap rrugën heqjes përfundimtare të këtyre tarifave. Rregullorja përcakton se operatorët celularë duhet të ofrojnë shërbime të rregulluara roaming me pakicë, sipas çmimeve përkatëse brenda vendit për pajtimtarët e tyre, të cilët zakonisht janë rezidentë në Shqipëri, në kohën që ata udhëtojnë në vendet e Ballkanit Perëndimor. Kjo vlen edhe për njësitë e komunikimit të paketave ofertë, që përdoruesit do të vazhdojnë t’i përdorin lirisht edhe në roaming.

Megjithëse nga 1 korriku tarifat roaming në Ballkanin Perëndimor do të hiqen, rregullorja lë sidoqoftë hapësira që operatorët të mund të kërkojnë vendosjen e tarifave shtesë, në rastet kur ata nuk janë në gjendje të mbulojnë kostot, gjë që sjell si pasojë dëmtimin e qëndrueshmërisë së tarifimit të shërbimeve brenda vendit.

Rregullorja e AKEP përcakton edhe metodologjinë e vlerësimit në rastet kur operatorët celularë mund të kërkojnë zbatimin e një tarife shtesë në roaming. AKEP mund të pranojë vendosjen e një tarife shtesë në roaming vetëm në rastet kur humbjet në roaming tejkalojnë 3% të fitimet nga shërbimet celulare të operatorit aplikues.

Megjithatë, edhe kur provohet një diferencë e tillë, AKEP mund ta refuzojë aplikimin për tarifë roaming shtesë. Kjo mund të ndodhë kur operatori është pjesë e një grupi biznesi dhe ka prova të transferimit të brendshëm të çmimit në favor të filialeve të tjerë të grupit brenda Ballkanit Perëndimor, veçanërisht në funksion të disbalancave të konsiderueshme të tarifave të shitjes me shumicë të zbatuara brenda grupit. Gjithashtu, kërkesa për tarifa shtesë do të refuzohet kur shkalla e konkurrencës në tregun brenda vendit krijon hapësira për të përballuar marzhet e reduktuara, ose kur zbatimi i një politike më kufizuese të përdorimit të drejtë do të ulte marzhin neto të shitjes me pakicë në roaming në më pak se 3%.

Në rrethana të jashtëzakonshme, kur një operator ka një marzh negativ të shërbimeve celulare dhe një marzh neto negativ të shitjes me pakicë të roaming, Monitor sqaron se AKEP mund të autorizojë aplikimin e një tarife shtesë për shërbimet e rregulluara të roaming.

Shërbimet e internetit nuk përfshihen në heqjen e tarifave të roamingut

Qytetarët e Kosovës gjatë qëndrimit në njërin nga gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor, nga 1 korriku i këtij viti, nuk do të paguajnë asnjë pagesë shtesë për thirrjet e realizuara telefonike dhe mesazhet e pranuara e të dërguara, thotë Nazim Rahimi, kryetar i Bordit të Autoritetit Rregullativ të Komunikimeve Elektronike dhe Postare, ARKEP. Sa i përket shfrytëzimit të internetit, priten pako me çmime të volitshme.

Tarifat e roamingut i referohen shërbimeve që qytetarët shfrytëzojnë në një shtet tjetër, nga qendra e operatorit të telefonisë celulare ku janë të regjistruar.

“Roamingu ka të bëjë me çështjen e zërit. Nuk do të aplikohet tarifë shtesë nëse një qytetar i Republikës se Kosovës, konsumatorë i ndonjërit nga operatorët e telekomunikacionit që operojnë në Kosovë, do të telefonojë nga ndonjë operatorë që vepron në Ballkanin Perëndimor. Me fjalë të tjera, një qytetar i Republikës se Kosovës, që ka kartë të konsumatorit të Valas, nga Shqipëria do të telefonojë në Kosovë me pako të njëjtë sikurse që është në Kosovë,” tha Rrahimi për RFE duke shtuar se kjo vlen edhe për operatorët tjerë mobilë në Kosovë.

