Televizionet dhe akademikët n’Kosovë!
nga Agim Popoci
Një letër idiote e një mësuesi italian i cili akuzon televizionet dhe programet e tyre në Itali, iu servir qytetarëve të Kosovës nga kryetari i Akademisë së Shkencave meqë disa koka në Shqipëri dhe Kosovë na qenkan bezdisur me formate të ngjashme me “Big Brother” ,”Love story”, “Përputhen”!
Sa është i çuditshëm referimi i një letre të një mësuesi provinical nga një kryetar i Akademisë së Shkencës, këtë rast Kosovës, aq është edhe absurd servirja që i bëhet kur në të dyja rastet, si në Kosovë ashtu dhe Itali, fajtor janë si kategoria e tij që e servir ashtu edhe atij që e shkruan!
Të kthehemi me këmbë në tokë, pra, në Kosovë!
Ditën kur u mbyllë gazeta Koha Ditore në Kosovë, 16 mars 2020, ishte ditë zie për çdo njeri normal pavarësisht atyre që ngushëlloheshin me modernizimin dhe variantin online që do të dal!
Kosova si shteti më i ri në Evropë u bë dhe shteti i parë pa asnjë gazetë; Modernizim ky sa i nxituar po aq dhe absurd, i cili kaloi pa asnjë analizë mbi shkaqet që e sollën këtë shtet kaq të ri, para një akti të shëmtuar!
Por, ky nuk ishte fundi i një realiteti të vjetër dhe lindja e një epoke moderne që Kosova e kishte të pashmangshme ta pranoj, por ishte një rrugëtim i mbrapsht që shtetin më të ri në Evropë e deformoi vetëm për 11 vjet!
Asnjë zë intelektual nuk u dëgjua, sa nga tmerri që shkaktoi COVID-19 po aq edhe nga akademiku i ri që lindi në këtë shtet tashmë me tradita të shkatërruara dhe arsim prej të cilit kanë turp edhe muret shkollore!
Pse hesht ky komb!
Njëri nga themeluesit e SHBA, autori kryesor i Deklaratës së Pavarësisë dhe më vonë dhe Presidenti i tretë i Shteteve të Bashkuara, Thomas Jefferson, shumë kohë më parë është shprehur se “nëse do të më duhej të zgjidhja në mes të shtetit pa gazetë ose gazetës pa shtet, pa dyshim do të zgjidhja këtë të dytën!”
Meqë pa shtet nuk do të na lë Amerika sikur të çohen në këmbë të gjithë pronarët e mediave me gjithë Akademi, Kosova po jeton në realitetin që në rastin e Jeffersonit është i pari: Kosova pa gazetë!
Kosova pa gazetë nuk u krijua në ditët e covidit por gjatë 11 viteve të pasluftës kur sundoi injoranca dhe akademikët e duatrokitën meqë shpërbleheshin me poste akademike dhe jo vetëm!
Ky sundim i injorancës, si rezultat i heshtjes intelektuale në një vend me dhjetëra medie, lejoi që Kosova të filloi jetën e re të pasluftës me përplot rafte të dyqaneve me mallra serbë, duke u shitur edhe si një normalitet e pasojë e domosdoshmërisë së mbijetesës së një ekonomie të shkatërruar, ndonëse kishim të bëjmë me mallra të prodhuara nga shteti që shkatërroi, vrau dhe përdhunoi Kosovën ditë më parë!
Po, heshti media pavarësisht se ishte e detyruar, por, mos të harrojmë shprehjen e të madhit Jefferson, kishte gazeta, dhe kohë pas kohe shfaqeshin shkrime ku kritikohej ky absurditet me mallra serbë ndonëse bombardohej nga propaganda e re shtetformuese mbi gjërat e tejkaluara kur duhet të shikohet nga e ardhmja! Por, duhet veçuar dhe heshtjen intelektuale duke përfshirë këtu edhe ata nga Akademia e Shkencave që sot flasin për Big Brother, kur e gjithë Kosova është e tillë si produkt i tyre!
Përbuzja që iu bë sakrificës së UÇK-së është e rrallë! Për çdo shkelje të një zyrtari ish-ushtar të UÇK-së, njollosej fillimisht e gjithë Ushtria Çlirimtare e Kosovës dhe nga ana tjetër gazeta! Lançoheshin të pavërteta për të dyja palët dhe në fund zinte më shumë vend rrëfimi mbi gazetat që “nuk lexohen më”, duke mos përjashtuar dhe faktin që kishte të tilla.
U nda Mitrovica, shumë të pavërteta në një Kosovë ku mitrovicasit u bënë refugjatë në shtetin e tyre ndërsa filloi të flitej për Mitrovicën e ndarë nga francezët! Filluan ta besojnë edhe ata që e shpikën por nuk e luftoi njeri këtë të pavërtetë përveç se disa pena nga ky qytet ku po krijohej “ndarja” edhe në psiqikën e njerëzve që gjithçka po shikonin me sytë e tyre përveç se në media!
