Rezultatet e PISA, Berisha: Dëshmia më flagrante e shkatërrimit të sistemit arsimor

Rezultatet e PISA-s janë dëshmia më flagrante e shkatërrimit dhe shpërbërjes së sistemit arsimor, tha sot Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, dhe kjo rënie ka dy shkaqe themelore: Korrupsionin dhe kalimin nga arsimi për Shqipërinë në arsimin e partisë.

“Shpreh denoncimin, natyrisht dhe keqardhjen më të thellë për rënien dramatike të treguesve mbi të cilët bazohet ky studim periodik, leximin, matematikën dhe shkencën, tre fushat kryesore, të nxënësve në Shqipëri. Kjo rënie, ka dy shkaqe themelore.

Të parin, korrupsionin, korrupsionin, korrupsionin.

Të dytin, kalimin nga arsimi për Shqipërinë në arsimin e partisë. Nga mësuesit për Shqipërinë, në mësuesin e partisë,” tha Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, duke konstatuar me keqardhje se këto dy faktorë kanë bërë që ne të zbresim në të gjithë treguesit nën nivelin e vitit 2009

Ndërsa drejtuesja e Departamentit të Arsimit në PD, Lili Sula, tha se në vlerësimin e PISA-s, kanë marrë pjesë 80 vende dhe ne renditemi nga vendi i 69 deri tek vendi i 74, jemi të 11 nga fundi, të dhëna këto drastike që meritojnë një vëmendje të veçantë.

“Do të ndalesha tek shprehitë e të lexuarit të cilat janë në nivelin 358 pikë, me një rënie prej 47 pikësh, gjë që na paralajmëron për një analfebatizëm masiv, të frikshëm funksional. Nga ana tjetër edhe në matematikë të dhënat janë me një rënie prej 69 pikësh, që përsëri dëshmojnë jo vetëm probleme të nxënësve tanë, por edhe rrënim të sistemit tonë arsimor. Një rrugë e errët që tashmë ka zënë prej 10 vitesh sistemi ynë arsimor, që lidhet me politika dritëshkurtëra, të errëta, me mundësi financiare shumë të vogla, me përqindje të ulët të Prodhimit të Brendshëm Bruto, që qeveria i akordon arsimit,” tha drejtuesja e Departamentit të Arsimit në PD, Lili Sula, duke konstatuar se jemi në kuotat e para viteve 2005.

Përgjatë 4 viteve pas rezultateve të programit PISA 2018, aftësitë e nxënësve 15 vjeçare në Shqipëri për lëndën e matematikës, leximit dhe shkencës janë përkeqësuar, sipas rezultateve të “PISA 2022” të vendeve të OECD.

Ndryshe, nga rezultatet e Programit të Vlerësimit Ndërkombëtar të Nxënësve “PISA 2022”, aftësitë e nxënësve 15 vjeçarë në Shqipëri për lëndën e matematikës, leximit dhe shkencës janë përkeqësuar pas katër viteve. Shqipëria është renditur në vendin e 61, ndër 80 vendet e OECD që kanë marrë pjesë në testim.

Fjala e plotë:

PISA është programi ndërkombëtar i Organizatës së Kombeve të zhvilluara për vlerësimin e nxënësve 15-vjeçarë.

Fillimin në këtë program, Shqipëria e ka në vitin 2009, por unë jam sot këtu për të shprehur denoncimin, natyrisht dhe keqardhjen më të thellë për rënien dramatike të treguesve mbi të cilët bazohet ky studim periodik, leximin, matematikën dhe shkencën, tre fushat kryesore, të nxënësve në Shqipëri.

Shqipëria sigurisht nuk ka qenë në nivelet që duhej të ishte në pikët në këtë program. Por Shqipëria realizoi një rritje vertikale gjatë viteve 2006-2013. Kjo ishte ana më pozitive e saj.

PISA e vitit 2022, e cila ka 8 vite të Rilindjes famëzezë të Shqipërisë dhe 1 vit nga qeverisja e mëparshme, pra kjo është PISA më e plotë e një qeverisje. 8 me 1.

Dhe kjo provohet dramatike, fatale në shumë aspekte për arsimin shqiptar.

Kjo rënie, për të cilën zonja Sula do ju flasë gjerësisht, ka 2 shkaqe themelore.

Të parin, korrupsionin, korrupsionin, korrupsionin.

Të dytin, kalimin nga arsimi për Shqipërinë në arsimin e partisë. Nga mësuesit për Shqipërinë, në mësuesin e partisë.

Këto dy faktorë kanë bërë që ne të zbresim në të gjithë treguesit nën nivelin e vitit 2009.

Të zhbëhet një arritje thelbësore, e cila në vitin 2018, në pikë, të kalohet mbi 400 pikë nga 470-480 në fusha.

