Pritshmëritë nga Samiti i liderëve të Ballkanit në Tiranë që u zhvillua në Tiranë nuk ishin të mëdha por askush nuk e piste që ai të zhvlerësohet deri në një Konferencë shtypi e cila mund të organizohej pa gjithë këtë protokoll dhe atë që thanë Komisoneri për Zgjerimin pranë BE, Oliver Varhelyi, dhe kryeministri Edi Rama në fund të Samitit, mund ta bënin pa organizimin e këtij takimi që u shit si Samit i liderëve, dhe, nuk ishte.
Në fund të Samitit, Komisioneri për zgjerimin foli për Mini Shengenin Ballkanik edhe pse aty nuk ishte ideatori i këtij projekti, Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç i cili kishte dërguar njërën nga vartëset e tij, që është Kryeministre dhe nuk e pyet njeri; Dhe, ishte Presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, mazhoranca e të cilit pavarësisht se është properëndimor ishte kundër këtij projekti por që nuk është në pushtet dhe nuk e pyet më njeri sepse shteti malazez qeveriset nga mazhoranca proserbe e cila pushtetin e Gjukanoviçit jo vetëm që po e zbërthen por po e degjeneron me akuzat nga më të ndryshmet për korrupsion. Por Komisioneri Varhelyi nuk e pengoi as fakti se përveç Ramës dhe Kryeministri maqedon Zaev askush nga liderët prezent nuk e mbështetë këtë projekt, që të thotë se Bashkimi Evropian mbështet këtë plan të përbashkët të Ballkanit Perëndimor dhe është e gatshme të dhurojë fonde, të cilat do të përkthehen në investime për këtë rajon.
“Ky do të jetë fillimi i fundit i krizës së pandemisë dhe do fillojmë t’i themi mënyrave të mëparshme të punës dhe të kryejmë takime të tilla kaq të rëndësishme, në formë fizike dhe të shtyjmë përpara axhendën tonë të përbashkët të Ballkanit Perëndimor. Kjo axhendë nuk krijohet vetëm nga KE por edhe nga vetë udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor. Shohim angazhim të qartë të këtyre udhëheqjeve, për të krijuar tregun të përbashkët rajonal, e sot, kemi pasur mundësi për të parë përparimet që kemi bërë. Nuk kemi arritur aty ku duhet, por do të arrimë deri në korrik, kur kemi samitin e ardhshëm.
“Shohim rezultatet që po ndryshojnë jetën e qytetarëve, për marrëveshjen pa tarifa, në të gjithë Ballkanin Perëndimor. Kjo është arritje tepër e madhe, sepse do të ketë gjëra të mëdha, sepse njerëzit do të lëvizin me karta ID, njohja e diplomave. Ne jemi të gatshëm të rikonfirmojmë angazhimin tonë, që kemi vënë në tryezë me planin e investimeve. Pra pothuajse rreth 30 mld euro do të vijnë në Rajon.
Nuk ka kuptim për të punuar më shumë për këto hekurudha nëse trenat do të hasin vështirësi. Kështu që ky plan ekonomik dhe investimesh do të japë rezultatet e tjra, nëse ky rajon, punon për tregun rajonal. Lajmi që unë solla është se kemi një marrëveshje në BE, për financimin e këtij plani. Kemi arritur këtë marrëveshje me KE, për programin. Kjo do të jetë mekanizëm që do të financohet ky plan, jemi të gatshëm edhe për fondet për të bërë këtë plan dhe ne duam që ky plan të vendoset sa është e mundur në veprim,” tha Komisoneri për Zgjerimin pranë BE, Oliver Varhelyi, i cili e quan arritje edhe përmbushjen e planit cili do të sjellë të tjera të mira Ballkanit, si kalimin e kufijve vetëm me karta ID, njohjen e diplomave universitare, formimin i një tregu të përbashkët, që janë bërë pa u implikuar në Mini Shengen fare. Dhe jo vetëm kaq!
