Spanjë, protesta në Ishujt Kanare kundër turizmit masiv

Shumë vendas në Ishujt Kanare thonë, se nuk përfitojnë nga turizmi! Mundësitë për banim me qira të përballueshme po kufizohen për shkak të tjetërsimit të objekteve në favor të turizmit dhe pagat mesatare mbeten të ulëta.

Kur gazetari Toni Ferrera udhëtoi kohët e fundit rreth Gran Canaria, gazetari u njoh me Juan, një burrë 53-vjeçar që jeton në një kasolle të improvizuar prej llamarine, sepse nuk mund të përballojë një apartament në ishull. Ai punon si shpëtimtar pishine në një kompleks hotelesh, por fiton vetëm 1000 euro (1070 dollarë) në muaj. “Historia e tij simbolizon atë që po ndodh në Ishujt e Kanareve”, tha Ferrera për DW, e cila prej vitesh mbulon çështjet rajonale. Ferrera thekson, se edhe pse “turizmi krijon shumë vende pune”, shtrohet pyetja, se çfarë vende pune janë ato, nëse nuk paguajnë aq sa duhet për të marrë me qira një apartament?

Shumë njerëz që jetojnë dhe punojnë në Ishujt Kanare janë kritikë për llojin e turizmit që është zhvilluar në rajon. Kjo u bë shumë e qartë kur një javë më parë rreth 60,000 njerëz dolën në rrugë për të shprehur pakënaqësinë e tyre. Sektorë të mëdhenj të shoqërisë janë të pakënaqur me mënyrën se si po shkojnë gjërat, tha Jose Miguel Martin, i cili drejton fondacionin Fundacion Canaria Tamaimos, që bashkëorganizoi protestën. Zhvillimet kanë qenë veçanërisht dramatike që nga fundi i pandemisë. Në vitin 2023, më shumë se 16 milionë turistë erdhën në Ishujt Kanare, numri më i madh që ka vizituar ndonjëherë rajonin. Dhe deri më tani, të dhënat e vitit 2024 sugjerojnë se ky vit mund ta thyejë atë rekord përsëri.

Pak banorë të ishullit përfitojnë nga bumi i turizmit

Industria turistike është një “biznes i madh”, tha Miguel Martin për DW. Vitin e kaluar, pushuesit shpenzuan më shumë se 20 miliardë euro në Ishujt Kanare. Turizmi përbën pothuajse 40% të prodhimit të përgjithshëm ekonomik në rajon. Por asgjë nga pasuria e krijuar këtu nuk u sjell dobi banorëve të ishullit, pohoi Martin. Banorët e ishullit, shtoi ai, mbetën me “mbeturinat dhe pasoja e tjera negative” të tregtisë turistike.

Sistemi shëndetësor i Ishujve Kanare, shtoi Miguel Martin, ishte nën stërmundim dhe rrugët e mbipopulluara. Ndërsa turizmi po lulëzon, shumica e banorëve të ishullit mund të gjejnë punë me kualifikim të ulët vetëm duke punuar në hotele dhe apartamente pushimi. Pagat mesatare mujore janë disa nga më të ulëtat në të gjithë Spanjën dhe papunësia është e lartë. Një në tre banorë të ishullit rrezikon të bjerë në varfëri, sipas sindikatës Comisones Obreras.

Mungesa e banesave të përballueshme është një nga problemet më urgjente të rajonit. Ajo është përkeqësuar nga rritja e pakontrolluar e qirave të pushimeve në Ishujt Kanare në vitet e fundit. Për më tepër, rreth një e treta e të gjitha shtëpive të Ishujve Kanarie janë në pronësi të të huajve dhe përdoren si shtëpi pushimi, sipas Victor Martin, i cili gjithashtu ishte i përfshirë në organizimin e protestës së fundjavës së kaluar. Çmimet mesatare të qirave të shtëpive janë dyfishuar midis 2014 dhe 2024.

Demonstratat e fundit nuk janë kundër turizmit në vetvete, tha Victor Martin. “Ne jemi të vetëdijshëm se turizmi nuk do të bëhet papritmas i parëndësishëm në Ishujt Kanare.” Por, shtoi ai, tregtia turistike duhet të ndryshojë.

Muajt e fundit, puna e ndërtimit në dy projekte të turizmit në shkallë të gjerë në Tenerife rifilloi pasi përpjekja u ndal për vite me radhë. Madje, gjashtë aktivistë kishin hyrë në grevë urie për t’i dhënë fund projektit. Por përpjekjet e tyre ishin të kota. Shumë protestues nuk duan të shohin që industria e turizmit të Ishujve Kanare të rritet më shumë. Aktivistë si Victor Martin duan që të gjitha projektet e ndërtimit të ndalen për të analizuar saktësisht se sa turizëm mund të përballojë rajoni. Për të, është e qartë se sektori duhet të tkurret.

Më pak është më me vlerë

Shoqata e hotelierëve të Ishujve Kanare Ashotel pajtohet, se industria e turizmit nuk mund të vazhdojë të rritet. Drejtori Menaxhues i Ashotel, Juan Pablo Gonzalez tha për DW se nuk mund të presim rekorde të reja vizitorësh vit pas viti. “Kjo bie ndesh me interesat e industrisë dhe të banorëve të ishujve,” tha Gonzalez.

Ai shtoi se industria duhet të synojë të përmirësojë cilësinë e ofertave turistike për të tërhequr më pak vizitorë, por më të pasur. Gonzalez tha gjithashtu, se politikanët vendas duhet të sigurojnë që vendasit të përfitojnë më shumë nga tregtia turistike se më parë. Në fund të fundit, tha Gonzalez, industria gjeneron rreth 3.4 miliardë euro (3.6 miliardë dollarë) të ardhura tatimore çdo vit. “Çështja është nëse këto para po përdoren me efikasitet për të përmirësuar jetën e njerëzve.”

Presidenti i qeverisë rajonale të Ishujve Kanare Fernando Clavijo thotë, se e kupton zemërimin e protestuesve. Ai u tha mediave se “nuk mund të vazhdojmë si më parë dhe është e rëndësishme që të ndryshojmë drejtim”, megjithëse nuk bëri asnjë premtim konkret. Megjithatë, parlamenti i Ishujve Kanare votoi kundër shumë prej kërkesave kryesore të protestuesve, duke përfshirë thirrjen e tyre për të vendosur një taksë turistike, pasi pushuesit e tjerë në Ishujt Baleare të Spanjës dhe rajonin e Katalonjës po paguajnë tashmë.

Kjo është arsyeja pse ka të ngjarë që banorët e ishullit të vazhdojnë të dalin në rrugë. Gazetari vendas Toni Ferrera nuk mendon se lëvizja e protestës do të tërhiqet së shpejti. Demonstrata e 20 prillit ishte vetëm fillimi”./DW/