Pasi dështoi dialogu në Bruksel, Vuçiç: “Deri në fund të vitit do marrim para nga BE!” Ku bazohet?!
Dështimi i takimit të Kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti me Presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiç në Bruksel, u prit me kritika të ashpëra në Prishtinë, pasi Përfaqësuaesi i Lartë për Politikë të Jashtme dhe Siguri i BE, Josep Borrell, akuzoi Kurtin për dështimin e takimit sepse vendosi kushtet!
Në Beograd, situata është paksa ndryshe edhe pse vetëm një grup njerëzish e pritën me kritika Presidentitn e Serbisë, jo pse nuk takoi Kryeministrin e Kosovës, por, pse gënjeu për fondet e garantuara të Bashkimit Evropian sapo shkeli në tokën serbe kur u kthye nga Brukseli!
Ndonëse nuk u takua as me protokoll me Kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç javën e kaluar në Bruksel, ku bisedoi me zyrtarët evropian në ikje, sapo u kthye në Beograd dha lajme të mira se Serbia do të marrë këstet e para të parave të parashikuara me Agjendën për rritjen ekonomike të Ballkanit Perëndimor, raporton e përditshmja serbe “Danas”.
Duke pasur parasysh se Serbia dhe Kosova për dallim nga vendet tjera të Ballkanit Perëndimor kanë kushtin shtesë për tërheqjen e parave nga Plani i rritjes, edhe normalizimin e marrëdhënieve, se shtatë raundet e kaluara të dialogut teknik kanë përfunduar pa sukses, dhe negociatorët e nivelit të lartë Kurti e Vuçiç nuk janë takuar fare javën e kaluar, shtrohet pyetja se ku e ka bazuar optimizmin Presidenti i Serbisë se Serbia do ti merr paratë nga BE, përkatësisht se cilat reformat i ka në plan që do ta kënaqin Bashkimin Evropian dhe për të cilat Vuçiç po negocion me zyrtarët evropian.
A do ti mbyll sërish sytë BE për Beogradin, përveç se me dialogun me Kosovës edhe reformat që kanë të bëjnë me sundimin e ligjit, demokracinë dhe mediat që gjithashtu nuk janë në nivelin e duhur? Ose, ndoshta raundi i ri i dialogut teknik do të sjell ndonjë marrëveshje ose përparim.
Ekspertët për të përditshmen serbe “Danas” theksojnë se hartimi i Agjendës së reformave nuk është transparent për opinionin publik, madje as për ekspertët, por, e gjithë paketa është miratuar nga institucionet evropiane, gjithashtu me shumë të panjohura, në veçanti në pjesën ku bëhet fjalë për zbatimin, monitorimin dhe evoluimin e efekteve.
Sofia Popoviç, gazetare e EWB, për “Danas” thotë se nuk e ka idenë se ku bazohet Presidenti i Serbisë kur paralajmëron se deri në fund të vitit do të mbërrinë kësti i parë.
“Siç u paralajmërua më parë nga BE, ato shtete që sipas vlerësimit të Komisionit Evropian të zbatojnë reformat e domosdoshme, mund të shpresojnë se do ti marrin paratë deri në fund të vitit. Nuk jam e sigurtë se ky afat është realist edhe për Serbinë. Me miratimin e Agjendës së reformave do të jetë më e qartë se me cilat reforma është obliguar pushteti në Serbi për të marrë mjetet e domosdoshme.
Atë që mund të vërejë është mungesa e transparencës në hartimin e kësaj Agjende të reformave, se nuk e kemi idenë se në çfarë drejtimi po lëvizet dhe cilat reforma do të ofrohen. Ky nuk është rasti me shtetet tjera në rajon, si Mali i Zi, e cila ka publikuar draftet e këtij dokumenti dhe lidhur me atë Agjendë ka organizuar debate publike,” thekson Sofia Popoviç.
Sundimi i ligjit dhe përparimi në dialogun me Kosovën, sipas gazetares së EWB, do të jenë kushte që paratë e BE të tërhiqen, por saktëson se çdo shtet dakordëson reformat me Komisionin Evropian. Ajo pret se do të gjendet minimumi i reformave që nuk janë problematike, që Qeveria do ti plotësoj, në mënyrë që Serbia ti merr disa mjete, të paktën në fillim.
Ndërsa koordinatorja e Konventës Kombëtare të Serbisë për BE, Bojana Selakoviç, rikujton se Serbia duhet ta miratojë deri në fund të muajit gusht dokumentin e emërtuar Agjenda e Reformave e cila duhet të jap pasqyrën e masave dhe afateve për realizimin e tyre në tre vitet e ardhshme.
“Zbatimi i këtyre aktiviteteve është kusht për tërheqjen e mjeteve financiare nga Plani i rritjes prej të cilave kësti i parë është parashikuar në vitin e parë të realizimit. Ajo që dihet për momentin, reformat duhet të zbatohen në fushat e klimës së biznesit, integrimit në tregun e përbashkët evropian, energjisë, agjendës së gjelbërt, por dhe sundimit të ligjit. Për Serbinë dhe Kosovën, përparimi në dialog është pjesë e të ashtuquajturit parakusht, por për momentin nuk dihet se si institucionet e BE do të vlerësojnë këtë kusht për të ardhmen,” sqaron Bojana Selakoviç duke shtuar se transparenca e deritanishme e hartimit të këtij dokumenti ishte shumë i diskutueshëm dhe askush jashtë Komisionit Evropian dhe Qeverisë së Serbisë nuk e dinë përmbajtjen e këtij dokumenti, që është praktikë shumë e keqe, madje në gjithë rajonin, ndërsa përfundon:
“Shumë më shumë entuziazëm treguan në këtë proces fqinjët tanë, të cilët për dallim nga Serbia kryesisht nuk kanë mënyra tjera të arrijnë deri tek paraja nga burimet tjera, që nuk janë evropiane. Dhe, e gjithë paketa e miratuar nga institucionet e BE, gjithashtu është me shumë të panjohura, veçanërisht në pjesën që i takon zbatimit, monitorimit dhe evoluimit të efekteve.”
Ndryshe, kur në fillim të muajit maj u miratua Plani i rritjes, RFE bëri të ditur se ndihma financiare nuk ishte pa kushte, dhe se kujdes i veçantë duhet kushtuar se si vendet e Ballkanit Perëndimor ndërs masat në Agjendën e reformave do të kontribojnë në harmonizimin progresiv dhe në kontinuitet me politikën e jashtme dhe sigurisë së BE.
Parakushtet e përgjithshme për mbështetje të BE përfshijnë vazhdimin e mbështetjes dhe respektimit të mekanizmave efikas demokratik, duke përfshirë sistemin parlamentar pluralist, zgjedhjet e lira dhe të ndershme, drejtësi të pavarur dhe sundim të ligjit, si dhe garantimin e respektimit të të drejtave të njeriut, duke përfshirë dhe pakicat. Derisa Serbia dhe Kosova kanë një kusht më shumë, normalizimin e marrëdhënieve.