Që kjo Konferencë për shtyp nuk kishte nevojë për Samiti e dëshmoi edhe qartësimi i pjesës së çeljes së negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Asgjë të re nga fronti i Brukselit! Komisioneri për Zgjerim, Oliver Varhelyi, dhe kryeministri Edi Rama thanë atë që e tha ditë më parë shefi i diplomacisë gjermane Heiko Mass.
“Kem shumë çështje mbi tryezë. Ne në BE dëshirojmë të organizohen konferencat ndërqeveritare me Serbinë dhe Malin e Zi, që ato të nisin negociatat. Duam gjithashtu që të zhvillohen konferenca te para ndërqeveritare për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Pra, ky muaj, ky vit, mund të jetë vërtetë muaji ose viti i Ballkanit Perëndimor,” tha Komisioneri Varhelyi duke folur edhe për integrimin e Serbis dhe Malit të Zi pa prezencën e liderëve as atij serb dhe as malazez ndërsa në pyetjen e gazetarëve shqiptar nëse ngërçi mes Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut do të penalizojë sërish Shqipërinë, Varhelyi tha se qershori do të jetë muaji i vendimeve ndërsa Kryeministri Rama u pa se nuk ka ndryshuar komunikimin vetëm me PD dhe Lulzim Bashën por edhe me Brukselin zyrtar.
Sot , në prezencë të Komisionerit pë Zgjerimin pranë BE, Kryeministri Edi Rama tha se Shqipëria i ka bërë detyrat e integrimit dhe nuk ka më kontestim nga BE dhe vendet anëtare, dhe në këtë moment ne nuk kemi asnjë arsye për të thënë që ne po sakrifikohemi”.
“Ashtu siç e thashë, ky muaj është një muaj kritik. Është qershori i këtyre vendimeve, do duhet të merren këto vendime. Ne po punojmë vërtet fort, edhe në këto momente, pas kuintave. BE dhe KE janë të përkushtuar të gjejnë zgjidhje, por është ende shumë herët për të thënë se çfarë do të ndodhë. Ne duam që kjo gjë të ndodhë,” tha Komisioneri Varheyli ndërsa Rama tha se përgjigjja e tij mbetet ajo që ishte:
“Ne, e para, ka rëndësi që detyrat tona t’i bëjmë plotësisht, sepse nuk i bëjmë se na i kërkon Brukseli, Berlini, Parisi apo Haga, por sepse na i kërkon detyrimi ndaj fëmijëve tanë dhe brezave të ardhshëm. Detyrat e shtëpisë të integrimit evropian janë rruga për të modernizuar shtetin tonë. Janë rruga për ta bërë Shqipërinë evropiane në sistemin e saj të drejtësisë, të institucioneve, të mirëqeverisjes, të shërbimeve ndaj qytetarëve, në sistemin e saj të përgjithshëm demokratik. Për sa kohë ne, KE, jo këtë vit, por prej tre vitesh, na ka thënë se detyrat i kemi bërë si duhet dhe i ka kërkuar Këshillit Evropian që të pranojë rezultatin e detyrave dhe të hapë më tutje fazën tjetër të procesit, ne jemi të qetë. Këshilli Evropian ka pasur arsyet e veta, që nuk kanë lidhje fare me ne, dhe kjo gjë ka marrë kohën e vet. Sot, fatmirësisht, nuk ka kontestim për detyrat tona, as nga Komisioni dhe as nga shtetet anëtare, por miqtë e mi ky është një rast për të mësuar Evropën dhe rrugën e futjes në këtë familje të madhe, ku gjërat janë të ndërlidhura. Ka një ngërç mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë dhe mënyra si funksionon sistemi i zgjerimit, kërkon që ky ngërç të zgjidhet para se të vazhdojë procesi,” tha Kryeministri Edi Rama duke përfunduar:
“Në këtë moment ne nuk kemi asnjë lloj shqetësimi apo arsyeje për të thënë që ne po sakrifikohemi, sepse ne këtu jemi me BE dhe po vazhdojmë punën për të përmirësuar jetën dhe të ardhmen e shqiptarëve, jo vetëm nga pikëpamja e gjithë arkitekturës së re legjislative, por edhe nga pikëpamja e infrastrukturës dhe gjithë elementëve të tjerë të ekonomisë. Kemi parë sa shumë u zgjat një tjetër histori mes Maqedonisë së djeshme me fqinjët në jug, por kësaj pyetje nuk po ja kërkojmë përgjigjen.”
