nga Vili Minarolli
Veto e Francës fashiti shpresën e Shqipërisë dhe shqiptarëve për të dalë nga ngërçi që po përjetojmë të paktën prej gjashtë viteve. Po të kishte kaluar projekti gjerman ndoshta qeveria (lexo KM) do kishte qënë i detyruar të ulej për ato probleme që bëni fjalë edhe nëntë kushtet.
Janë probleme të njohura prej shqiptarëve por edhe prej atyre të huajve që e duan apo nuk e duan këtë vend.
Deputetët gjermanë erdhën këtu jo si turistë, por me qëllimin e mirë. Edhe të tjerë parlamentarë dhe emisarë të lartë të organizatave ndërkombëtare kanë ardhur edhe më parë e më pas tyre. Por në asnjë rast nuk vunë re asgjë që nuk shkonte dhe e përfundonin vizitën turistike me vlerësime për” përparimin e dukshëm të vendit”në të gjitha fushat.
Nuk është rastësi që kryetarja e misionit të OSBE/ODIHR, laburistja angleze zonja Glover ka ardhur në krye të këtij misioni që në zgjedhjet e majit të 1996 dhe deri më sot sikur e mori “me tapi” detyrën e vëzhgimit të zgjedhjeve në vendin tonë dhe dihen si kanë shkuar. Asnjëherë nuk u kërkuan të dihen a u plotësuan vrejtjet e një palë zgjedhje dhe po të vesh re raportet e misionit të duket sikur përsëritin njëri tjetrin.Vetëm skandalin e zgjedhjeve të 30 qershorit nuk mundi ta mbulonte.
Mbahet mend në memorjen e shqiptarëve karagjozi dhe mashtruesi në rolin e kryetarit të monitoruesit të PE në një conference shtypi ku vlerësonte dhe lartësonte zgjedhjet parlamentare të vitit 2017. Apo zyrtarët e lartë të komisioneve të BE, që pasi putheshin e ndukeshin me KM, I premtonin se këtë rradhë do I hapim negociatat dhe ai pasi ata largoheshin hapte shampanjën për të festuar fitoren e arritur si meritë e qeverisjes të tij largpamëse.
Në fillim këta vëzhgues dhe misionarë të huaj që vinin ishin të ndikuar nga ideologjia që përfaqësonin dhe prandaj diku lavdëronin dhe diku kritikonin sipas partisë që ishte në pushtet. Më pas veç interesit politik u fut në lojë dhe interesi financiar dhe tashmë duket se ky është dominant. Këtu ndoshta kanë luajtur rol edhe shoqatt manjatit hungarezo-amerikan.
Shqipatër tashmë janë mësuar me ambasadorët e BE dhe OSBE-së se as nuk shohin dhe as nuk dëgjijnë se ç’bëhet në këtë vend që prej disa vitesh është mbjellë me drogë dhe është kthyer në trafikantin më të madh të drogave në Europë. Ata nuk shohin se në Shqipëri nuk funksionon shteti i ligjit, por është thjesht shteti i KM, nuk ka asnjë reagim për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, madje ambasadori i OSBE që e ka këtë si detyrë të organizatës që përfaqëson, jo vetëm që nuk ka shkuar të shohë ata protestues që qeveria kërkon t’u prishë strehën e tyre, por kalon para tyre për t’í provokuar dhe u tregon gishtin e mesit. Ky e bëri gjestin publikisht pos a të tjerë e kanë bërë fshehtas. Për të mos folur për ambasadorin e BE, që edhe ky si paraardhësja është zgjedhur me kujdes nga komisionerja e jashtme Mogerini. Si ish prokuror i antimafias shqiptarët menduan se të paktën do të bënte në atë që qeveria dukej sikur e luftonte, por ishte kthyer pjesë e saj. Por për fat të keq krimi i organizuar shqiptar po bëhet dominues në jetën e vendit dhe në jetën e vendeve të tjera europiane. Dhe asgjë nga këta nuk tha asnjë fjalë se ç’ndodhte realisht në këtë vend, për derisa edhe këtë tetor komisioni i jashtëm dha dritën jeshile.