Por, derisa po zhvillohej gjithë ky proces i ngritjes dhe zhvillimit të mediave në Kosovën e pasluftës, çfarë po ndodhte në shkolla, çfarë lexuesi po ndërtohej dhe cili ishte ai që do të ulej për të qëndisur një shkrim në mediat kosovare?!
Analfabetë ekstrem duke filluar nga vetë mësuesit! Mësimdhënës që nuk lexojnë gazeta dhe vazhdimisht i kritikojnë ato, botues të librave që nuk lexojnë as edhe një gazetë dhe vazhdimisht ankohen që nuk po ju lexohen librat, dhe media që me prodhimin e këtij ingranazhi punësojnë gazetarë për të raportuar!
Mjerim ekstrem!
Dhe, askush nuk e vuri gishtin në plagë, të gjithë të lumtur erdhën deri tek katastrofa më e madhe që i ndodhi këtij vendi, me gazeta online dhe së fundi portale pa fund por pa gazetarë të mirëfilltë, sepse thejshtë nuk i duheshin askujt!
Kjo shoqëri amorfe që u krijua në Kosovë filloi bashkëjetimin me shumë gazeta të pa vlera ndonëse i mësonin se kush duhet të shkoj në Hagë e kush jo, kush është kriminel e kush jo, ku hanë burek Ismet Beqiri dhe sa qytetar e përshëndesin në Prishtinë, pse PDK nuk duhet të fitoj në vitin 2007, dhe shumë e shumë idiotizma të këtij lloji që arriti ti bluaj opinioni kosovar i cili tashmë ishte gatuar dhe ishte i gatshëm ti bashkohet një projekti online.
Jo shkrimet, se ato ngelen të pavlera siç janë edhe sot, por komentet e lexuesve tregojnë se çfarë brumi ka dal nga maxha e Kosovës dhe Akademisë së saj të Shkencave që po u bezdiskan nga “Big Brother” ,”Love story”, “Përputhen” etj.
Për ta kuptuar këtë fenomen të rrezikshëm që ka prekur dhe Kosovën, dhe nëse ka shpëtim nga kjo rrugë qorre, po ju sjellë një shembull!
Kur lindi projekti i parë serioz mediatik kombëtar si televizion i lajmeve, TV Alsat, njerëzit kryesor që e drejtonin, ndër të cilët isha dhe unë, kishim për këshilltar një gazetar amerikanë veteran ish-kryredaktor i CNN-it. Ai gjithmonë na fliste për fuqinë që ka TV dhe telekomanda e tij!
Fuqia, sipas tij ishte, se ne jemi në dhomën e çdo shikuesi por kur lajmin e bëjmë të mirë, ai e ngrit zërin ta dëgjoj edhe kur lëviz në guzhinë, banjo ose thjeshtë nëpër shtëpi sepse nuk shkëputet dot nga ajo që transmetohet! Dhe, në rastin tjetër, kur ne dështojmë me lajmin e mirë, ai pa lëvizur nga vendi e ndryshon kanalin me telekomandë!
Me cilësinë që krijuam ishim padyshim një TV me shikueshmërinë më të madhe ndër kombin shqiptar, e në Kosovë e Maqedoni ishim pa konkurrencë! Besueshmëria ishte një çelës i rëndësishëm i kësaj shikueshmërie por jo i vetmi, që ishte dhe arsyeja që nuk i mbijetoi kohës!
Sa ishte gjallë pronari i saj i parë, Vebi Velia, shumë pak e theksonin prezencën e tij aq më shumë akademikët, ndonëse për konkurrencë ai kishte vetëm horra dhe hajdut që ishin pronar të televizioneve. Kur ai ndërroi jetë dhe TV Alsat u bë si gjithë të tjerët, fundi ishte në horizont ashtu si dhe zbërthimi i fenomenit shqiptar për media me mision për të informuar dhe edukuar!
Për fund, e gjithë kjo situatë nuk është e pashpresë dhe e gjitha nuk duhet të filloi nga televizioni! “Big Brother” ,”Love story”, “Përputhen” dhe programe të këtij lloji do të kenë shikues se s’bënë, sa të jetë jeta, por si ia bëhet që protagonistët e saj të mos jenë idhulli i rinisë shqiptare!
Nëse Akademitë që bezdisen nga televizione me programe të këtij lloji e kryejnë punën për të cilën paguhen dhe nuk e konsiderojnë Arsimin dhe Shkencën si fatin e rrogës së tyre, atëherë detyrimisht ndryshon edhe skema programore e çdo televizioni!
Kur ky sukses nuk do të mungoj, kur niveli i shoqërisë do të avancoj, shikuesi, pra, ai që ka telekomandën, do të kërkoj informim dhe edukim!
Pakica do ekzistoj si në çdo demokraci të zhvilluar, por, të paktën nuk do të qeverisë, siç po sundon tash e 23 vjet në Kosovë dhe akademikët po merren me ato për të cilat as nuk janë të arsimuar dhe as nuk paguhen: programet televizive!
