Kush po e pengon integrimin, Rama apo Basha…

Më 28 qershor Këshilli i Bashkimit Europian pritet të marrë vendimin për hapjen ose jot ë negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë.

Vendimi duhet të jetë unanim, çka do të thotë se nëse edhe një vend kundërston hapjen e negociatave, atëherë proçesi ndalet.

E ndërsa mes vendeve europiane ka qëndrime pro dhe kundër, nga Gjermania përmes ministrit të Jashtëm është artikuluar idea për një hapje të negociatave me kusht, një formulë kjo pak a shumë e ngajshme me mënyrën sesi është vepruar me Turqinë rreth 13 vite më parë.

Komisioni Europian ka propozuar në raport progresin e fundit të tij hapjen e negociatave pa kushte, duke vënë theksin në hapat që ka ndjekur Shqipëria në këtë proçes, veçanërisht përsa i takon reformës në drejtësi.

Palët politike në qeveri dhe opozitë kanë akuzuar njëra-tjetrën lidhur me pengesat që mund të krijohen në proçes. Kryeministri Edi Rama ka drejtuar shigjetat nga opozita duke e akuzuar si pengesën kryesore, ndërsa ajo akuzon Qeverinë dhe Ramën për të njëjtën gjë.

Por çfarë ka ndodhur në Shqipëri lidhur me këtë proçes? Kush po e pengon integrimin referuar edhe akuzave të ndërsjellëta.

Pafrike.al po rendit disa nga faktet që tregojnë se kush po e dëmton proçesin në mënyrë direkte ose jo.

E vetmja gjë për të cilën mund ta akuzosh opozitën, nëse qenka gabim, është ajo se paska denoncuar atë që në fakt një Kryeministër i përgjegjshëm nuk duhej ta mendonte dhe jo më ta lejonte të ndodhte.

Dhe po të dëgjosh ato që diplomatët e huaj në Tiranë apo jashtë, tregojnë për atë ç’ka ndodh në Shqipëri, denoncimet e opozitës të duken si limonata.

Nëse bëhet një krahasim mes dy kohëve për të njëjtën çështje, hapjen e negociatave, atë kur Rama ishte në opozitë dhe sot që është në pushtet, opozita e drejtuar nga Lulzim Basha, është shumë hapa pas krahasuar me atë të Edi Ramës në ‘strategjinë e bllokimit’. Dhe për këtë ai mund të quhet i dështuar.

Rama në atë kohë ndërkombëtarizoi zgjedhjen e një Kryetari Këshilli Qarku, që rrezik as emrin nuk ia dinte, thjesht dhe vetëm për të treguar se Shqipëria nuk meritonte hapje negociatash. Ndërsa sot është po i njëjti që lejoi me vetëdije ose jo, fenomenet që renditen si pengesa kryesore në integrim.

Nga tre vendet skeptike, Holanda, Franca dhe Gjermania janë vendosur pikat mbi “I”, duke identifikuar edhe problemet që ka Shqipëria dhe që më 28 qershor, në samitin e BE-së, mund të renditen në listën ose të shkaqeve për mos hapjen e negociatave, ose të kushteve që duhen plotësuar.

Së pari korrupsioni, droga dhe lufta ndaj krimit, janë renditur si shqetësimet kryesore. Për të treja çështjet përgjegjësia bie mbi qeverinë, e cila duket se nuk ka pasur dhe nuk ka një strategji të mirëfilltë për të luftuar tre problemet që cënojnë sigurinë jo vetëm në Shqipëri, por edhe në vendet e BE-së.

Shqipëria u kthye në një vend kryesor për prodhimin dhe eksportimin e lëndës narkotike, kanabis sativa, madje edhe sot raportohet mbi sasinë e madhe që kapet ose brenda territorit ashtu edhe në vendet fqinje, Itali apo Greqi.

Korrupsioni në tendera dhe konçensione, përqëndrimi i parave publike në duart e firmave apo kompanive që konsiderohen si kliente të zyrtarëve në pushtet, qofshin të zgjedhur apo të emëruar, tregon se qeveria nuk ka një vullnet për të vendosur një standard që mund të ketë lidhje me BE-në, por mbajtjen dhe fuqizimin e një standardi të cilin shqiptarët e njohin mirë dhe partnerëve strategjikë të Shqipërisë, BE dhe SHBA, i ka ardhur në majë të hundës.

Sot kemi një parlament të dekriminalizuar, jo për meritë të Ramës, i cili çuditërisht e kriminalizoi duke qenë Kryeministër, por për meritë të Lulzim Bashës, që drejtoi një proces në dukje të pamundur, por që sot vlerësimet shkojnë për të.

