Sistemi i Drejtësisë në Kosovë, FOL: Mangësi në trajtimin e korrupsionit dhe dhunës në familje

Sistemi prokurorial dhe gjyqësor i Kosovës brenda një viti arritën të zgjidhin më pak se gjysmën e lëndëve të lidhura me korrupsionin, tha sot Organizata joqeveritare Lëvizja FOL, ndërkaq nga lëndët e dhunës në familje prokuroritë kanë zgjidhur rreth 50 për qind dhe gjykatat rreth 70 për qind.

Këto të dhëna ishin pjesë e një raporti të kësaj organizate pas mbikëqyrjes së trajtimit të lëndëve korrupsionit dhe dhunës në familje nga sistemi i drejtësisë për vitin 2023.

Albana Hasani, hulumtuese në këtë organizatë, tha se nuk ka përparim krahasuar me vitin paraprak në shkallën e zgjidhjes së lëndëve të korrupsionit nga prokuroritë, ndërkaq te gjykatat është vërejtur përkeqësim.

“Nga një mijë e 106 lëndët e korrupsionit sa kanë qenë në punë në shtatë prokuroritë themelore dhe në atë speciale gjatë vitit 2023 kanë arritur të zgjidhen gjithsej 500 lëndë, përkatësisht 45 për qind e lëndëve që kanë qenë në punë. Ndërkaq pjesa prej 606 lëndëve, përkatësisht 55 për qind kanë mbetur të pazgjidhura dhe janë bartur për vitin pasardhës pra 2024”, tha ajo.

Raporti thekson se gjykatat gjatë vitit 2023 morën 128 lëndë të lidhura me korrupsionin dhe arritën të të zgjidhin 56 lëndë apo vetëm 44 për qind të tyre.

“Shkalla e parë e sistemit gjyqësor ka shënuar regres në raport me vitin 2022 ku ishin zgjidhur 59 për qind e lëndëve të korrupsionit që kanë qenë në punë gjatë atij viti”, tha zonja Hasani, duke theksuar se sipas këtij trendi “kohëzgjatja e përfundimit të të gjitha lëndëve të korrupsionit që kanë mbetur të pazgjidhura gjatë vitit 2023 do të jetë mbi 440 ditë”.

Viona Bunjaku nga lëvizja FOL, tha se bartja e numrit të madh të lëndëve nga vitit në vit vazhdon të mbetet sfiduese për sistemin e drejtësisë në Kosovë. Ajo nënvizoi se 70 për qind e lëndëve që kanë të bëjnë me dhunën në familje gjatë vitit 2023, ishin bartur nga vitet e kaluara.

“Në gjykatat themelore të Republikës së Kosovës gjatë vitit 2023 gjithsej në punë kanë qenë 2 mijë e 684 lëndë të dhunës në familje. Prej tyre gjykatat kanë arritur të zgjidhin rreth një mijë e 393 lëndë apo 52 për qind të lëndëve”, tha ajo.

Zonja Bunjaku theksoi se prokuroritë themelore të Kosovës gjatë vitit 2023 kishin para vetes katër mijë e 337 lëndë për dhunën në familje.

“Prokuroritë themelore kanë arritur të zgjidhin 3 mijë e 199 lëndë apo 74 për qind të lëndëve, përfshirë edhe ato të trashëguara, pjesa tjetër është bartur për vitin 2024”, tha ajo.

Raporti i lëvizjes FOL ofron rekomandime që synojnë përmirësimin e punës së sistemit të drejtësisë në trajtimin e dhunës në familje dhe korrupsionit nëpërmjet rritjes së numrit të prokurorëve dhe gjyqtarëve në departamentet përkatëse, rritjes së bashkëpunimit ndërinstitucional si dhe trajtimit me përparësi absolute të këtyre lëndëve.

Në raportin për vitin 2023, organizata Transparency International tha se gjendja e korrupsionit në Kosovë nuk ka ndryshuar nga vitit paraprak, duke shënuar 41 pikë në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit dhe duke u radhitur në vendin e 83 mes 180 vendeve që analizohen në raportin e përvitshëm të kësaj organizate.

Ndërkaq dhuna në familje që në të shumtën e rasteve është dhunë ndaj gruas, ka shënuar rritje viteve të fundit ndërsa vazhdon të jetë një ndër shqetësimet kryesore të veprimtarëve humanitarë. Sipas autoriteteve 3 gra janë vrarë ndërsa mbi dy mijë të tjera ishin viktimë e dhunës në familje përgjatë vitit 2023./VOA/