Samiti i BE, STOP kinezëve në investimet publike të Bashkimit Europian

Liderët e Bashkimit Evropian pritet që të nesër të mbështesin Ligjin me të cilin do të kufizojnë kompanitë kineze në investimet publike të BE, që kapin shumën prej 2.4 bilionë eurove në vit.

Kjo praktikisht do të thotë një kufizim dramatik i pjesëmarrjes së kompanive kineze në projektet e mëdha publike, siç janë, hekurudhat, infrastruktura e telekomunikacionit etj. Kjo do të ishte dhe një vijimësi logjike pas shpalljes së Kinës si “rival sistematik” i BE.

Sipas portalit zyrtar të BE, “Politico”, shumë anëtare të Bashkimit Evropian, para së gjithash, Gjermania dhe BE, janë gjithnjë e më shumë të shqetësuara që kompanitë e tyre lider, janë përjashtuar nga projektet kineze, siç është, rrjeti i hekurudhës së shpejtë e gjatë me qindra kilometra dhe objektet olimpike në Lojërat Olimpike Peking 2008 ndërsa BE hap tregun e saj për ofertat kineze në garë.

Tregti të lirë por…  

“Duhet të garantojmë që të mos ketë proteksionizëm unilateral, por dhe të reagojmë në mënyrë reciproke me zhvillimin e situatës në tregtinë botërore. Gjermania është vend i cili angazhohet për tregtinë e lirë, por duhet të mbrojmë interesat tona. Për këtë arsye, së bashku me Francën do të shpalosim propozimin në këtë kuptim,” tha kancelarja gjermane Angela Merkel. 

Zyrtarët e Komisionit Evropian gjithashtu theksojnë se Brukseli dëshiron që shtetet anëtare të bien dakord rreth strategjisë së reciprocitetit në Samitin e së enjtes. 

Presidenti i Francës, Emmanuel Macron në një farë mënyre udhëheqë këtë iniciativë me reciprocitetin në investimet publike, por strategjia deri më tani nuk ka pasur shumë sukses. Franca ka kohë që thekson se Europa duhet të bllokoj pjesëmarrjen e kompanive nga vendet që nuk i lejojnë kompanive të BE  të marrin pjesë në garën për investime publike në vendet e tyre. Kina është shënjestra kryesore, por kjo strategji e reciprocitetit do të vlente edhe për shtetet tjera që tregjet e tyre i mbajnë të mbyllura nga konkurrenca e jashtme si Rusia, Turqia, India, Indonezia, Japonia dhe Korea e Jugut. 

Komisioni Evropian dy herë është munduar ta kaloi këtë strategji por ka dështuar për shkak të rezistencës së anëtareve veriore, siç janë, Suedia dhe Britania e Madhe. Europa e Veriut, tradicionialisht më shumë e mbështetë tregtinë e lirë, duke theksuar se më këtë lëvizje BE do ti gjuante vetes në këmbë sepse do të bllokonte konkurrentët potencial të investimeve publike që të marrin pjesë në garë, dhe për pasojë do kemi rritjen e çmimit për konsumatorin. 

Por me daljen e Britanisë së Madhe nga BE, situata ka ndryshuar në  dobi të atyre që angazhohen për proteksionizëm reciprok. Në dhjetorin e vitit të  kaluar, grupi i ministrave të 18 shteteve anëtare të BE, duke përfshirë këtu edhe “katërshen e madhe”, Gjermaninë, Francën, Italinë dhe Spanjën, ka premtuar se do të shqyrtoj këtë propozim në mënyrë që të “mbrohet autonomia strategjike e BE”.

Zyrtarët e Parisit, Berlinit dhe Madridit janë shprehur për “Politico” se liderët e tyre mbështesin miratimin e këtij ligji.

“Spanja mbështetë fillimin e negociatave duke u bazuar në propozimin e modifikuar, ” tha zëdhënësi i qeverisë spanjolle. “Ne jemi dakord,” tha zëdhënësi i qeverisë franceze. E panjohura kyçe është Italia, qeveria populiste e së cilës ende nuk është shprehur lidhur me këtë propozim.

BE dëshiron të bllokoj kinizeët në Kroaci

Pozicioni i Italisë është i ndjeshëm sepse ky shtet duhet të jetë anëtarja e parë nga Grupi G7 e cila do të përfshihet në projektin e madh kinez “Një rrip, një rrugë”, e cila ndër të tjera ofron tregtinë kineze përmes infrastrukturës rrugore e cila do të ndërtohet nëpër gjithë Azinë dhe Europën.

I ndjeshëm është edhe pozicioni i Kroacisë, ku konsorciumi kinez China Road and Bridge Corporation po ndërton urën e Peleshcit. Konsorciumi kinez ka firmosur me Rrugët e Kroacisë kontratën për ndërtimin e Urës së Peleshcit në prillin e vitit të kaluar. Në momentin që u firmos kjo kontratë shtetet e BE u shqetësuan, madje gazeta gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung, FAZ, në tetorin e vitit të kaluar shkruante për rritjen e fuqisë kineze në Europë në kuadër të së cilës theksohet edhe shembulli i kësaj ure kineze.

Kina po krijon varësi tek vendet e caktuara lindore të Europës, shkruan FAZ, duke shtuar se “Pekingu në kryeqytetet si Athina, Praga dhe Zagrebi ka ndikim yë dukshëm”. 

“Fakti se asnjë kompani europiane nuk ka fituar në garën për ndërtimin e Urës së Peleshcit, edhe pse ky projekt financohet me mjete europiane, është risi,” vërenë e përditshmja gjermane.  Sa i përketë Gjermanisë, ministria e saj e ekonomisë edhe më parë ka inicuar strategjinë kombëtare të industrisë e cila kërkon më shumë reciprocitet në invetsimet publike, me propozimin e shoqatës më të madhe të punëdhënësve, BDI, si mbrojtëse nga Kina.