“Ideja për khtimin në Kosovë të 1.000 pjesëtarëve të forcave serbe të sigurisë nuk është e re,“ kujton e përditshmj agjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung, FAZ, duke shtuar:
“Kryeministri i Serbisë, Zoran Gjingjiç, i cili u vra në marsin e vitit 2003, gjithashtu kishte bërë kërkesën disa javë para atentatit. Gjingjiç kontaktoi NATO-n, presidentët e asaj kohe, George W. Bush, Vladimir Putin dhe Jasques Chirac, si dhe Këshillin e Sigurimit të OKB.“
“Mirëpo, iniciativa e tij para së gjithash ishte drejtuar për rritjen e popullaritetit në skenën e brendshme politike në Serbi. Këtë motiv mund ta ketë dhe Vuçiç,“ thekson gazeta gjermane FAZ, duke vlerësuar se “është e pamundur që NATO të miratoj kthimin e forcave serbe në Kosovë.”
“Serbia aktualisht nuk gëzon reputacion të mirë në Bashkimin Europian,” thekson gazeta e Frankfurtit duke konstatuar.
“Përveç kryeministrit të Hungarisë, Victor Orban, Vuçiç atje ka shumë pak miq. Sipas raporteve, linja drejt Berlinit nuk është më aq e mirë sa ishte në kohën kur kancelare ishte Angela Merkel.
Refuzimi i Serbisë të mbështes sanskionet e BE ndaj Rusisë, emërimi i para pak kohe të mëkëmbësit të Putinit, Aleksandar Vulin, si shef i shërbimit sekret serb, si dhe lëvizjet e ngjashme, nuk e kanë përmirësuar reputacionin e Beogradit në BE.”
Frankfurter Allgemeine Zeitung vlerëson se “dëshmi për këtë, është” Rezoluta e Dhomës së Përfaqësuesve në Hagë, dhoma e ulët e parlamentit holandez, e cila me shumicë votash është miratuar javën e kaluar. Qeveria e Holandës, në fakt, me këtë rezolutë kërkonte që ti vendosen sanksionet Serbisë nëse Beogradi nuk harmonizon politikën e vizave me politikën e BE dhe refuzon të vendos sanksionet ndaj Rusisë. Si sanksione të mundshme theksohen, ngrirja e negociatave për anëtarësim në BE dhe pezullimi i regjimit të vizave.
“Kërkesa për ndërprerjen e negociatave me BE nuk kishte ndonjë ndikim në Serbi, meqë shumica e popullsisë serbe refuzon anëtarësimin, ndërkohë edhe negociatat nuk kanë ecur përpara që nga fillimi, para rreth nëntë viteve.(…) Më shumë ka tërhequr vëmendjen kërcënimi për vendosjen e regjimit të vizave gjatë vitit 2023.
Kjo është si bombë bërthamore në arsenalin e ndikimit të mundshëm evropian në Beograd, sepse pezullimi i lirisë së udhëtimit do të godiste rëndë ekonominë serbe,” vlerëson e përditshmja gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung duke përfunduar:
“Sidoqoftë, nga vendimi i parlamentit të një shtet-anëtar, deri te vendimi evropian, rruga është e gjatë, ndonëse vetë debati në lidhje me këtë çështje, për Beogradin është i sikletshëm.”
Frika nga Orbani i dytë
Gazeta gjermane Welt duke u marrë me situatën në Serbi shkruan:
“Në portën e BE po pret një njeri që ka parakushte të bëhet Victor Orbani i dytë. Ashtu si kryeministri hungarez, edhe ai bënë presion me zëra kritik dhe mbanë lidhje të ngushta me regjimin rus. Ai e ka të qartë se si të shfrytëzoj levat kundër Brukselit, dhe, siç bënë Orban, ka sukses të nxirret, edhe pse është kundër interesave evropiane. Ky njeri është Aleksandar Vuçiç, 52 vjeç, dhe President i Serbisë.”
