nga Dom Gjergj Meta*
Të jetosh në një vend ku duket se njerëzit kanë humbur shpresën dhe duan vetëm të mbijetojnë apo të kalojnë ditët, ku pjesa më e madhe e të rinjëve nuk shohin tjetër të ardhme pos largimit nga vendi, nuk është sigurisht një ndjesi e këndshme.
Të shohësh prindër që bëjnë sakrifica, shpesh përtej të pamundurës, për fëmijët e tyre duke shpresuar që ato një ditë të sistemohen diku larg nga këtu të ngjall trishtim.
Ne që jetojmë në Shqipëri perceptojmë vështirësinë e të jetuarit në këtë klimë depresive. Ne kemi zgjedhur të jetojmë këtu e nuk kemi asgjë me ata që kanë zgjedhur të ikin.
A mos ndoshta po e teprojmë duke u qarë për çdo gjë?
A nuk jemi më mirë, më të lirë, me më shumë rrugë e shkolla, me më shumë mundësi, se sa kur ishim në komunizëm apo në vitet ’90?
Por a është ky termi krahasues apo duhet të kemi terma të tjerë krahasues?
A mos po bëjmë tepër rolin e pofetëve ogurzi e zindjellës?
Ikja nga realiteti shqiptar nuk është sipas meje vetëm një vështirësi për të jetuar këtu, çka është reale, por edhe një vizion shumë i ngushtë i jetës, pa dashur të gjykoj askënd, që synon më shumë sistemimin personal dhe familjar se sa ndërhyrjen e vokacionin (që kushton shumë) për të ndërtuar një shoqëri shqiptare të jetueshme.
Sigurisht, nëse nga njëra anë termi krahasues nuk duhet të jenë vitet e komunzimit, nga ana tjetër synimi ynë nuk mund dhe nuk duhet të jetë vetëm “sistemimi” i jetës personale dhe vetëm i familjes personale. Nuk ka një sistemim personal pa një sistemim shoqëror.
Në vendet ku shkohet, sidomos në Evropë dhe USA, e vetmja gjë që duhet bërë është të shpërvjelësh krahët e të punosh, e të hysh në një sistem që kanë menduar e krijuar të tjerë me shekuj e për të cilin ti nuk ke dhënë asnjë kontribut, deri në momentin që nuk ke shkuar aty.
Këtu tek ne mungon pikërisht një mendim shoqëror për përmirësimin e sistemit, një vizion gjithpërfshirës për krijimin e një shoqërie të jetueshme për të gjithë. Përpjekjet e deritanishme, pavarësisht rezultateve të arritura në 30 vjet, janë të pjesshme, ashtu sikurse vetë fjala parti (pars) do të thotë pjesë.
Edhe lufta ndaj kriminalitetit dhe ekonomisë informale të grupeve kriminale, pa një vetëdije shoqërore e do të thoja shpirtërore (shiko vetëdijen antimafia në Itali), që nis me të rinjtë dhe familjet, që bëhet pjesë e indit shoqëror, nuk mund të ketë sukseset e dëshiruara.
Sigurisht, secili duhet të bëjë mirë punën e tij e të japë kontributin në fushën e tij, por duhet një bashkërendim forcash, ideshë e mendjesh profesioniste, që lënë menjanë ambiciet personale e profesionale dhe synojnë rritjen e të mirës së përbashkët.
Ne që jemi këtu e kemi këtë përgjegjësi. Ata që jetojnë jashtë do na ndihmonin duke u kthyer këtu.
Fundjavë të këndshme e Zoti ju bekoftë!
*Ipeshkëv i Dioqezës së Rrëshenit