Skandal, reklama e kompanisë ajrore SAS: “Çka është skandinave?Asgjë!”
Kompania skandinave ajrore, SAS (Scandinavian Airlines System) ka shkaktuar një skandal të përmasave të mëdha me reklamën e saj të pagëzuar “Çka është vërtetë skandinave?”.
Përgjigja që ofron kjo kompani ajrore suedezo-noervegjeze-daneze që në fillim të reklamës së saj e cila zgjatë tre minuta është e qartë: “Absolutisht asgjë!”
Pas një reagimi të ashpër, reklama është larguar nga Youtube dhe një ditë më pas sërish është publikuar por pa komentet kritike. Por, raporti në mes të “like” “dislike” – 6 mijë ndaj 73 mijë në kohën kur po përgatitet ky tekst, tregon mjaft mbi reagimet negative ndaj reklamës.
Reagimet e SAS
SAS ka arsyetuar tërheqjen e përkohshme të reklamës me faktin se modeli në seksionin për komente dhe intensiteti i reagimeve në kanalet e rrjeteve sociale të SAS sugjerojnë se kompania ishte në shënjestër të sulmeve.
“Nuk mund të pranojmë të jemi platformë për vlerat që nuk i ndajmë. Për këtë arsye kemi vendosur të tërheqim publikimin e filmit në kanalet tona dhe tani kemi evoluar situatën. Tani vazhdojmë fushatën e planifikuar dhe shpresojmë se ajo thekson mesazhin kryesor që udhëtimi na pasuron,” thekson SAS përmes komunikatës.
Në komunikatën e re SAS shton se ka publikuar një version të shkurtër të reklamës dhe se është krenar për trashëgiminë e saj skandinave, por vazhdon të qëndroj prapa mesazhit se “përvojat që sjellim nga udhëtimet na inspirojnë si individ, por edhe si shoqëri”.
Fakti që filmi është keqkuptuar, shprehim keqardhje.
Ndryshe, në reklamë shkëmbehen plane të çuditshme, nga vajzat binjake që me zë thonë “diçka e tillë(si kultura skandinave) nuk ekziston”, me një fytyrë të re me ngjyrë e cila e thotë “paraardhësve tanë viking”, deri te deklarata se rrathët sudeze prej mishit në fakt janë turke, dhe pranohet se ky është vetëm thashethem. Edhe për produktet tjera kulturore me të cilat skandinavët mburren, në reklamë sqarohen se në fakt vijnë nga jashtë shtetit: demokracia nga Greqia, leja e lindjes me pagesë nga Zvicra, e drejta e gruas për votë që është “krenaria norvegjeze” nga Amerika, biçikleta dhe festa e solsticit veror (Midsommar) nga Gjermania, mullinjtë me erë për energji elektrike nga Irani, ëmbëlsira e njohur si “lakrits” nga Kina, dhe produkti i brumit i quajtur “danez” nga Austria.
“Ne marrim gjithçka që na pëlqen nga udhëtimet tona jashtë shtetit, pak i përshtatim dhe voilà, kjo është gjëja e thjeshtë e duhur skandinave,” përfundon folësja e kësaj reklame.
Në fund, mesazhi progresiv politik ndërlidhet me shërbimet që ofron kompania, udhëtimin jashtë shtetit dhe kthimin.
“Dalja në botë na inspiron të mendojmë edhe pse jemi shumë të vegjël. Në fakt, çdo herë kur dalim nga kufijtë tanë, shtojmë ngjyra, inovacione, progres. Duke shtuar më të mirat nga andej-këtej. Në njëfarë mënyre. Skandinavia është sjellë këtu, pjesë-pjesë”, thotë folësja kryesore dhe zërat tjerë në reklamë me plane të udhëtarëve që dalin nga avioni derisa i presin familjarët dhe miqtë.
Kjo reklamë ka shkaktuar reagime të ashpra, kanë reaguar edhe politikanë të ndryshëm dhe ndonëse u tha se ishin populist të djathtë, një rrugë në Kopenhagë ku ndodhet kompania daneze që ideoi reklamën &Co, u mbyll për ca kohë pasi kishte marrë kërcënim me bombë. Policia kontrolloi godinën por nuk gjeti asnjë mjet shpërthyes.
