Bizneset vlerësojnë se Tatimi mbi Vlerën e Shtuar në nivelin 6 për qind që aplikohet prej disa vitesh në sektorin e turizmit nuk ka sjellë rënie të informalitetit në sektor. Të paktën 38 për qind e bizneseve të pyetura në anketën e fundit të Këshillit të investimeve konfirmojnë pikërisht këtë teksa 33 për qind janë shprehur se nuk e dinë.
Vetëm 24 për qind mendojnë se kjo masë ka pasur ndikim të dukshëm kurse 5 për qind kanë shprehur një qëndrim tjetër. Këshilli i Investimeve ka vlerësuar se ndryshimet e fundit në ligjin për turizmin adresojnë këtë problematikë dhe një qasje e tillë duhet të aplikohet edhe në sektorë të tjerë ku ka informalitet të lartë.
“Rastet e informalitetit ne sektorë të vecante, si ai i turizmit (struktura akomoduese të paregistruara, të pastandardizuara, te palicencuara dhe jashte radarit të institucioneve te administratës fiskale në nivel qendror dhe vendor), janë diskutuar me herët në KI.20
Për këto raste eshte rekomanduar që zgjidhja e problemit te mos shihet vetem në rolin e administrates tatimore për te identifikuar informalitetin, por edhe ne rolin e politikave rregullatore fiskale dhe sektoriale, duke perfshire ketu forcat e tregut që i shtyjne bizneset drejt rritjes së standardeve, rritje e konkurrences dhe, rrjedhimisht, formalizimi.
Ndryshimet me të fundit të propozuara ne ligij 93/2015 “Për turizmin”, (i ndryshuar) me fokus rritjen e cilesisë së sherbimeve ne sektorin e turizmit, jane nxitir nga rritja e kerkeses per sherbime turistike per shkak te rritjes së shpejtë
dhe progresive te sektorit. ne vend. Formalizimi i sektorit dhe rjedhimisht i sektoreve te tjere te lidhur me te con ne rritjen e cilesisë së ofertes dhe standardeve te zbatuara” thuhet në raportin e KI.
Qeveria uli për herë të parë në 6 për qind TVSH për akomodimin në vitin 2017, një kërkesë që kishte vite që bëhej nga sektori, si një formë për të rritur konkurrueshmërinë. Një vit më pas teksa kishte miratuar kushtet për struktura me status special që mbanin emrin e markave ndërkombëtare ulja e TVSh në 6 për qind u shtri përtej furnizimit të shërbimit të fjetjes duke përfshirë edhe aktivitete të tjera të lidhura me këto struktura.
Pavarësisht uljes së TVSH vetë qeveria ka qenë skeptike mbi formizimin e sektorit. Në vitin 2023 kur Shqipëria shënoi rekordin e saj për prurjet turistike, jo në pak raste u nënvizua se kjo nuk po reflektohej në struktura. Qeveria paralajmëroi për një qasje te re drejt formalizimit duke nënvizuar se do të vendoste referenca./Monitor/