Ishte një ngjitje premtuese dhe kjo ngjitje përmbyset në mënyrë katastrofave, zbret nën nivelin e vitit 2009 dhe kjo është dëshmia më flagrante e shkatërrimit, e shpërbërjes së sistemit arsimor, që nga ajo që është një rivdekje e vërtetë e zhvillimit të Shqipërisë.

Deklarat e Lili Sula, Drejtuese e Departamentit të Arsimit në PD

Doja të ndaja të ndaja 2-3 të dhëna teknike me ju se çfarë është Pisa.

Pisa është programi i vlerësimit të arritjeve të kompetencave të nxënësve, zhvillohet çdo 3 vite.

Lëndët që kontrollohen apo vlerësohen për 15 vjeçar, janë të lexuarit, matematika dhe shkenca.

Për këtë vit ka qenë matematika në qendër të vlerësimeve për nxënësit 15-vjeçar.

Në tabelën që keni në ekran ju shikoni arritjen e nxënësve tanë për 2022.

Të dhënat flasin vetë, kemi të bëjmë me rënie drastike të arritjeve të nxënësve tanë për vitin 2022, në krahasim me 2018, por edhe në krahasim me një mesatare të përgjithshme që kanë vendet të ndryshme të ankuara në këtë vlerësim.

Në vlerësimin e Pisas, kanë marrë pjesë 80 vende dhe ne renditemi nga vendi i 69 deri tek vendi i 74, jemi të 11 nga fundi.

Këto janë të dhënat drastike që meritojnë një vëmendje të veçantë.

Do të ndalesha tek shprehitë e të lexuarit të cilat janë në nivelin 358 pikë, me një rënie prej 47 pikësh, gjë që na paralajmëron për një analfebatizëm masiv, të frikshëm funksional.

Para disa vitesh dhe në mënyrë periodike, mediat e kanë pasur si çështje kryesore analfabetizmin funksional në Shqipëri, por ju them si eksperte e arsimit dhe si qytetare e prind, që ne do të kemi rritje të frikshme që nuk kuptojnë se çfarë lexojnë, ose lexojnë një fjali dhe nuk e dinë kuptimin e saj.

Nga ana tjetër edhe në matematikë të dhënat janë me një rënie prej 69 pikësh, që përsëri dëshmojnë jo vetëm probleme të nxënësve tanë, por edhe rrënim të sistemit tonë arsimor. Një rrugë e errët që tashmë ka zënë prej 10 vitesh sistemi ynë arsimor, që lidhet me politika dritëshkurtëra, të errëta, me mundësi financiare shumë të vogla, me përqindje të ulët të Prodhimit të Brendshëm Bruto, që qeveria i akordon arsimit.

Jemi në kuotat e para viteve 2005.

Nga ana tjetër, dua të them edhe dy faktorë që kanë të bëjnë më motivet se si është motivuar ky rezultat në raportin e Pisas. Faktorët kryesorë renditen në këtë zbritje dramatike të të dhënave në Pisa.

E para ka të bëjë me pandeminë e cila ka ndikuar në të gjithë rezultatet dhe kompetencat e nxënësve tanë.

Së dyti renditet tërmeti dhe së treti një faktor tjetër që është krejt subjektiv sipas mendimit tim, nxënësit nuk e kanë marrë seriozisht plotësimin e këtij testi.

Të ndalem shumë shkurt te të tre faktorët.

Pandemia ka qenë një faktor global dhe nuk ka goditur vetëm Shqipërinë. Ne e dimë që para kushteve të barabarta të gjithë jemi të barabartë.

Pra pandemia ka ndikuar edhe për shumë vende të tjera dhe prej këtyre 80 vendeve që janë marrë në testim.

Shteti që e trumbetoi mësimin online, platformat E-Learnign, Sokrates, etj., që u vunë në dispozicion të nxënësve, kanë qenë të dështuara, nuk kanë pasur asnjë rezultat.

Për të shkuar edhe më tej, pas vitit 2022 që është bërë Pisa, laboratorët smart që janë inauguruar dhe kanë qenë pjesë e propagandës  së kësaj qeverie, nuk ekzistojë, nuk funksionojnë. Edhe në ato shkolla ku janë, nxënësit, nuk kanë akses në këto kompjutera.

Lënda e Tik-ut, jo vetëm në zona rurale dhe rrethe të ndryshme të Shqipërisë, por edhe në mes të Tiranës, lënda e Tik nuk zhvillohet.

Kompetenca digjitale, që është një nga kompetencat shumë të rëndësishme të Pisas del me rënie të thellë në krahasim me vende të tjera, por edhe në krahasim me një vlerësim mesatar të të gjithë raportit të Pisa.

Kjo do të thotë se ka bërë keq punën që ka pasur ndërmend të bëjë. Nuk ka arritur të ngrejë asgjë për kompetencat digjitale të nxënësve.

Fëmijët kanë që në klasën e parë lëndën e TIK-ut dhe vijojnë ta kenë gjatë gjithë arsimit të detyruar, përgjatë arsimit të mesëm, por edhe në gjimnaz nuk zhvillohet. Kur nuk zhvillohet në Tiranë, unë e kam parë edhe vetë që nuk zhvillohet në asnjë qytet apo zonë rurale të vendit.

