Maqedonia e Veriut beson në marrëveshje të shpejtë me Bullgarinë

Maqedonia e Veriut ka paralajmëruar mundësinë e kapërcimit të dallimeve me Bullgarinë, e cila ka bllokuar nisjen e bisedimeve të anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Dy vendet, siç bëhet e ditur, kanë shkëmbyer dokumente dhe oferta për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve, por zyrtarisht nuk jepen detaje mbi përmbajtjen e tyre.

Kryeministri i Maqedonisë Veriut, Zoran Zaev, tha se dallimet mes dy shteteve mund të zgjidhen edhe nëse palët mbeten në qëndrimet e tyre.

“Nuk flasim për lëshime nga palët pasi ka mënyra për të zgjidhur dallimet. Sigurisht, e theksoj edhe një herë, jam i kënaqur që Bullgaria e njeh gjuhën dhe identitetin maqedonas dhe besoj se përmes atyre formulimeve zgjidhjet do të gjenden…besoj se do të tregojmë edhe një herë se jemi miq të shkëlqyeshëm,” tha Zaev duke mos përjashtuar mundësinë e një takimi me kryeministrin bullgar, Bojko Borisov deri në mbledhjen e radhës të Këshillin të ministrave të BE-së, që është paraparë të mbahet në muajin dhjetor.

Edhe kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti, në një debat televiziv tha se “është çështje kohe kur dy vendet do të kapërcejnë dallimet”, duke theksuar se “tani nuk është koha që të shpalosen para opinionit ofertat dhe dokumentet e shkëmbyera”.

Ndërkohë, Ministria e Punëve të Jashtme e Bullgarisë, për Radion Evropa e Lirë, ka bërë të ditur shkeljet, që sipas saj, Maqedonia e Veriut i ka bërë Marrëveshjes për fqinjësi të mirë, të arritur në vitin 2017.

“Devijimet nga formula për historinë dhe gjuhën, ngecja në punën e komisionit historik dhe ndërqeveritar, mbështetje për pretendimet për njohjen e pakicës maqedonase në Bullgari, gjuha e urrejtjes dhe pengesat për biznesin bullgar në Maqedoninë veriore”, janë disa nga shkeljet sipas Ministrisë së Jashtme të Bullgarisë.

Lidhur me gjuhën, Bullgaria konsideron se marrëveshja është shkelur me heqjen dorë nga e ashtuquajtura klauzolë gjuhësore në formate dhe dokumente ndërkombëtare. Sofja kërkon që të mos përmendet fare termi “gjuhë maqedonase”, por “gjuhë zyrtare e Maqedonisë së Veriut”.

Sa i përket historisë, Ministria e Jashtme e Bullgarisë pretendon se Shkupi ka ndryshuar marrëveshjen në këtë pjesë, duke e zëvendësuar termin “histori e përbashkët” në “histori e ndarë”. Ajo mbetet në pozicionet sa i përket gjuhës dhe identitetit maqedon, duke thënë se janë me “rrënjë bullgare”.

Profesori i historisë, Vllado Popovski, thotë se pretendimet e palës bullgare nuk janë gjë tjetër pos shantazh, meqë sipas tij, një komb dhe një gjuhë nuk mund të formohen brenda natës, siç pretendojnë zyrtarët bullgarë.

“Nuk mundet që ju sot të diskualifikoni një komb e një gjuhë, për të cilat kanë luftuar gjenerata të tëra. Është absurde të pretendoni se Maqedonia është tokë bullgare, apo se maqedonasit gjithmonë kanë qenë bullgarë, apo Stalini dhe Titoja e kanë formuar këtë shtet në vitet e 45-ta, kur pikërisht në atë kohë kemi gjeneratën e parë të revolucionarëve maqedonas që kanë luftuar për autonomi të Maqedonisë”, ka deklaruar Popovski në një debat kushtuar kontestit me Bullgarinë.

Ndërkohë, opozita maqedone, raporton RFE, ka vazhduar me fajësimin e qeverisë për bllokadën bullgare dhe për tradhti, të siç thonë, interesave nacionale maqedone.

“Të gjitha marrëveshjet e arritura kishin të bëjnë me heqje dorë nga interesat nacionale dhe e bënë në emër të Bashkimit Evropian dhe pas dështimit, tani flasin për plan B. Cili është ai plan B? Pse Maqedonia ndryshoi emrin kushtetues, që të marrë edhe një veto? Kjo qeveri është përgjegjëse për të gjitha dëmet që i janë shkaktuar vendit. Sikur Maqedonia vërtetë të kishte qeveri me vlera evropiane dhe jo të korruptuar, ne nuk do të kishin veto nga pala bullgare”, ka deklaruar Dimçe Arsovski, zëdhënës i VMRO-DPMNE-së.

Më 17 nëntor, Bullgaria zyrtarisht bllokoi nisjen e bisedimeve për anëtarësimin e Maqedonisë së Veriut në BE. Sofja vendosi veto për kornizën negociuese. Për kalimin e kësaj kornize duhej votë unanime nga të gjithë anëtarët e BE-së.