Rritja e interesave, më të vegjëlit e pësojnë të parët

Normalizimi i politikës monetare dhe rritja e normës bazë të interesit që nisi marsin e kaluar u transmetua në rritje të normave të interesit të kredive gjatë vitit 2022 dhe sidomos në pjesën e dytë të tij.

Por, të dhënat për normat e interesit sipas segmenteve kryesore të klientëve tregojnë se shtrenjtimi i kredive ka prekur më shpejt dhe në masë më të madhe individët dhe bizneset e vogla, ndërsa ka qenë më i vonuar te bizneset e mëdha.

Sipas analizave të Bankës së Shqipërisë, interesi mesatar për kredinë e re në lekë dhënë biznesit rezultoi 7% në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, nga 6.2% në tremujorin e tretë të tij dhe 5.7% në gjysmën e parë të vitit.

Analiza e interesit të kredisë sipas shumës së lëvruar evidenton se interesat për kreditë e vogla, deri në 35 milionë lekë, kanë njohur rritje më të fortë në këtë tremujor.

Ndërkohë, rritja e interesave të kredive të mesme dhe të mëdha, në shuma mbi 35 milionë lekë është vërejtur vetëm në katër muajt e fundit, duke shfaqur një reagim më të vonuar krahasuar me interesin e kredive të vogla.

Rritja e interesave është më e pranishme tek kreditë me normë fillestare të fiksuar për vitin e parë, i cili është edhe segmenti që përcjell më shpejt lëvizjet e politikës monetare.

Ndërkohë, interesi i kredisë për individë ka shfaqur përcjellje edhe më të fortë të ciklit normalizues të politikës monetare.

Ai rezultoi mesatarisht 8% në tremujorin e katërt të vitit, nga 7.6% që ishte në tremujorin e tretë dhe nga 6.7% në gjysmën e parë të tij. Rritja e tremujorit të fundit ka qenë e pranishme kryesisht në kredinë hipotekare, ndërkohë që interesi mesatar i kredisë konsumatore ka mbetur i pandryshuar nga tremujori i mëparshëm.

Në analizën sipas monedhave, vërehet se interesat e kredisë së re në euro kanë shfaqur një rritje më të ngadaltë krahasuar me interesat e kredisë në lekë. Ato filluan të rriten prej muajit shtator, dhe kanë vijuar rritjen në tremujorin e katërt.

Interesi mesatar për kreditë për biznese rezultoi 5.4% në këtë tremujor, nga 4.8% në tremujorin e tretë dhe 4.6% në gjysmën e parë të vitit. Interesat janë rritur kryesisht tek kategoria e kredive mbi 250 mijë euro dhe me normë fillestare interesi të fiksuar deri një vit.

Tek individët, interesi i kredisë në euro për blerje banese rezultoi 3.4%, duke mbetur pranë niveleve të ulëta të vërejtura gjatë këtij viti.

Rritja më e shpejtë e normave të interesit të kredisë në lekë, krahasuar me rritjen e interesave për kreditë në euro, ka çuar në zgjerimin e diferencialit të interesit mes euros dhe lekut.

Në gjysmën e dytë të vitit 2022, ai qëndron mesatarisht në 2.7 pikë përqindje, përkundrejt mesatares prej 1.9 pikë përqindjeje të gjysmës së parë të tij dhe të vitit të mëparshëm.

Rritja më e ngadaltë e normave të interesit për euron mund të stimulojë një zhvendosje më të mëtejshme të kreditimit drejt monedhës europiane.

Statistikat e bankës së Shqipërisë tregojnë se kreditimi në valutë ka pasur një ecuri më të mirë gjatë vitit 2022, kur norma vjetore e rritjes së tij shënoi vlerën 15.3%, ndërsa ajo e kredisë në lekë ishte 6.3%./Monitor/