Pse Enver Hoxha nuk e mori Koçi Xoxen në Beograd?!

Biografi pa partiturë (7)

Që Koçi Xoxe ishte i preferuari i jugosllavëve këtë të gjithë e dinë, por që ky na paska ftuar njerëz nga Jugosllavia në Byron Politike të PKSH, kjo sikur nuk shkon të shkruhet as në librat e filloristëve; Për takimin e Enver Hoxhës me Stalinin, ishte Xoxe dhe Sprio që e kërkuan nga Titoja, e ai që e organizoi këtë takim; Ndërsa për Kosovën që aq pak dihet, “biografia” nuk zbardhë asgjë sepse të gjithë ata që e kanë dashur dhe e duan Enverin, i kanë lexuar veprat e tij. Po çfarë thonë arkivat rus e jugosllav për Shqipërinë komuniste, dhe a është lënë ndonjë gjurmë në Arkivat e PPSH-së.

T’i marim gjërat me radhë. Partia Komuniste e Jugosllavisë që nga viti 1939 kishte mandat për komunistët shqiptarë. Kjo është edhe arsyeja që komunistët jugosllav Milladin Popoviç dhe Dushan Mugosha do të jenë në vendin tonë. Shqipërinë do ta vizitojnë edhe Svetozar Vukmanoviç Tempo dhe si delegat i KQ të PKJ në Shqipëri më 1942, Bllazho Jovanoviç i cili organizoi dhe krijoi KQ të PKSH. Punën me rininë e organizojnë instruktorët Brano Peroviç dhe Nijaz Dizdareviç. Më 1 Gusht të vitit 1942, Velimir Stojiniç arrin në Shqipëri si instruktor i KQ të PKJ pranë KQ të PKSH, nga 1 Janari 1945 edhe si Shef i misionit jugosllav ndërsa më vonë i dërguar i Jugosllavisë pranë Qeverisë shqiptare. (Arkivi i KQ PKJ – B.P.)

Nuk kuptohet heshtja e Enver Hoxhës dhe “biografisë” për Masakrën e Tivarit dhe atë për Veriun e Shqipërisë ku u vranë dhjetëra mijëra shqiptar, por sot dokumentet arkivor dëshmojnë se Beogardi zyrtar gjithçka kishte nën kontroll, si situatën politike ashtu edhe atë ekonomike, dhe cilat ishin arsyet që ai dekorohet “për Trimëri” në vitin 1946 nga vet Titoja.

Për jugosllavët, Nako Spiro ishte më inteligjenti por Xoxe ishte Sekretar Organizativ dhe kishte në dorë organet e sigurisë, por siç raporton Stojiniç të dy këta vijnë dhe raportojnë si tek përfaqësuesi jugosllav ashtu edhe ai rus. Por, meqë PKSH ishte nën juridiksionin  e PKJ-së, gjithçka shkonte përmes Beogradit dhe ishte vet Ivan Dimitrov që më 19 Maj 1945 kërkon nga Titoja informacione: “Mbi gjendjen e brendshme politike në Shqipëri; formën dhe strukturën e autoritetit shtetëror; veprimtarinë e Qeverisë, politike, ekonomike dhe kulturore; veprimit praktik të Partisë, organizatave masive, karakteristikave të grupeve të tjera demokratike politike, grupeve reaksionare ….”(Ngritja dhe prapaskenat e marrëdhënieve jugosllavo-shqiptare B.P. – Fq.92)

Si ta kishte mendjen Enveri tek Tivari dhe Veriu kur me jugosllavët në vitin 1945 arrin marrëveshja edhe për shkëmbim tregtar, me ç’rast jugosllavët i japin 2.991 ton grurë, 5.717 ton misër, 106 ton fasule, 2.000 ton çimento dhe material tjera. Dhe jo vetëm kaq. Sipas kësaj marrëveshje tregtare, qeveria jugosllavi në formë të ndihmës i dha edhe 20.000 ton grurë dhe misër në situatën kritike për ushqim nëpër të cilën po kalonte Shqipëria. Por Enveri nuk do të ngopej vetëm me grurë e misër e këtë e dinte Stojiniç i cili i bën vërejtje Beogradit dhe më 12 Qershor 1945 Gjilas i raporton atij se është zgjidhur kjo çështje dhe ushtria shqiptare do të ndihmohet edhe me armatim dhe municion, dhe divizionet duhet të numërojnë në të ardhmen rreth 9.000 ushtarë.

Me këtë rast, Stojiniç i shkruan shefit të UDB-së, Aleksandar Rankoviç:

“Pas hapjes së Përfaqësisë së JFD-së, misioni ushtarak mund të shuhet dhe pranë ushtrisë shqiptare të shërbejnë vetëm instruktor të fushave.” (Arkivi I KQ PKJ-Reparti organizimit-instruktorëve B.P.)

Pra ishte Stojiniç ai që merrte vendime lidhur me ushtrinë shqiptare dhe aftësimin e saj dhe jo siç pretendon “biografia” për Enver Hoxhën e madje edhe Spiro Mojsiun(Fq.177).