Një tjetër e dhënë dëshpëruese e Pisa ka të bëjë edhe me sa ndihen fëmijët, 15-vjeçarët të përfshirë në procesin arsimor, në shkollë. Edhe në këtë pikë kemi rënie.

Sipas të dhënave, në krahasojmë 2022 dhe 2018.

Në anën e djathtë  të ekranit kemi nga 15 që ishte në 2018, në 11, dhe pastaj në 23 rritet në 22, në mënyrë për të treguar se 15% e fëmijëve ndihen të huaj, jashtë shkollës, nuk janë të përfshirë në procesion arsimor, institucion dhe në komunitetin e shkollës.

23 për qind, ndihen të sikletshëm, por  kanë probleme të tyre në shkollë.

Në 2022 është bërë 15 për qind e nxënësve që ndihen të vetmuar në realitetin shkollor.

Unë jam e sigurtë që qeveria nuk ka bërë asgjë, por ha hap diskutime si ndihen fëmijët, sa të sigurtë janë fëmijët tanë në shkollë, 15-vjeçarët.

Abuzohen, diskriminohen, çfarë është konflikti, gjuha e dhunës, si trajtohen të huaj, ata që vijnë  nga një qytet tjetër, çfarë problemesh ndodhin me lëndët narkotike që nuk duhet të përdoren.

Të gjitha këto, ose të paktën një pjesë e konsiderueshme e këtyre problemeve, janë pjesë e përgjigjes së këtij degradimit të thellë nga 2018 në 2022 për përfshirjen e 15-vjeçarëve tanë në institucionin shkollor.

Nga ana tjetër edhe në degradimin me 4, 5, 5 pikë të të qenit të vetmuar në shkollë, ne duhet të themi se kjo qeveri nuk ka bërë asgjë për shkollën komunitare, një politikë të trumbetuar ndër vite nga Lindita Nikolla dhe më pas edhe nga ministrja Kushi.

Kështu që asnjë politikë komunitare, asnjë politike për të ndjerë mirë fëmijët tanë në shkollë, për të mos pasur diskriminim, konflikte etj.

Një nga problemet e tjera që del te Pisa, dhe më falni që po ju them se Pisa është një libër i madh, 5 volume, i arritjeve të nxënësve 15-vjeçar në shumë nivele, deri më tani janë publikuar 3 volume dhe 2 volume të tjera pritet të botohen në muajin janar, por të dhënat flasin dhe flasin qartë.

Teksa fola për pandeminë, dhe thashë se një nga faktorët kryesorë që renditen për realitetin arsimor të 15-vjeçarëve është pandemia, dua të theksoj se pandemia ka nxjerrë zbuluar të gjithë investimet dhe tenderave që janë bërë  për Sokrates, E-Learning dhe për platforma të tjera të të mësuarit online.

Arsyeja e dytë që shënohet për këtë rënie drastike të vlerësimit të nxënësve tanë në këto tre fusha vlerësimi është tërmeti.

Në raport kam hasur të dhëna problematike sepse për tërmetin shprehen të dhëna se për shkak se tërmeti zuri dhe pati probleme në 12 qytete dhe në më shumë se 12 qytete, nxënësit kanë dalë me vlerësime, kompetenca të ulëta në testimet që janë bërë.

Ne e dimë që tërmeti ishte një problem që goditi Shqipërinë në nëntor 2019, por nga ana tjetër jemi të bindur që nuk kanë qenë 12 qytete shkolla e të cilëve kanë bërë mësim online. Një shifër e fryrë e nxënësve të këtyre qyteteve, që sipas institucioneve që kanë dërguar këtë lloj raporti ka ndikuar në uljen e perfomancës së nxënësve.

Një tjetër arsye e cila për mua nuk ka vend të diskutohet sepse është absurde, ka të bëjë me mënyrën që nxënësit tanë kur kanë bërë testimin nuk e kanë marre seriozisht.

Aq sa është një motiv naiv dhe fëminor, aq është absurd për institucionet shtetërore ta marrin në konsideratë këtë motiv.

Nëse fëmijët tanë nuk e marrin seriozisht një test, çfarë duhet të marrin ata seriozisht? Kjo do të thotë se ata nuk marrin seriozisht as mësimin e ditës, raportet me institucionet shkollore, raportet me shoqërinë, raportet me të nxënit në shkollë dhe me grupe.

Ne e dimë se testimet janë prova që i vënë fëmijët për të punuar me librin dhe për të dhënë vlerësime. Pra janë maja ku fëmijët përgatiten dhe e marrin seriozisht testimin.

Kompetenca e leximit është në vitin 2000. Jemi në vitin 2000 me kompetencën e leximit, dhe mjafton ky fakt për të ngritur një sërë çështjesh të tjera.