Mungesa e shtetit ligjor dhe mospërballja me drejtësinë e zyrtarëve të lartë, është një tjetër pengesë. Saimir Tahiri, ish-ministër i Brendshëm, i hetuar dhe akuzuar për lidhjet me trafikun e drogës, u mor në mbrojtje nga mazhoranca socialiste e drejtuar nga Kryeministri Edi Rama, në një kohë kur Prokuroria e Krimeve të Rënda kërkoi arrestimin e tij. Arrestimi nuk ndodhi, Tahiri u mbrojt, dhe çështja e hetimit për të ka hyrë në një rutinë, edhe pse nuk kanë munguar deklaratat publike të diplomatëve të akredituar në Tiranë se prisnin një hetim dhe gjykim të paanshëm.

Çështja Tahiri u përfshi në debatet që Rama pati me një grup deputetësh të Bundestagut në Berlin, nga ku u dëshmua se Kryeministri dhe mazhoranca që ai drejtonte nuk kishin vullnet për të lejuar një hetim të plotë, ashtu sikundër mund të ndodhte në çdo vend të BE-së, ku Shqipëria kërkon të anëtarësohet.
Sikur të mos mjaftonte çështja Tahiri, edhe pasardhësi i tij në Ministrinë e Brendshme, Fatmir Xhafaj, u vu nën akuza për shkak të vëllait të tij, Agron Xhafaj, i dënuar në Itali për trafik narkotikësh. Për shumë muaj, Xhafaj u akuzua se nuk kishte lejuar ekstradimin e të vëllait, ndërsa opozita artikuloi akuza të forta se ai vijonte të drejtonte trafikun e drogës në Vlorë. Si rezultat i presionit të opozitës, ndoshta edhe atij ndërkombëtar, veçanërisht deklarimeve që vinin nga politikanë të rëndësishëm gjerman, një ditë të bukur, Agron Xhafaj, vendosi të udhëtonte drejt Italisë për të shlyer dënimin e dhënë nga drejtësia italiane.

Për të dy ministrat e Brendshëm, Tahirin apo Xhafajn, Kryeministri Rama nuk mund t’i shmanget përgjegjësisë politike, pasi qoftë edhe duke iu referuar dokumentit themeltar të shtetit, Kushtetutës, kabineti qeveritar është në tagrin e Kryeministrit.

Çështja e zgjedhjeve, pikë së pari ka të bëjë me vullnetin e një qeverie për të pranuar rregulla loje të pranueshme ndërkombëtarisht. Së paku në zgjedhjet e fundit, Rama dëshmoi se nuk ka lidhje me këto rregulla, aq më tepër kur ka një akuzë konkrete për përdorimin e parave që burojnë nga aktivitetet e paligjshme, si droga, për blerjen e votive dhe dhunimin e vullnetit të zgjedhëvse. Ndaj dhe sot reforma zgjedhore dhe dhënia fund e fenomeneve që deformojnë votën, është një nga kushtet që përmendet për hapjen e negociatave.

Madje edhe për të vetmen pikë ku Shqipëria merr një vlerësim pozitiv, reforma në drejtësi, sërisht duket dora e Kryeministrit Rama, që më tepër e futi në kaos proçesin sesa e ndihmoi atë. Zgjedhja e një Prokurori të Përgjithshëm, me status të përkohshëm, por me konpetenca të plota, me vetëm 69 vota, në rastin më të mirë çoi në humbjen e besimit tek Institucioni i Prokurorisë, ndërsa në atë më të keq, në kapjen e saj nga Prokuroria.

Ngjarjet që rrodhën pas zgjedhjes së Prokurores së Përkohshme të Përgjithshme (PPP), lëvizjet e drejtuesve të Prokurorisë së Krimeve të Rënda, dhe ngecja e hetimeve për shumë çështje ku rezultonin të përfshirë emra zyrtarësh apo të lidhur me to, të çon në dyshimin se gjithçka që u bë kishte për qëllim kapjen dhe jo reformimin e një institucioni që në 5 vjet nën drejtimin e Adriatik Llallës, tregoi se ishte në një gjumë më të thellë edhe se një ari në periudhën e dimrit.

Dhe kundrejt gjithë zallamahisë së ndodhur tentohet që i gjithë procesi të kthehet në një pazar që për një ‘Po’ në hapjen e negociatave, Shqipëria të kthehet në një qendër azilantësh nga zonat në konflikt. Në fakt edhe kjo ide, që duket se ka burimin tek Rama apo vartës të tij, më shumë krijon premisën për një tjetër përplasje në Shqipëri, sesa mund t’i shërbejë zgjidhjes së problemit, qoftë edhe Europian.