Lufta e Europës kundër emigracionit

Frika e Europës nga emigrantët mbizotëron politikën e saj të jashtme. Tregtia, ndihma dhe vizat për vendet e varfra, po kushtëzohen gjithnjë e më shumë nga ndihma për të frenuar emigracionin, shkruan The Economist

Kur pyeten nëse sjellja e shteteve europiane në të kaluarën perandorake mund t’u japë të drejtë për kompensim ish-kolonive të tyre, europianët parapëlqejnë të ndryshojnë temë, duke vënë në dukje buxhetet bujare të vendeve të tyre për ndihma jashtë shtetit.

Është e vërtetë se kontinenti është shtëpia e disa prej programeve më të mëdha të ndihmës së huaj në botë; madje, disa anëtarë të Bashkimit Europian përmbushin aspiratën që shtetet e pasura duhet të shpenzojnë 0.7% të të ardhurave kombëtare për zbutjen e varfërisë globale.

Por kushdo që gjen ngushëllim në lajmet për ndërtimin e shkollave të reja apo instalimin e sistemeve të vaditjes në vendet e varfra, duhet të vështrojë pak më nga afër, për të kuptuar se kush po ndihmohet në të vërtetë.

Në vitet e fundit, Holanda duket se ka gjetur një recetë të re për “bujarinë” e saj: një pjesë e kostos së pritjes së azilkërkuesve në tokën holandeze, tani do të paguhet nga buxheti i ndihmës i Ministrisë së Jashtme.

Shumë veta kanë protestuar ndaj kësaj mase, e cila në fakt do të shteronte fondet e ndihmave për jashtë. Mbështetësit e së djathtës politike thonë se ka pak rëndësi nëse një afgan ndihmohet në Herat apo në Hagë, gjithsesi është një i huaj.

Përçarja

Një përçarje ka qenë prej kohësh e dukshme. Nga njëra anë, emigracioni i paligjshëm shihet si një problem i madh dhe politikanët e dinë se “ndalimi i gomoneve” (një masë e rreptë për të frenuar ardhjet e reja), do t’i mbajë ata në pushtet.

Nga ana tjetër, europianët e shohin veten si një forcë pozitive dhe bujare në botë, që kryen me kënaqësi shkëmbime tregtare dhe diplomatike me vendet e largëta. Për dekada të tëra, dy botët u mbajtën të ndara.

Policët merrnin urdhra për të ngritur gardhe me qëllim për të mbajtur emigrantët jashtë, ndërsa diplomatët, zyrtarët e tregtisë dhe specialistët e zhvillimit, derdhnin para, vaksina dhe marrëveshje tregtare, për vendet nga vinin refugjatët.

Me rritjen e emigracionit në vitet 2015-2016 dhe rritjen e mbërritjeve të paligjshme në kohët e fundit, Europa ka vendosur se ndalimi i gomoneve ka më shumë rëndësi sesa të qenët bujar me të tjerët, për hir të moralitetit. Politika e jashtme po përqendrohet në synimin për të mbajtur të ulët numrin e emigrantëve.

Një sërë ligjesh të BE-së, që do të miratohen në prill, kërkojnë një “qasje gjithëpërfshirëse” për trajtimin e emigracionit, pra, një qasje që përfshin trysninë ndaj qeverive të huaja për të siguruar që më pak shtetas të tyre të vijnë në mënyrë të jashtëligjshme në Europë. Në shumë drejtime, këto ligje thjesht do të zyrtarizojnë një taktikë që është bërë normë në vitet e fundit.

ë 17 mars, BE-ja ra dakord që të japë mbi 5 miliardë euro (5.4 miliardë dollarë) grante dhe hua për Egjiptin, një shtet me një vijë bregdetare mesdhetare, me kusht që ky i fundit të kontrollojë kufijtë e vet në mënyrë më efektive. Si shabllone shërbeu një marrëveshje që ishte lidhur me Turqinë në vitin 2006 dhe një me Tunizinë vitin e kaluar.

Pritet të lidhen edhe marrëveshje të tjera në të ardhmen. Qëllimi i tyre është i qartë: që të ndihmojnë në frenimin e fluksit të njerëzve drejt Europës.

Mund t’u ofrohet edhe më tepër para atyre shteteve që mund të ndihmojnë shumë për të zbutur problemin e emigracionit të BE-së, për shembull Turqisë, që shpesh mirëpret sirianë të cilët më pas përfundojnë në Gjermani.