Gazeta gjermane sqaron lexuesit e saj se “Vuçiç drejton shtetin edhe politikisht më të rëndësishmin në Ballkanin Perëndimor, e sipas deklaratave zyrtare të Brukselit, edhe kandidatin më perspektiv për anëtarësim në BE“. Por, thekson Welt, “ekspertët dhe zërat liberal në vend mendojnë ndryshe.”
Në një bisedë me gazetarin dhe drejtuesin e televizionit N1 në Beograd, Dushan Mllagjenoviç, për Welt thotë: “Çdo ditë na akuzojnë se jemi tradhtarë, mercenarë dhe agjentë të CIA-s, këtë bëjnë madje edhe deputetët e partisë qeverisëse në parlament.“
Welt raporton se “televizioni N1 së bashku me një televizion tjetër të pavarur, gjatë gjithë ditës ka transmetuar vetëm ekranin zi ku shkruante: ‘Terri në Serbi pa media të lira’. Transmetuesit që kritikojnë pushtetin vështirë se mund të marrin licencen në Serbi, e aksioni kishte për qëllim që ti tërheq vëmendjen publikut për skenarin e lodhshëm në të cilin informacionet e pavarura janë nën presion në një program televiziv.”
Por nuk janë vetëm mediat e lira në Serbi nën presion, shkruan gazeta gjermane dhe citon raportin e “Freedom House” ku thuhet se “qeveria keqtrajton edhe shoqrëinë civile dhe opozitën”. Serbia në këtë raport, thekson Welt, nuk cilësohet më si demokraci, por si “regjim hibrid”.
“Qeveria nuk i do zërat kritik,” thotë Mllagjenoviç. “Por kjo është puna jonë. Nuk i bëjmë PR-in qeverisë.”
Mirëpo, ai dhe kolegët e tij, marrin mbështetje të vogël nga Brukseli, vlerëson gazeta gjermane. “Zyrtarët më të lartë gjermanë me shumë vështirësi e kritikojnë Vuçiçin dhe qeverinë e tij,” sepse “frika nga ndikimi rus dhe konflikti në Ballkanin Perëndimor kanë nxitur BE-në që të zbus zërin e saj ndaj Vuçiçit.”
“Ky është problem i ngjashëm si me Hungarinë,” shkruan Welt. “Bruksel ndjehet i varur nga bashkëpunimi me autokrat që shkelin rregullat e lojës. Orban, ashtu sikur se Vuçiç, përdor ndikimin e tij politik që të detyroj lëshimet. Ndryshimi është se Hungaria, për dallim nga Serbia, është anëtare e BE dhe si e tillë ka të drejtën e vetos.”
“Orban, ashtu sikur se Vuçiç, në vendin e tij ka vendosur ‘demokraci neoliberale’, dhe nuk është çudi që Orban dhe njerëzit e tij në Bruksel, komisioneri për zgjerimin e BE, Oliver Varhelyi, drejtojnë fushatën që Serbia të futet në klubin evropian. Kjo,“ shkruan Welt, “do ta forconte pozitën e Budapestit i cili angazhohet për bashkëpunim ekonomik, por kundër vlerave liberale, perëndimore.“
Në fund, gazeta gjermane Welt citon deklaratën e Sonja Biserkos të cilën e prezanton si ish-diplomate e cila thotë: “Bashkimi Europian dëshiron ta bëjë Serbinë për vete, por Serbia shfrytëzon potencialet e saj për shantazh, sepse është e ndërgjegjshme për rëndësinë gjeopolitike që ka në rajon.“
Për këtë arsye, Biserko vlerëson se “BE duhet të shfrytëzoj ndihmën e saj financiare si mjet presioni, duhet të jetë më kërkuese. Në vend të kësaj, ajo shkruan raporte për progres.“ Rol më të madh këtu, thekson Biserko për Welt, mund të luaj në veçanti Gjermania./DW/