Në fund të Samitit në Tiranë, Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, e tha qartë se shpreson që takimi i 5 korrikut në kuadër të Procesit të Berlinit të jetë i fundit në formatin e deritanishëm, dhe ai i vitit tjetër të realizohet nën kujdesin e KE, me praninë e liderëve të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe atyre të BE.
‘’Unë personalisht, kam qenë qysh në momentin e parë dhe mbetemi të palëkundur në bindjen tonë se projekti i atij që unë e quaj Shengeni-Rajonal, dikush minishengen, dikush nuk e thërret fare me emër, është një projekt strategjik me përfitime të jashtëzakonshme ekonomike, sociale porn ë fund fare dhe poltiike,
Më vjen mirë që sinergjia, me BE është e plotë. Procesi i Berlinit është zanafilla dhe tani jemi në kushtet kur po e zotërojmë procesin, vetë Procesi i Berlinit të kalojë në duart e KE nën udhëheqjen e Presidentes së Komisionit, me dëshirën dhe ambicien që takimi i 5 korrikut të jetë i fundit që bëhet në formatin e deri tanishëm, dhe ai i vitit të ardhshëm të bëhet nën kujdesin e Komisionit, me praninë e vendeve të Ballkanit dhe të BE. Kjo është ambicie e jona, është dëshirë që me Komisionerin e ndajmë plotësisht,” tha Kryeministri Rama duke përfunduar:
“Ne ndërkohë kemi vendosur paralelisht me programet në drejtimet, edhe një sërë pikash ambicioze për të ndërlidhur progresin e bërë së brendshmi me vetë mënyrën e funksionimit në ato drejtime ku do të bëjmë progres të hapësirës së BE. Nëse ne këtu bëjmë hapa në drejtim të jetëzimit të 4 lirive të BE, këto hapa ambicia është të na njihen nga BE. Në aspektin e tregtisë, qeverisjes së të dhënave, në aspektin e mundësive, nga pikëpamja e aktivitetit ekonomik.’’
Meqë nuk ishin në zyrën e fluturave, Kryeministri Edi Rama e mbylli këtë Konferencë me një tra duke shpjeguar rrugëtimin e Shqipërisë drejt BE:
“Ai trau ku kemi lidhur fijet ne është BE, ne jemi këtu vazhdojmë tezgjahun tonë, fijet janë lidhur, por vijojmë ne, gjithë kjo rrugë. Çfarëdo të bëjnë ata tek trau, po të shkojmë ne aty me vlerat, standardet, e sistemin që funksionon s’kanë çbëjnë, na takon ne. Kini besim, jemi në rrugën e duhur, dhe ne jemi me fat sepse ajo që ka ndryshuar në historinë tonë, para BE dhe pas BE, është BE që na ka dhënë mundësinë të kemi traun atje për të lidhur fijet, se ishim me fije.”
Ndryshe, pjesë e kësaj shfaqje që nuk zgjoi kurrfarë interesi ndër shqiptar dhe rezultoi mosinteresim i arsyeshëm, ishin prezen Komisioneri për Zgjerimin pranë B, Olivér Várhelyi, Komisioneri Europian, Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, Presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, Kryeministrja e Serbisë, Ana Brnabiç, Kryetar i Këshillit të Ministrave të Bosnje Hercegovinës, Zoran Tegeltija, Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev, Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit për Bashkëpunim Rajonal, Majlinda Bregu, Drejtori i Sekretariatit të CEFTA, Emir Gjikiç, Zv/Drejtori i Sekretariatit të Përhershëm të Organizatës së Traktatit të Komunitetit të Transportit, Luba Siljanoska.