Sipas tarifave të publikuara në web-faqen e Valas dhe Telekomit të Kosovës, konsumatorët e kësaj kompanie, për çdo minutë thirrje telefonike brenda operatorit të njëjtë, paguajnë 13 centë, ndërkaq dërgimi i mesazheve kushton 6 centë. Aktualisht, tarifat shtesë për shërbimet roaming për thirrje të realizuara për 1 minutë janë 5 centë, kurse për një mesazh (sms) 2 centë.

Pula: Operatorët do të krijojnë pako atraktive

Shqiprim Pula, ish-anëtar i bordit të ARKEP-it, tha se nga 1 korriku, operatorët e telefonisë celulare në gjithë rajoni, mund të paraqesin në treg dy lloje pakosh, pako që mund të përdoren nga përdoruesit vendorë dhe pako roaming-u që mund të përdoren brenda vendeve nënshkruese të marrëveshjes së roamingut. Por, sipas tij, është obligative që operatorët të informojnë konsumatorët për përmbajtjen e këtyre pakove.

“Për këtë, operatorët duhet të ndërmarrin një lloj fushate edukuese. Konsumatori duhet të njoftohet në detaje për jetësimin e kësaj marrëveshjeje dhe për të drejtat e tyre që mund të shfrytëzojë pakot që krijohen dhe ofrohen nga operatorët karshi përdoruesve të tyre. Këtë duhet ta kenë obligative sepse shumë konsumatorë nuk janë në dijeni mbi metodologjinë që mund të ofrohet nga ana e operatorëve se si të shfrytëzohet nga ana e tyre,” thekson Pula.

Me marrëveshjen e roamingut, Pula thotë se fillimisht do të fitojë qytetari, sidomos ai i cili lëvizë shpesh nga një vend në vendin tjetër për arsye të ndryshme.

Nazim Rrahimi nga ARKEP thekson se operatorët e telefonisë celulare do të përgatisin pako atraktive të internetit, me çmime të volitshme.

“Kjo është çështje e operatorëve se çfarë pakosh do të përgatisin ata. Por, ne kemi informacione se ata do përgatisin pako atraktive, që do të jenë në dobi të qytetarëve të cilët do t’i shfrytëzojnë në vende e Ballkanit Perëndimor. Është fjala për pako interneti sepse çështja e telefonisë është zgjidhur,” sqaron Rrahimi.

ARKEP tashmë ka njoftuar për miratimin e Rregullores për zbatimin e politikës së përdorimit të drejtë dhe metodologjinë e vlerësimit të qëndrueshmërisë së heqjes së tarifave të roamingut. Në këtë rregullore, raporton RFE, thuhet se “obligohen operatorët e telefonisë celulare në Republikën e Kosovës që të ofrojnë shërbimet me pakicë të rregulluara të roamingut sipas çmimit të aplikuar në nivel kombëtar për parapaguesit e tij, të cilët zakonisht janë rezidentë ose kanë lidhje të qëndrueshme”.

Pikërisht më 1 korrik 2021, kur pritet të eliminohen tarifat për shërbimet e roamingut në vendet e Ballkanit Perëndimor, do të nisin bisedimet për të arritur marrëveshje të njëjtë edhe me vendet e Bashkimit Evropian, ka sqaruar më herët përmes rrjetit social Facebook, Sekretarja e Përgjithshme e Këshillit për Bashkëpunim Rajonal, RCC, Majlinda Bregu.

Faza e parë e zbatimit të marrëveshjes për roaming mes vendeve të Ballkanit Perëndimor ka filluar në vitin 2019, ku ka pasur një ulje të çmimeve deri në 80 për qind, kurse faza e dytë, apo eliminimi i tërësishëm i tarifave, është paralajmëruar se do të zbatohet më 1 korrik 2021.

Heqjen e tarifave të telekomunikimit për vendet e Ballkanit Perëndimor e ka kërkuar Bashkimi Evropian, si formë lehtësimi për komunikimet ndërmjet qytetarëve.

Tarifat për roaming do të eliminohen në bazë të marrëveshjes së roamingut mes vendeve të Ballkanit Perëndimor, Kosovë, Shqipëri, Maqedoni e Veriut, Mal të Zi, Bosnje Hercegovinë dhe Serbi. Kjo marrëveshje ishte arritur në prill të vitit 2018, në samitin e parë digjital të mbajtur në Shkup. Zbatimi i kësaj marrëveshjeje është paraparë të bëhet në dy faza.