Ndikimi rus për Ballkanin jashtë BE-së

Rusia në vitet e fundit ka punuar shumë për të kthyer apo për të rritur ndikimin në Evropë, në përgjithësi dhe po ashtu edhe në Ballkanin Perëndimor, përfshirë edhe Kosovën, vlerësojnë njohësit e fushës së diplomacisë.

Ish-zëvendësministri i Punëve të Jashtme i Kosovës, Valon Murtezaj, profesor i Diplomacisë në Universitetin ISG (Shkolla Ndërkombëtare e Biznesit) në Paris, thotë se Rusia, në mënyrë specifike, synon që t’i dekurajojë vendet e Ballkanit Perëndimor në dy rrugë, të cilat i aspirojnë ato, anëtarësimin në NATO dhe anëtarësimin në Bashkimin Evropian.

Zëvendës-ndihmësi i sekretarit amerikan të Shtetit, Matthew Palmer, në një intervistë për RFE tha se “synimi i Shteteve të Bashkuara, i Bashkimit Evropian dhe i vendeve të rajonit është i njëjtë – përparimi. Por, ndikimit rus, në anën tjetër, më shumë i konvenon që në këto vende të ketë korrupsion dhe gjendje të paqëndrueshme”.

Palmer ka shtuar se Rusia, “dëshiron ta shohë rajonin të ndarë dhe me tensione” dhe se ajo “do të vazhdojë me veprimet e saj si deri më tash dhe me ndikim negativ”.

Ai ka përmendur rastin e Malit të Zi në vitin 2016, ku dy shtetas rusë, së bashku me disa të tjerë, kanë bërë komplot për të rrëzuar Qeverinë e Malit të Zi.

Murtezaj thotë se Rusia, në një masë të caktuar, ka arritur të shtrijë ndikimin edhe në disa nga vendet që janë anëtare të Bashkimit Evropian. Por, sipas tij, Ballkani Perëndimor është aktualisht një arenë e përplasjes ndërmjet Rusisë, në njërën anë, dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian, në anën tjetër.

“Pra, kemi një luftë të ftohtë të shekullit 21, me taktika të reja dhe teknologji të reja, të cilat po i përdor Rusia në këtë rajon. Rusia, në rajon, Serbinë e ka pasur partnerinkryesor lokal dhe në këtë kontekst kanë deklaruar që ‘ne nuk po kthehemi në Ballkan, sepse ne asnjëherë nuk kemi dalë nga Ballkani’”, thekson Murtezaj.

Sidoqoftë, njohësit fushës së diplomacisë theksojnë se është shumë e rëndësishme që Bashkimi Evropian të reagojë shpejt, në kuptimin e ndihmës për vendet e Ballkanin Perëndimorë, në mënyrë që këto vende të përshpejtojnë integrimet evropiane.

Shumë elemente që lidhen me strategjinë e politikës së jashtme të Rusisë, por edhe me praktikat që përdor ajo për të realizuar këtë strategji, sipas tyre vërehen edhe në realitetin politik të Kosovës.

Në fushën e ekonomisë, sipas autoriteteve të Kosovës, shtrirja e ndikimit rus, vjen kryesisht përmes Serbisë.

Në Bankën Qendrore të Kosovës nuk janë përditësuar të dhënat, por sipas shifrave të vitit 2016, investimet ruse në Kosovë kanë qenë rreth 2 milionë euro. Ndërkaq, vlera e importit të produkteve ruse në Kosovë, për vitin 2017, sipas të dhënave zyrtare, ka qenë rreth 7 milionë euro./RFE/