Kur 1+1 nuk bëjnë 2

nga Lutfi Dervishi

Kur shkon në qendrën e votimit, ti mendon se vota jote ka të njëjtën peshë si e çdo qytetari tjetër, një votë, një zë. Por në realitet, në Shqipëri kjo matematikë demokratike shpesh duket më shumë si një ekuacion me shumë të panjohura.

Partia Socialiste, psh, mund të marrë një mandat me vetëm 9 mijë vota në disa zona, ndërsa një koalicion si “Nisma Shqipëria Behet” me 70 mijë vota merr po një mandat.

Imagjino të jesh në një garë vrapimi, por për disa, vija e finishit është 9 kilometra larg, ndërsa për të tjerët 70 km.

Madje në teori, edhe nëse ke 100 mijë vota, mund të përfundosh pa asnjë mandat , sepse votat e tua nuk janë përqendruar aty ku “duhet”.

Ky është efekti i një sistemi elektoral që kombinon proporcionalitetin me ndarjen territoriale, duke favorizuar partitë që kanë bastione dhe llogari të qartë në disa qarqe, ndërsa penalizon ato që kanë mbështetje në të gjithë vendin.

Pra, ndonëse të gjithë u futën në lojë me një fletë votimi në dorë, disa përfunduan me mandate, disa me Noc Rrokun.

Me këtë sistem nuk mjafton të fitosh zemrat dhe mendjet e votuesve, duhet të gjesh edhe “kodin” e duhur për të prodhuar mandate.

Siç do të thoshte George Orwell: në Shqipëri, votat janë të barabarta, por disa janë më të barabarta se të tjerat.