Një ditë para nisjes së zbatimit të Marrëveshjes për dokumente, Serbia me njoftim në kufi
Një ditë para nisjes së zbatimit të Marrëveshjes së Kosovës dhe Serbisë për heqjen dorë nga lëshimi i dokumenteve për hyrje-dalje për qytetarët e tyre që kalojnë kufirin midis dy shteteve, Serbia ka vendosur në pikëkalime kufitare një njoftim.
Në pikëkalimin kufitar midis Kosovës dhe Serbisë, në Jarinjë, në anën e Serbisë, janë vendosur njoftime ku thuhet se me mundësimi i kalimit të kufirit me dokumente të identifikimit të lëshuara nga Kosova bëhet “për arsye krejtësisht praktike” që të bëhet më e lehtë liria e lëvizjes, bazuar në Marrëveshjen për lirinë e lëvizjes që palët arritën në dialogun e Brukselit më 2011.
“Kjo nuk mund të interpretohet si njohje e shpalljes së njëanshme të pavarësisë së Kosovës; nuk paragjykon përcaktimin e statusit final të Kosovës; nuk mund të interpretohet si heqje dorë nga Beogradi për të drejtat e dhëna nën Rezolutën 1244 të vitit 1999 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara,” thuhet në njoftimin e vendosur pranë pikave të kontrollit kufitar.
Më 27 gusht, Kosova dhe Serbia arritën marrëveshje për heqjen e lëshimit të dokumenteve për hyrje-dalje. Serbia për 11 vjet ka lëshuar dokumente të tilla për shtetasit e Kosovës me të hyrë në territorin e Serbisë. Këtë pjesë të Marrëveshjes së lirisë së lëvizjes së vitit 2011, Kosova e aplikoi vetëm për disa orë më 1 gusht.
Vendimi i Qeverisë së Kosovës për dokumentet për hyrje-dalje dhe ai për riregjistrimin e makinave me targa serbe, rriti tensionet midis Prishtinës dhe Beogradit, që kulmuan me vendosjen e barrikadave në veri të Kosovës më 31 korrik dhe 1 gusht.
Por, pasi serbët lokalë hoqën barrikadat pasditen e 1 gushtit, Qeveria e Kosovës u pajtua që të shtyjë zbatimin e dy vendimeve për 1 shtator.
Për këto dy vendime, Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, më 18 gusht u takuan në Bruksel, në kuadër të dialogut të ndërmjetësuar nga blloku evropian. Por, ky rund përfundoi pa marrëveshje.
Megjithatë, diplomatët e Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian shtuan përpjekjet e tyre për të bindur palët që të shmangin tensionet më 1 shtator.
Në këtë kuadër, Kosovën dhe Serbinë e vizituan i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, dhe i dërguari i BE-së për dialogun, Mirosllav Lajçak. Pak ditë pas vizitës së tyre në Prishtinë dhe Beograd, BE-ja njoftoi për marrëveshjen e arritur për dokumentet e udhëtimit.
Më 1 shtator pritet të hyjë në fuqi vendimi për riregjistrimin e makinave që kanë targa të lëshuara nga Serbia. Vlerësohet se në veri të Kosovës, të banuar me shumicë serbe, qarkullojnë 10.000 makina me targa me akronime të qyteteve të Kosovës – sikurse PR, PZ, KM, UR e të ngjashme – të cilat Kosova i konsideron të paligjshme.
Qeveria e Kosovës ka thënë se nga 1 shtatori deri më 31 tetor, qytetarët që kanë makina me targa të tilla do të mund t’i riregjistrojnë ato në targa RKS – Republika e Kosovës.
Serbia ka kërkuar që serbët në veri të Kosovës të përdorin targa KS – që kanë status neutral ndaj shtetësisë së Kosovës – por, kryeministri Kurti ka hedhur poshtë një propozim të tillë.
Vetë shefi i diplomacisë së BE-së, Josep Borrell, gjatë një interviste për RFE më 29 gusht, ka pranuar se çështja e targave është më e vështirë për t’u zgjidhur.
Në pyetjen nëse po shtyn përpara idenë për targa neutrale ndaj statusit, Borrell është shprehur se: “Jam duke nxitur diçka që mund ta pranojnë të dyja palët”./RFE/
