nga Ismet Toto
Fuqitë, pulset dhe enkurajimet për të vepruar në jetë duhet t’i gjejmë në mbrëndësirën t’onë.
Mbështetjen dhe gëzimin t’onë do t’a gjejmë në madhështinë dhe lumturinë e kolektivitetit Shqiptar.
Në çdo vepër, në çdo inisjativë t’onën duhet të kemi për bazë sinqeritetin.
Në formën më empirike këto janë tri nga urdhënimet q’imponon dogma e re Neoshqiptare. Këto janë tre blloke të mëdha prej mermeri të pastër, që bëjnë pjesë të ndërtesës së re që po ngrehin Shqiptarët e rij. Tre blloke të pa cënuarshëm, limpid në çdo pikëpamje.
Të mbështetur në këto tre parime t’amshuara, Neoshqiptarët udhëtojnë në rrugën e tyre të ndershme dhe të lumtur për të mbështëjellë në këtë frymë të re gjithçka është e mirë dhe e pastër midis Shqiptarëve. Për të krijuar nji elitë, një klasë drejtonjëse, të fuqishme, të njëjtë në mendime dhe ndjenja, për të punuar me shpirt e me zemër në ngrehjen e ndërtesës së re Shqiptare.
★ ★ ★
Ndërsa aty këtu dalën pyetje të trubullta nga defteri i ndonjë skeptiku mbi kuptimin e këtij besimi të ri, bota e jonë e vogël po e shikon çështëjen më objektivisht dhe vërsulet shpirtërisht të armatoset me këtë frymë ringjallëse dhe shpëtimtare për kolektivitetin t’onë.
Vërsulet me gjithë dëshirë se pse kjo dogmë e re nuk mbështetet në fallsitet të një Cagliostro-s, por bazohet në një vërtetësi t’amshuar.
Bazohet në blloke mermeri.
Të luajturit me fjalë, në se Shqiptarët janë neoshqiptarë të lindur ose jo dhe ç’duhet të bëjmë, është punë e skeptikëve, të njerëzve q’u mungon sinqeriteti, t’atyre që shpirtërisht janë të paralizuar. Këta janë të destinuarë të “dyshojnë” mbi çdo gjë, kurse na “besojmë”. Jemi “të bindur” se e mira dhe e drejta triumfojnë më në fund. Këtu qëndron ndryshimi midis nesh dhe t’atyre.
Është thënë dhe përsëritur se nuk janë emërat dhe titujt që shtojnë ose pakësojnë vleftën e nji njeriu, të nji institute ose të një organizate.
Emëri dhe titujt mbase janë për të tërhequr turmën. Ajo që ka rëndësi për botën intelektuale është vlefta dhe merita e substancës.
Neoshqiptarët, të cilët për gazin dhe lumturin e “Mëmës Shqipëri” në këto kohë janë shumuarë, kudo që të jenë ndjehen shok e vëllezër të një ideali. Këta nuk kanë veç se një të Madh. Tek ay pasqyrojnë idealin e tyre, se ay dijti në kohë rreziku të shpëtojë këtë popull dhe pa asnjë dyshim vetëm mëndja e atij gjeniale dhe syri i tij tejshikues do të mundë të çdukë pengimet që ka ky popull n’udhën e tij të ringjalljes. /“Rilindja e Arbënis”, 21 nëntor 1930/