nga Ismet Toto
Në kryeartikullin e djeshëm thamë diçka mbi ish parlamentin, mbi frymën që sundonte në të dhe mbi ngjyrën e tij kryesore. Sot do të flasim pakëz për parlamentin e ardhëm.
Nga pikëpamja e “Diktaturës së Ndritur” parlamenti i ri duhet, pikë së pari, të ketë një ngjyrë të fortë patriotizmi aktiv. Nuk na hyjnë në punë nacionalistët e mirë e të urtë që s’janë në gjendje të veprojnë.
Sot është koha e nacionalistëve aktivë, e atyre që duan t’i bëjnë ndonjë shërbim vendit dhe që kanë edhe mundësitë për të bërë diçka. Për shëmbëll, një sasi e madhe e deputetëve të Turqisë kemaliste janë dijetarë, shkrimtarë, shkencëtarë e gazetarë, të cilët, përveç punëve të zakonshme në parlament, shkruajnë e botojnë libra, drejtojnë revista e gazeta, drejtojnë institucione të ndryshme kulturore e shoqërore, japin konferenca publike, japin mësime nëpër lice, gjimnaze e universitete, kujdesen për art, teatër e letërsi e për një tok aktivitetesh të tjera për lartësimin e vëndit.
Dhe gjithë këto punë i bëjnë pa shpërblime!
Me fjalë të tjera, Asambleja Kombëtare Turke, pikërisht si parlamenti italian dhe gjerman, është, si të themi, magjia e madhe në të cilën mbruhen të gjitha idetë dhe parimet e doktrinës së shpallur të parties, që drejton. Aty zien puna, aty rrihen mendimet brënda caqeve të doktrinës së prijsit, i cili, duke pasur të gjitha përgjegjësitë e historisë, ka edhe të gjitha pushtetet në dorë të vet.
Zgjedhjet tona të reja? Si do të bëhen? Cilët do të jenë tipat e rinj?
Nga pikëpamja e diktaturës së ndritur, siç thamë, supozohet kryesisht që dhomë e re të ketë një ngjyrë të fortë patriotizmi aktiv.
Në radhë të dytë duhet shumica e deputetëve të jenë profesionistë në degë të ndryshme. Për shëmbëll: 7-8 vetë nga juristët më të mirë që kemi, 7-8 vetë ekonomistë, grupe të vegjël ingjinerësh, agronomësh, dijetarësh e shkencëtarësh, shkrimtarësh, gazetarësh etj.
Me pak fjalë, kur të vejë në parlament një projekt, të bjerë në duar kompetentësh që dinë ç’thonë, ç’duan dhe ç’bëjnë. Kështu që pushteti ekzekutiv, qeveria, të ndihmohet në kthjellimin e problemeve të ndryshme që kërkon të zgjidhë.
Por ajo që është themelore nga pikëpamja e Diktaturës së Ndritur, është që në parlament të sundojë një frymë përparimtare në shkallën më të lartë. Që në atë parlament, kujdesi suprem të jetë për gjallërinë dhe interesat e turmëve të popullit.
Dhe që këto interesa të mbrohen, jo vetëm të shtytur nga britmë e çastit, bie fjala kur të dëgjohen ulërimët “S’ka misër, duam bukë” dhe hop qeveri e parlament të votojnë me entusiasmë 20.000 fr. ari dhe të porositet një sasi misër, i cili vjen dhe tepër vonë.
Jo. Kjo nuk është ajo që duam na.
Na duam që qeveri e parlament, në një farë harmonie të plotë, të kenë një vështërim të gjerë, t’i shikojnë problemet në rrënjë, të mendojnë historikisht dhe kombëtarisht, të bëjnë një plan pune për një kohë të gjatë dhe t’i vihen me tru e me zëmër, e me muskula zbatimit besnik të tij.
Mbasandaj, bash nga parlamenti duhet të burojë një frymë sakrifice për Komb e Mbret.
Nacionalizma shqiptare duhet të ringjallet dhe të forcohet që të dominojë të gjitha shfaqjet e jetës shqiptare. Me shëmbëlla pune, sakrifice dhe përpjekjeje të parreshtura t’i mbushet mëndja edhe popullit se klasa që e drejton, përpiqet për të mirën e tij dhe për lartësimin e tij në sfera më të larta./”Arbënia”, 31 maj 1936/