Edhe shtetet shumë larg brigjeve të Europës po detyrohen të ndihmojnë në uljen e numrit të emigrantëve. Çdo vit, rreth 400,000 të huaj urdhërohen të largohen nga BE-ja, shpesh pasi kanë mbërritur në mënyrë të paligjshme dhe nuk kanë arritur të bindin një nga 27 shtetet anëtare se kanë të drejtën e statusit si refugjat.

Më pak se një e katërta e tyre deportohen, shpesh për shkak se vendet e tyre të origjinës, si Bangladeshi, Algjeria apo Nigeria, nuk pranojnë t’i marrin përsëri.

(Vendasit në shtetet e varfra krenohen që kanë të afërm në shtete të pasura, që u dërgojnë atyre remitanca, edhe pse punojnë në mënyrë të paligjshme.) Rregullat e reja të BE-së parashikojnë një dëbim më të shpejtë për të ardhurit nga ato vende, shtetasit e të cilëve rrallëherë përfitojnë statusin si refugjat.

Kjo kërkon një rrip transportues efektiv për të dëbuar ata që konsiderohen si emigrantë ekonomikë dhe këtu ndihma e qeverive të huaja është thelbësore. Prandaj, marrëveshjet e reja diplomatike janë të llojit, “na ndihmoni, ose përndryshe do të keni pasoja”.

Sipas qasjes së re të BE-së, qeveritë që nuk pranojnë të marrin mbrapsht qytetarët e tyre, mund të ndëshkohen. Një sanksion është që të bëhet më e vështirë që njerëzit në këto vende të marrin viza për në shtetet e BE-së. Një tjetër është shkurtimi i ndihmave financiare për zhvillim, një kërcënim që u bëhet vendeve si Etiopia.

Një skemë prej disa dekadash, që lejon rreth 60 shtetet më të varfra të botës të eksportojnë mallra në Europë pa tarifa ose me tarifa të ulëta (një masë kyçe për uljen e varfërisë), së shpejti mund të kushtëzohet nga kërkesa për frenimin e refugjatëve.

Me fjalë të tjera, “na ndihmoni me emigrimin ose do të përballeni me taksat e importit”.

Më ndihmo që të të ndihmoj

Kritikët thonë se vendosja e kushteve për ndihmën, tregtinë dhe vizat, është e pandërgjegjshme. “Europa po i vendos prioritetet e saj afatshkurtra të emigracionit, përpara nevojave të zhvillimit të disa prej vendeve më të varfra të botës”, thotë Nadine Biehler nga Instituti Gjerman për Çështjet Ndërkombëtare dhe të Sigurisë.

Marrëveshjet me vende si Egjipti dhe Tunizia janë gjithashtu jashtëzakonisht të shtrenjta. Ato ndihmojnë në mbajtjen në pushtet të njerëzve autokratë, që do të ngadalësojnë zhvillimin e vendeve të tyre. Kushtëzimi i ndihmës në këtë mënyrë është një shkelje e parimeve sipas të cilave, marrësit dhe jo donatorët, duhet të vendosin se ku shkojnë paratë.

Diplomatët ankohen se duke i kërcënuar vendet afrikane, më pas do të jetë e vështirë t’i bindësh të ndihmojnë Europën, për shembull, kur ajo kërkon vota kundër Rusisë në OKB.

Në një shtet ku populistët e krahut të djathtë po rriten në sondazhe, emigrimi është një prioritet politik dhe ndihma e huaj, jo. Europa po kalon nga “një epokë naiviteti, në një epokë sigurie”, sipas fjalëve të Margaritis Schinas, një komisioner europian për politikat e jashtme dhe të emigracionit.

Tipat diplomatikë të modës së vjetër, mendojnë se kjo është e gjitha transaksionale, por ata nuk mund të bëjnë shumë, veçse të ankohen nëpër gazeta. Pragmatistët në BE e kuptojnë mirë se krijimi i imazhit sikur po ndihmon me uljen e emigracionit, është një mënyrë e mirë për të mbajtur financim.

Ata paraqesin si skenar të mundshëm një “bashkëpunim” më të gjerë midis Europës dhe vendeve të varfra, ku emigrimi është vetëm një aspekt. Me fjalë të tjera, “do të vazhdojnë të ndërtohen ende shumë shkolla dhe sisteme vaditëse, për sa kohë që bëni atë që ju kërkojmë”./Përgatiti: Monitor/