Kontrolli dhe organizimi jugosllav në tokën shqiptare do të pasqyrohet edhe në Plenumin e V-të të KQ PK të Shqipërisë i cili u zhvillua në Shkurt të vitit 1946 ku u vendos për orientimin socialist dhe vëllazërim-bashkimin me popujt e Jugosllavisë, ndërsa Sjefulla Malëshova që angazhohej për kapitalizmin dhe lidhjet me Bullgarinë dhe jo Jugosllavinë, përfundoi karrierën e  tij komuniste. Në këtë situatë të krijuar, kur Jugosllavia po e shtynte Shqipërinë që të qëroj hesapet me liberalizmin në politikën e brendshme dhe që shteti të ndërpres politikën e “qytetarëve liberal”, u shfaqën shqetësimet e udhëheqjes dhe u shkatërrua bindja se regjimi i ri shqiptar nuk ka kundërshtar, opozitë, dhe “grupe reaksionare politike”. Kundërshtari u pa tek Sejfulla Malëshova dhe grupi i tij i cili angazhohej për marrëdhënie me Italinë dhe vendet tjera perëndimore, dhe e gjitha kjo po ndodhte nën syrin vigjilent jugosllav i cili shfrytëzon momentin dhe organizon ëndrrën e kahmotshme të Koçi Xoxes, Nako Spiros dhe patjetër Enver Hoxhës – vizitën në Beograd.

Për këtë vizitë “biografia” thekson se është folur shumë pak dhe është e pazbadhur por kjo nuk qëndron. Dokumentet e Arkivit të KQ PKJ, flasin për vizitën, medaljen për Enver Hoxhën, dhe marrëveshjen e miqësisë Shqipëri-Jugosllave.

“Më 23 Qershor 1946 Enver Hoxha në aeroportin e Zemunit u prit nga Mareshali Tito. Në përbërje të delegacionit shqiptar  ishin Enver Hoxha, gjeneral-kolonel, kryeminisitër, ministër i mbrojtjes dhe ministër i punëve të jashtme, Myslym Peza, Nënkryetari i Presidiumit të KP të Shqipërisë, gjeneral-major, Bedri Spahiu, gjeneral-major, Manol Konomi, ministër i drejtësisë, Nako Spiro, ministër i drejtësisë, Hysni Kapo, ambasadori shqiptar në Beograd etj.”

Përveç marrëveshjes për miqësi dhe ndihmë të ndërsjellët, delegacioni shqiptar, madje edhe vet Hoxha u surprizua në ceremoninë e rastit me një vendim të Titos:

“Presidiumi I Kuvendit Popullor, RFPJ me propozimin e Titos, dekoron Enver Hoxhën për merita të veçanta në luftën kundër armikut të përbashkët të popullit të Republikës Federative Popullore të Jugosllavisë dhe popullit të Republikës Popullore të Shqipërisë – okupatorit gjermano-italian, si dhe për heroizëm, general-kolonelin, Enver Hoxha.” (“Jugosllavia, fuqitë e mëdha dhe vendet ballkanike 1945-1948 B.P. – Fq.104).

Enver Hoxha i frymëzuar do të kthehet nga Beogradi komunist më 2 Korrik 1946, mediat botërore do të raportojnë për aneksimin e Shqipërisë nga ana e Titos, dhe federatën jugosllave me shtatë republika, ndërsa po më 9 Korrik, Minsitri i Punëve të Jashtme i RFPJ, Stanoje Simiç do të firmos në Tiranë vetëm marrëveshjen për miqësi dhe ndihmë të ndërsjellët Shqipëri-Jugosllavi.

Koçi Xoxe tej mase i hidhëruar në Enverin pse nuk e kishte marr në Beograd e frekuentonte shpesh Ambasadën jugosllave në Tiranë, por këtë gjë e bënte edhe Nako Spiro. Ndërkohë punën sistematike të Byros Politike të KQ PKSH e mbikqyrte Përfaqësuesi i KQ të PKJ në Shqipëri,  Savo Zllatiç i cili vazhdimisht raportonte në Beograd, dhe në këtë kohë nuk ishte fare i kënaqur.

”Mbledhjet janë shumë dobët të organizuara; më shumë i ngjajnë bisedave se sa mbledhjes së punës ku vendoset në mënyrë operative. Në Byro ka kundërshti Koçi-Enver, Nako dhe armiqësi e theksuar në mes të Nako Spiros dhe Koçi Xoxes. Enveri po mundohet të luaj rolin e arbitrit, ndërsa konsideron se Nako haptas shprehë atë që Enveri mendon.” (Ngritja dhe prapaskenat e marrëdhënieve jugosllavo-shqiptare B.P. – Fq.95).

Vjen dhe muaji Gusht kur Enver Hoxha do të marr pjesë në Konferencën e Paqes.. Për ndikimin jugosllav dhe marrëdhëniet në trekëndëshin Jugosllavi-Shqipëri-BRSS, Zllatiç flet pas vizitës së Enver Hoxhës në Paris:

“Kam përshtypjen se qëndrimi në Paris ka ndikuar pozitivisht tek Enveri. Ka parë në vendngjarje, madje i ka ndierë në lëkurën e tij makinacionet imperialiste dhe gjithë vendosmërinë dhe peshën me të cilën po udhëhiqet lufta në mes të forcave demokratike dhe atyre reaksionare. Të gjitha iluzionet për Perëndimin, e edhe për Francën, për të cilin ai kishte simpati që nga koha kur ishte nxënës francez, janë zhdukur. Qartë është dëshmuar se se ishte i drejtë orientimi i politikës së jashtme ndaj Jugosllavisë dhe BRSS: Anëtarëve të Byrosë së KQ u ka cituar fjalët e Molotovit (nga takimi Molotov-Kardel-Hoxha) se në mes të BRSS dhe Shqipërisë qëndron Jugosllavia dhe se Shqipëria duhet të vendos marrëdhënie të ngushta, në rradhë të parë me Jugosllavinë. (Arkivi I KQ PKJ-Reparti organizimit-instruktorëve B.P.)

E “biografia” vazhdon me katrahurën…

vijon