Parlamenti gjerman ua tha drejt dhe qartë se ku është shteti ligjor dhe demokracia në Shqipëri, që shqiptarët i përjetojnë çdo ditë pasojat e mungesës të tyre, por që Komisionerët, monitoruesit dhe ambasadorët e mësipërm nuk i kishin parë.
Kushti i parë i gjermanëve është funksionimi i Gjykatës kushtetuese dhe Gjykatës të Lartë. Nuk ka vend në rruzull pa Gjykatë Kushtetuese apo Gjykatë Supreme si organe të ballancimit të pushteteve dhe të funksionimit të shtetit ligjor. Me eleminimin e këtij organi KM ka patur dorë të lirë të kalojë ligje në favor të oligarkëve dhe në dëm të interesave të publikut. Ligje të vjedhjes të pasurisë publike të personalizuara ndodhin vetëm në ndonjë vend të humbur të botës të tretë. Mungesa e gjykatës e ka nxjerrë jashtë lojë edhe Presidentin e republikës dhe ne tashmë jemi kthyer thjesht në republikë të KM. Me këtë atribut jashtëkushtetues u bënë edhe zgjedhjet e 30 qershorit verifikimi i kushtetueshmërisë të të cilave është një kusht tjetër I gjermanëve.
Kushti i dytë pas këtij ka të bëjë me Reformën Zgjedhore. Ndryshimi duhet të jetë i thellë, jo thjesht si ligj zgjedhor apo sistem zgjedhor, por të përfshijë të gjitha hallkat dhe të mund të eleminojë sa më shumë defektet e vrojtuara dhe të përsëritura në çdo zgjedhje.
Në zgjedhjet e 2007 ishte KM aktual atë kohë në opozitë që këmbënguli me kërcënimin e mospjesmarrjes në zgjedhje nëqoftëse nuk ndryshohej Kushtetuta që ta bënte sistemin zgjedhor kështu si është edhe sot. Realizimi i këtyre dy kushteve mund ta ulte Shqipërinë në tryezën e negociatave për të vazhduar me kushtet e tjera.
Dënimi i shkaktarëve të vjedhjes dhe abuzimit të votës do vinte në bangën e akuzës bashkëpuntorët më të afërt të KM , madje edhe atë vetë dhe do i hapej rruga që edhe ne të bëjmë zgjedhje si të gjitha shtetet.
Dënimi i korrupsionit dhe i krimit të organizuar do vinte para akuzës të gjithë vjedhësit e pronës publike apo abuzuesi me pushtetin për qëllime personale. I njëjti dënim edhe për ish gjyqtarët dhe ish prokurorët që i largoi procesi i vetingut. Mendoj se këtu duhet të përfshihet edhe ata që u vet demaskuan duke dhënë dorëheqje. Pastaj vinte reforma administrative, një plagë e vjetër e administratës shtetërore, ku gjithnjë kanë munguar konkurimi i vlerave dhe aftësive duke u zëvendësuar me militantizmin partiak, nepotizmin dhe akoma më rëndë me blerjen e vendeve të punës.
Këto janë plagë të rënda të shoqërisë tonë që na kanë bërë të mbetemi në vend. Po të kujtojmë që në pranverë të vitit 2013 ne e kishim të hapur çeljen e negociatave vetëm me votimin e tre ligjeve, që u këmbëngul dhunshëm nga KM aktual dhe t’i kthehemi analizës të mësipërme, del se shkaktari i vetëm i mos hapjes të negociatave ëshë qeveria jonë ose më saktë KM.
Prandaj këto kushte janë thjesht tonat, ndihmojnë shoqërinë tonë të ecim në rrugën e endërruar dhe nuk kanë të bëjnë me probleme të brendshme të BE ashtu siç pretendohet.
Kështu pas kësaj “jo”-je të radhës, qeveria do vazhdojë të bëjë atë që ka bërë deri tani, duke e mjeruar këtë vend dhe në të ardhmen ndoshta do jenë edhe vende të tjera që do të kenë arsye të justifikueshme si Franca.