Kushtetuesja drejt Venecias/ Amicus curiae kishim! Shqipëria nuk ka amicum populi!

Gjykata Kushtetuese zhgënjeu me vendimin e saj të shumëpritur për zgjedhjet e 30 Qershorit të vitit 2019! Dhe, kur qytetarët e shprehën këtë zhgënjim, Gjykata Kushtetuese u mërzit dhe lëshoi një Deklaratë, ku i thotë popullit se kjo çështje është e një natyre unike dhe këshillimi me organe të specializuara u konsiderua i nevojshëm nga kjo Gjykatë. Kështu kërkoi amicus curiae nga Komisioni i Venecies!

Fillimisht duhet sqaruar se Gjykata Kushtetuese ekziston për këtë arsye, pra, për raste unike, që të mos lejoj shtetin kur bie në duart e halabakëve të kaloi në anarki. Amicus curiae dhe Komision të Venecias shqiptarët kishin edhe kur nuk kishin Gjykatë Kushtetuese ama ndodhi 30 Qershori sepse kishim President Ilir Metën dhe Kryeministër Edi Ramën.

Kjo dyshe që shkatërroi sistemin e drejtësisë në emër të Reformës në Drejtësi, prodhoi dhe një Denar Bibë që rrëzon Dekretin e Presidentit të Republikës me votim në KQZ si dhe një Kolegj Zgjedhor që nuk e njeh Dekretin e Presidentit vetëm pse Kryeministri Edi Rama këmbëngulte se zgjedhjet e 30 Qershorit do të vazhdojnë sipas planit, ndërsa akuzonte opozitën për shantazh politik.

Kaq gjë mund të sqaronte Gjykata Kushtetuese nëse kishte frikë pa amicus curiae ti thoshte dy fjalë si për Ramën ashtu dhe Metën që sot kanë prodhuar një pushtet lokal kriminal, që buron pikërisht nga 30 Qershori 2019!

Amicus curiae kishte në ligjin romak. Nga shekulli IX-të është aplikuar në drejtën angleze e më pas në shumicën e sistemeve të drejtësisë. Në këtë situatë në të cilën ndodhet Shqipëria, nuk kemi pse të çuditemi edhe me amicus curiae, siç ndodhi në Gjykatën Kushtetuese të SHBA në vitin 1821 kur e përdori avokati Henry Clay.

Sot shqiptarëve u duhet vetëm amicum populi sepse gjykatave nuk u besojnë qoftë dhe me amicus curiae, e meqë sistemi ynë i ka dhënë fjalën e fundit Gjykatës Kushtetuese, është ajo që shkurt e shqip duhet ta sqaroi se çfarë ka ndodhur dhe çfarë nuk duhet të ndodhë më si më 30 Qershor, në mënyrë që një ditë tjetër, një President që hatërohet me Kryeministrin të mos ketë mundësi që sërish ta hallkatë Gjykatën Kushtetuese, nëse në atë moment ka ky vend, dhe ka fatin të mos e ketë nëpër këmbë një Romana ose qoftë larg dhe Vlahutin!

Në fund, Gjykata Kushtetuese që ka frikë të jep vendime, nuk ka frikë të konstaton se debati i ditëve të fundit është jokonstruktiv, dhe jo vetëm që nuk i shërben kësaj klime besimi, por, përkundrazi, mund të perceptohet si përpjekje për ta përfshirë atë në debate me ngjyrime politike, të veshura nën petkun e diskurseve juridike për të paragjykuar vendimmarrjen e saj në lidhje me themelin e çështjes dhe si ndërhyrje në pavarësinë e saj.

Pra, kjo Gjykatë Kushtetuese jo vetëm që nuk din të jap Vendim por as edhe një Deklaratë të vetme për të cilën nuk e detyroi njeri!

Sot, Gjykata Kushtetuese duhet ka ketë qartë se nuk zhgënjeu por dështoi!

Cili do që të jetë vendimi i Gjykatës Kushtetuese, meqë sot mund të komentohet pa u dhënë, politikë ose jo, kjo Gjykatë duhet ta kuptoj se tashmë nuk është më vendim i saj!

Gjykata Kushtetuese e humbi rastin të tregoj se është aty për të mbrojtur Kushtetutën dhe rendin kushtetues të Shqipërisë, e meqë ju dha rasti edhe veten e vetë; Sepse, tashmë përveç atësisë kanë dhe mbiemrin e Ilir Metës ose Edi Ramës, dhe kjo damkë, jo me fajin e popullit, do të vazhdojë ti përndjekë përderisa vetë ata, pa pyetur Ramën përkatësisht Metën, nuk mund ta gjykojnë edhe një çështje si 30 Qershori 2019, kur ra shteti dhe Presidenti i saj!

Reagimi i Gjykatës Kushtetuese:

Gjykata Kushtetuese ka ndjekur diskutimet që ka ngjallur vendimmarrja e saj e datës 23.06.2021 për të kërkuar amicus curia nga Komisioni i Venecies për shqyrtimin e çështjes mbi procesin zgjedhor të datës 30.06.2019.

Gjykata Kushtetuese, duke shprehur shqetësimin e saj rreth keqinterpretimeve dhe keqinformimit në lidhje me këtë vendimmarrje, ndjen për detyrë institucionale të informojë sa më poshtë vijon.

Ky vendim është i ndërmjetëm dhe mbështetet në nenin 44/b të ligjit nr. 8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i shtuar në kuadër të ndryshimeve të reformës në drejtësi.

Objekti dhe çështjet për të cilat u vendos të kërkohet ky opinion janë të ndryshme nga çështjet e trajtuara në opinionet e mëparshme të Komisionit të Venecies, të cilat Gjykata Kushtetuese pa dyshim i mban gjithmonë në konsideratë. Për më tepër, në morinë e çështjeve të trajtuara që nga rifunksionimi i Gjykatës Kushtetuese, ky është rasti i vetëm që ajo po e përdor këtë instrument.

Gjykata Kushtetuese i është drejtuar edhe më parë Komisionit të Venecies, si një organ i specializuar i Këshillit të Evropës me ekspertizë të thelluar në të drejtën kushtetuese dhe me një kontribut të çmuar në veprimtarinë e kësaj Gjykate në çështjet me rëndësi të veçantë.

Çështja mbi procesin zgjedhor të datës 30.06.2019 është e një natyre unike dhe këshillimi me organe të specializuara u konsiderua i nevojshëm nga kjo Gjykatë.

Gjykata Kushtetuese, në deklaratën e saj të fundit për mediet, ka theksuar rëndësinë e respektimit të pakushtëzuar të vendimeve të saj dhe ka shprehur besimin se ushtrimi i veprimtarisë të kësaj Gjykate në një klimë besimi nga kushdo do t’i shërbente forcimit të autoritetit të saj si organ kushtetues i pavarur.

Gjykata konstaton se debati jokonstruktiv i ditëve të fundit jo vetëm që nuk i shërben kësaj klime besimi, por, përkundrazi, mund të perceptohet si përpjekje për ta përfshirë atë në debate me ngjyrime politike, të veshura nën petkun e diskurseve juridike për të paragjykuar vendimmarrjen e saj në lidhje me themelin e çështjes dhe si ndërhyrje në pavarësinë e saj.